Gazecie--Wyborczej
  • figa z makiem
    4.12.2013
    4.12.2013
    Jakie jest pochodzenie zwrotu figa z makiem?
  • ginekolożka, naukowczyni i in.
    16.01.2007
    16.01.2007
    Szanowni Państwo!
    Formy profesorka, dyrektorka, księgowa itp. są w odwrocie. Zastępuje się je formami męskimi: profesor, dyrektor, księgowy. Ale jednocześnie coraz częściej można spotkać się ze zjawiskiem – dla mnie dziwnym – powrotu do form żeńskich np. ginekolożka, psycholożka. Czy są to formy poprawne? Czy dopuszczalne jest zastosowanie formy naukowczyni wobec kobiety naukowca? Taką formę zastosowała Gazeta Wyborcza w swym dodatku Wysokie Obcasy.
  • gra – między kim a kim?
    4.05.2015
    4.05.2015
    Czy zwrot: gra między zawodnikiem Kowalskim a zawodnikiem Iksińskim jest poprawny? Czy też powinno się powiedzieć gra zawodnika Kowalskiego i Iksińskiego? A może oba zwroty są poprawne?
  • Gwarowe pioke ‘piekę’ na Podlasiu Północnym jest wynikiem przegłosu?

    27.07.2021
    27.07.2021

    Szanowni Państwo,


    na Podlasiu spotyka się formę 1 os. l.poj. czasu teraźniejszego  piokę  od czasownika  piec. Ciekaw jestem, czy w świetle rozwoju fonetyki naszego języka jest to prawidłowy rozwój fonetyczny, jak przy nieść-niosę (i wtedy jak rozumiem, "ja piekę" jest wstecznym wyrównaniem do innych form czasownika), czy też odwrotnie, mamy do czynienia z jakąś regionalną anomalią i wytworzył się przegłos tam, gdzie nie powinno go być.


    Dziękuję za zajęcie się tym przypadkiem.

    Łukasz

  • hepanina
    4.01.2005
    4.01.2005
    Witam.
    Co oznacza słowo hepanina?
    Dziękuję.
  • inbus, a nie imbus
    5.06.2003
    5.06.2003
    Mam bardziej odpowiedź niż pytanie, ale myślę, że tą drogą też dojdzie. A więc w dziale etymologia padło pytanie o słowo imbus lub klucz imbusowy. Niestety słowo to jest często przez laików technicznych przekręcane, poprawnie brzmi inbus. Jest to sztucznie utworzone słowo z nazwy firmy która wynalazła tego typu śruby i klucze. Niemieckie Innensechskantschluessel oznacza 'klucz wewnętrzny sześciokątny'. Innen znaczy 'wewnątrz', a firma nazywa się Bauer und Schaurte. Weźmy teraz IN (od początku nazwy klucza) i BuS (z inicjałów firmy) i wyjdzie nam INBUS.
    Słowo inbus jest znakiem towarowym zastrzeżonym firmy Bauer und Schaurte.
    Pozdrawiam
  • Isiah
    13.05.2008
    13.05.2008
    Szanowni Państwo,
    jak powinna wyglądać odmiana imienia Isiah? Jeszcze kilka lat temu amerykański koszykarz i trener Isiah Thomas był w polskich mediach odmieniany: Isiaha, Isiahowi (w TV czytano: [Ajzeję, Ajzei]) itd. Niedawno jednak Gazeta Wyborcza zaprzestała odmiany i zaczęła pisać: Isiah Thomasa, Isiah Thomasowi itd. Która wersja jest prawidłowa?
    Pozdrawiam
  • Już koniami czy jeszcze końmi
    14.10.2003
    14.10.2003
    Wiadomo, że końcówka narzędnika liczby mnogiej -ami robi furrorę. Pewnie w końcu wyruguje końcówkę -mi. Wciąż jeszcze mówimy liśćmi, gośćmi, końmi. Chociaż już gałęziami i gałęźmi, gwoździami i gwoźdźmi. Wiemy, że tylko słoniami, świniami, śledziami.
    Mam zapytanie o konie właśnie. Mój przyjaciel w specjalistycznej literaturze spotkał się z koniami trojańskimi. Zaniepokoiliśmy sie oboje, ale przypuszczam, że wymyślono taką końcówkę dla odróżnienia tego wirusa (bodajże) od zwierzęcia. Słowniki milczą, ale tez jest to nowy twór (konie trojańskie w sensie informatycznym). Czy można by pobawić się w probabilistykę i założyć, że w tym kontekście wygra końcówka -ami?
    Z poważaniem
  • klapek i klapka
    7.03.2007
    7.03.2007
    Jaka jest poprawna odmiana wyrazu klapki (lm. od wyrazu klapek – wsuwany but): czy poprawne jest w dopełniaczu (kogo, czego) klapków, czy raczej klapek? Moim zdaniem skoro klapek jest rodzaju męskiego, poprawniej byłoby odmienić w dopełniaczu na klapków, np. ocena klapków łaziennych, podobnie jak datek – datków.
    Pozdrawiam serdecznie
    Irena Słonina
  • komunista i komunikant
    6.08.2023
    16.07.2009
    Witam,
    czy dziecko przystępujące do Pierwszej Komunii Świętej to komunista?
    Pozdrawiam
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego