Boże
  • czasownik czy wykrzyknik?
    10.09.2009
    10.09.2009
    Czy słowo proszę na wywieszce „Proszę zamykać drzwi” można zakwalifikować nie jako czasownik, a jako wykrzyknik? Forma osobowa czasownika oznaczałaby, że jest to zdanie z podmiotem domyślnym ja, wykrzyknik – że równoważnik zdania. Sytuacja bardziej pasuje do równoważnika. Trudno wyobrazić sobie tego ja, wszak nadawcą takiej treści może być np. urząd albo zespół, czyli podmioty, które nigdy nie mówią o sobie w I os. l.poj.
  • Do widzenia panu
    27.10.2010
    27.10.2010
    Zdarza mi się słyszeć „Dzień dobry panu”, co nie budzi moich wątpliwości, bo można to powitanie rozwinąć do „Życzę panu dobrego dnia”. Podobne myślenie zawodzi jednak w przypadku pożegnania „Do widzenia panu”, które jest dla mnie zupełnie nielogiczne. Czy norma językowa je akceptuje?
  • fraternia
    23.11.2001
    23.11.2001
    Czy istnieje w języku polskim słowo Fraternia? Jeśli nie, jak można przetłumaczyć łacińskie „Fraternitas Misjonaria Verbum Dei"?
  • Interpunkcja wykrzykników
    23.05.2018
    23.05.2018
    Szanowni Państwo,
    chciałem zapytać o przecinki po wykrzyknikach, które nie zawsze „wykrzykują”, np. ach(,) śpij, kochanie, o(,) tak, oj(,) nie. Czy w takich sytuacjach zawsze stawiamy przecinek, nawet jeśli temperatura uczuciowa wypowiedzi jest niska, oznaczone miejsca nie są wypowiadane ze szczególną intonacją, brak pauzy oddechowej itp.?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Jeśli jest więcej niż jeden mikołaj
    11.12.2018
    11.12.2018
    Mówi się: Mikołaje wyjechali czy Mikołaje wyjechały?
  • lancknecht

    21.11.2023
    21.11.2023

    Dzień dobry, niestety, w przypadku hasła lancknecht (https://sjp.pwn.pl/sjp/lancknecht;2565581.html) zaistniał błąd. Nazwa wywodzi się od „landu”, a nie od „lancy” (będącej, nawiasem mówiąc, bronią kawalerii). Stąd też poprawny, akceptowany na całym świecie termin do „landsknecht”. W Polsce błąd popełnił Marek Plewczyński w książce „Daj nam Boże sto lat wojny”, przez co rozpropagował niepoprawną wersję. Pozdrawiam, Michał Faszcza (Uniwersytet Śląski)

  • Litera x w polszczyźnie

    2.02.2023
    2.02.2023

    Szczęść Boże!

    Pragnąłbym zapytać o literę „x” w języku polskim. Mianowicie, coraz częściej spotykam się z zapisem wyrazów, np. „ksiądz” czy „książka”, właśnie przez literę „x” („xiądz”, „xiążka"). Czy taki zapis jest poprawny?

    Słyszałem, że dawniej litera ta występowała w języku polskim w tych właśnie wyrazach, czego pozostałością mają być skróty „x.” (Ksiądz) oraz „WXL” (Wielkie Księstwo Litewskie).

    Z wyrazami szacunku

    Bartosz K.

  • Mała litera po wielokropku i znaku zapytania
    22.09.2016
    22.09.2016
    Szanowni Państwo!
    Moje pytanie dotyczy stosowania wielkich liter po wielokropku i znaku zapytania. Podobno czasami można użyć małej litery. Podam zdania, co do których prosiłbym o opinię w tej kwestii:
    1. No cóż… zobaczymy/Zobaczymy, jak to będzie.
    2. Są trzy nurtujące kwestie: jak długo to potrwa? ile trzeba zapłacić? kto się odważy? (Kolejne pytania dużą czy małą literą?).

    Jeśli to możliwe, prosiłbym także o szersze wyjaśnienia dot. tych kwestii.
  • M. Boska
    28.01.2003
    28.01.2003
    Czy dopuszczalny jest skrót M. Boska, M. Boża? Chodzi oczywiście o Matkę Boską.
  • Modernizacja tekstu cytatu
    11.01.2018
    11.01.2018
    Szanowni Państwo,
    czy robiąc korektę współczesnego tekstu, w którym przytoczony jest fragment sformułowanej przed wieloma laty reguły zakonnej, ingerować w ortografię tego cytatu i uwspółcześnić w nim pisownię nie z imiesłowami przymiotnikowymi? Jak postępować w innych podobnych sytuacjach, na przykład gdy cytuje się fragment brewiarza albo Pisma Świętego? Zachować czy zmienić pisownię oryginału?

    Proszę o poradę
    Halina Mastalska
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego