Do-później
  • -nczy czy -ńczy?
    20.09.2006
    20.09.2006
    Chciałbym zapytać o pisownię przymiotników pojedynczy i opiekuńczy. Dlaczego nie pisze się tego pierwszego przez ń, jak szeregu podobnych wyrazów? (W przypadku wyrazów pospieszny i pośpieszny jest oboczność). Jak długa jest tradycja tej pisowni, a jaka jest rzeczywistość fonetyczna? Znalazłem tylko jeden wyraz kończący się tak samo – słonczy (od nazwy ptaka drapieżnego – słonki). Jakie jest uzasadnienie pisowni końcówek -nczy i -ńczy i dlaczego nie można ich zastąpić jedną?
  • nie tyle…, co…

    1.10.2007
    1.10.2007

    Dzień dobry Państwu!

    Mam małe pytanie. Czy używając w zdaniu nie tyle, zawsze trzeba później zastosować ile, czy może to być co? Słownik poprawnej polszczyzny podaje, że nie tyle…, co… jest niepoprawne, natomiast 4-tomowy słownik języka polskiego dopuszcza tę formę. Jak jest naprawdę i czy obie te wersje różnią się czymś zasadniczym?

    Kłaniam się,

    Andrzej Nowakowski

  • Nomen omen i interpunkcja
    5.01.2016
    5.01.2016
    Szanowni Państwo,
    czy wyrażenie nomen omen należy wydzielać przecinkami na początku lub w środku zdania?
    Z poważaniem
    Krzysztof Zubrzycki
  • Numer PIN

    4.03.2021
    15.02.2021

    Do pytania o numer PIN dodałbym jeszcze, że numer jako tłumaczenie angielskiego number jest w takim kontekście tłumaczeniem dość koślawym. Numer to w polszczyźnie liczba porządkowa. Poprawnym tłumaczeniem w tym znaczeniu byłaby liczba (PIN), bo PIN jest losową liczbą (układem cyfr), a nie numerem porządkowym, jak np. numer obozowy więźnia. Angielskie number  obsługuje oba znaczenia.

    No ale nikt tego nie wychwycił dostatecznie wcześnie, a dziś już za późno.


    Z poważaniem

    Łukasz

  • o kichaniu
    22.04.2013
    22.04.2013
    Szanowni Państwo!
    Czy zwrot na zdrowie, sto lat podczas gdy pewna osoba kichnie jest kulturalny? Słyszałem też, iż w VI wieku takie powiedzenie było przymusowe, co więcej, w tamtych czasach wierzono, że kichanie oznacza wyrzucanie z ciała diabła.
    Z wyrazami szacunku
    Mateusz D.
  • okrąg – okręg
    27.04.2013
    27.04.2013
    Szanowni Państwo,
    dlaczego w matematyce jest okrąg, a podczas wyborów – okręg wyborczy? Skąd się biorą tego typu różnice w grafii?
    Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź.
  • otwarli
    2.07.2007
    2.07.2007
    Witam Państwa,
    mam dwa pytania:
    1. Czy powiedzenie otwarli (np. drzwi) zamiast otworzyli jest błędem językowym, czy też jest dopuszczalne jako regionalizm w Małopolsce, skąd pochodzę?
    2. Skąd lub od czego pochodzi moje nazwisko: Ochał?
    Serdecznie dziękuje za odpowiedź i pozdrawiam.
  • O wyrazach książę, księżna, księżniczka, księstwo
    16.12.2017
    16.12.2017
    Czy w pisowni księżniczka ma zastosowanie zasada wymiany głoskowej: ż – s (księżniczkaksięstwo), czy też w tym wyrazie piszemy ż, bo jest to ż niewymienne?
  • Panika jako nerwowy pośpiech

    23.06.2021
    23.06.2021

    Szanowni Państwo!


    Problematyczny wydaje mi się Wasz pomysł określania paniki jako nerwowego pośpiechu (https://sjp.pwn.pl/sjp/panika;2570474.html). Wygląda na to, że można obecnie jeść panicznie, śpiewać psalmy panicznie, rozmawiać panicznie... Ta definicja chyba jednak nie do końca ma sens.


    Z poważaniem - Deckard Cain

  • Pani Mostowa czy pani Mostowy?
    18.06.2018
    18.06.2018
    Szanowni Państwo,
    zwracam się z uprzejmą prośbą o wycenę odmiany nazwiska Mostowy w formie męskiej i żeńskiej przez przypadki.
    W niedalekiej przyszłości planuję wziąć ślub i wraz z Narzeczoną zastanawiamy się, czy po przyjęciu mojego nazwiska powinna je ono odmieniać czy też nie (czy powinna nazywać się Klaudia Mostowa czy Klaudia Mostowy?).
    Obecnie w mojej rodzinie niemal wszystkie Panie odmieniają swoje nazwisko przez przypadki, wg wzoru:
     
    Katarzyna Mostowa
    Mianownik Katarzyna Mostowa
    Dopełniacz Katarzyny Mostowej
    Celownik Katarzynie Mostowej
    Biernik Katarzynę Mostową
    Narzędnik Katarzyną Mostową
    Miejscownik Katarzynie Mostowej
    Wołacz Katarzyna Mostowa
     
    Czy prawdą jest, że wszystkie nazwiska kobiet nie kończące się na -a są nieodmienne?
    Odmiana mojego nazwiska przez przypadki wydaje mi się dosyć intuicyjna, inaczej jest np. w przypadku nazwiska Batory.
    Czekam na informację od Państwa, czy są w stanie nam pomóc.
     
    Z poważaniem,
    Adam Mostowy
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego