Dzień dobry,

w związku z pełnioną funkcją sekretarza Gminy Wola Uhruska niejednokrotnie mam wątpliwości co do prawidłowej pisowni nazw jednostek samorządu terytorialnego oraz ich organów. Co prawda jest wiele porad w tym zakresie, ale nie zawsze odpowiadają one na konkretne konteksty używania tych nazw, a ponadto moim skromnym zdaniem czasami wręcz nie odpowiadają one stanowi faktycznemu.

Z własnego podwórka mam zawsze wątpliwość co do pisania małą literą Gmina Wola Uhruska w kontekście nie obszaru, ale podmiotu prawnego.

Posiada ona bowiem osobowość prawną z własnym NIP-em, REGON-em. Dlatego też moim skromnym zdaniem pisanie Gmina Wola Uhruska w konkretnym kontekście jako podmiotu występującego w obrocie prawnym należałoby używać wielkiej litery. Małą literą powinno się pisać o gminie Wola Uhruska w kontekście obszaru jak np. mieszkańcy gminy Wola Uhruska, na terenie gminy Wola Uhruska itp.

Podobne wątpliwości mam z pisownią słowa wójt, uważam bowiem, że pisząc o konkretnym wójcie, konkretnej gminy należałoby używać wielkich liter, tj. Wójt Gminy Wola Uhruska - jest to bowiem ustawowy organ wykonawczy w konkretnej gminie. Oczywiście w innych kontekstach, jak np. wójt Jan Łukasik, wójt gminy bez wskazywania jej nazwy, logiczne jest pisanie małą literą. Taką konstrukcję pisowni widzimy w przypadku nazw urzędów - jeśli bez nazwy konkretnej gminy to małą literą, jeśli zaś konkretny urząd z nazwą gminy to wielką.

Nie zagłębiałem się w sytuację prawną jednostek samorządu terytorialnego innego szczebla, tj. powiatów czy województw, ale przypuszczam, że może tu być podobna sytuacja jak z gminami, i że one również posiadają osobowość prawną. Pisanie więc o nich w kontekście konkretnego podmiotu prawnego, a nie w kontekście ich obszaru, powinno odbywać się wielką literą, tj. Powiat Włodawski czy Województwo Lubelskie.

Mając tego rodzaju wątpliwości chciałbym zaproponować zajęcie się tym zagadnieniem.

Z poważaniem

Mariusz Jachimczuk

Sekretarz Gminy Wola Uhruska

Szanowni Państwo,
zwracam się z prośbą o wyjaśnienie, czy prawidłowa jest konstrukcja zdania: W drodze do ogrodu czekał na mnie list od ciebie. Sens wypowiedzi miał być taki, że w momencie gdy adresat listu wychodził z mieszkania z myślą o spacerze po ogrodzie, zauważył w skrzynce list od nadawcy. Konstrukcja zdania w cudzysłowie przypomina błąd w stylu Idąc do szkoły, padał deszcz, ale nie mam pewności, czy tu też zachodzi analogia z dwoma różnymi podmiotami.
Z góry dziękuję za pomoc.

Szanowna Pani Profesor,
nawiązując do odpowiedzi na pytanie dotyczące składni w Donbasie – na Donbasie, chciałabym zapytać o źródło przywołanej przez Panią zasady, że „nazwy terytoriów autonomicznych (kontynentów, państw, miast itp.) łączą się z przyimkami w oraz do, natomiast nazwy obszarów stanowiących części innych obszarów (dzielnic, regionów itp.) – z przyimkiem na”.
Czy wobec tego niepoprawne są połączenia: w Wielkopolsce, w Toskanii, na Antarktydzie?
Z poważaniem
Anna Garbacz

Szanowni Państwo,
proszę o rozstrzygnięcie, jak powinnam zapisać:
dzwonić do komisariatu
czy
na komisariat?
Podobnie: do komendy czy na komendę, do pogotowia czy na pogotowie?
Ponadto:
te dziewięć dni były mu potrzebne
czy
te dziewięć dni było mu potrzebne?
Z poważaniem
AK

1. Często tytuły książek na okładkach i stronach tytułowych zapisane są w oddzielnych wersach, bez żadnych znaków. Jak zapisać w bibliografii: a) Język – Historia – Kultura, b) Język, Historia, Kultura, c) Język Historia Kultura?
2. Na stronie tytułowej książki słowa pod redakcją rozpoczynamy wielką czy małą literą?
3. Jak lepiej zapisać: wynosiły odpowiednio 96, 3 i 1% czy 96%, 3% i 1%?
4. Stumiligramowa kapsułka… to 100 mg kapsułka czy 100-mg kapsułka?
5. …pięcioprocentowego roztworu to 5% roztworu czy 5-% roztworu?

Szanowni Państwo,
mam pytanie o obowiązywanie spójników skorelowanych. Nikt nie protestuje przy zarówno…, jak i…, tyle…, ile… itp., natomiast nie tylko…, lecz także… budzi sprzeciw – padają wyjaśnienia, że przecież formą dopuszczoną przez poradnię jako poprawną jest ale i, ale też itp., więc dlaczego ingerencja i wprowadzanie formy lecz także?
Z uszanowaniem
Bożena Dembińska

Szanowni Państwo,

chciałem skonfrontować dwie porady:

https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/to-pierwsze-sto-dolarow;14901.html,
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/To-sto-zlotych-te-sto-zlotych-czy-tych-sto-zlotych;17183.html.

Z jednej wynika, że poprawne są konstrukcje typu te sto rubli, a niepoprawnie to sto rubli; z drugiej na odwrót. Czy da się wskazać podstawę normatywną, która to rozstrzyga, np. słownik poprawnej polszczyzny?

Z wyrazami szacunku

Czytelnik

Czytałem wiele razy w Poradni, że w niektórych przypadkach można nie stawiać kropki na końcu zdania, jeśli potem jest nowy wiersz. A czy podobna zasada dotyczy przecinków? Czy będzie poprawnie napisać na drzwiach:

CIĄGNĄĆ

aby otworzyć

?

Kiedy w pracy mówię o konieczności odmieniania nazwisk w pismach, napotykam na zdecydowany opór współpracowników. Zdecydowana większość uważa, że „wymyślam głupoty” oraz że bardziej urzędowo (!) jest, gdy nazwisko pozostaje nieodmienione. Dlatego proszę o podpowiedź, po jaką publikację z tego zakresu powinnam sięgnąć, żeby zwiększyć swoją wiarygodność i umieć odpowiedzieć na wszystkie podchwytliwe pytania typu „A jak odmienisz takie-i-takie nazwisko”.