Gazecie--Wyborczej
  • podobnież brak czegoś
    12.05.2008
    12.05.2008
    Czy słowa znowuż i podobnież są poprawne i (nawiązując do określenia brak) można powiedzieć: „objawów patologicznych brak’’ – co często pojawia się w lekarskich epikryzach? Dla mnie brak oznacza, że coś powinno być, a nie ma – np. brak kończyny, brak logiki, brak dobrego wychowania. Czy tak? Jednak ostatnio przekonywano mnie, że nie mam racji. Jeśli tak, to gdzie jest racja lub reguła?
    Dzięki za wyjaśnienia B. Sz-M.
  • prowadzić sad?
    6.03.2012
    6.03.2012
    Proszę o opinię, czy zdanie: „Moi rodzice prowadzą sad” jest poprawne.
  • prukać i prukwa
    25.04.2003
    25.04.2003
    Szanowni Państwo,
    w wywiadzie ze Spike'em Jonzem Wojciech Orliński, redaktor Gazety Wyborczej, posłużył się ostatnio słowem prukanie (cytuję fragment: „(…) tworzy Pan filmy będące wyrafinowanym żartem filozoficznym, a jednocześnie (…) produkuje serial «American Jackass», który pozostaje na poziomie dowcipów o prukaniu”). Chciałbym zapytać, co owo „prukanie” znaczy. Nie znalazłem go ani u Doroszewskiego, ani u Szymczaka, przypuszczam zatem, że to rzecz nowa w polszczyźnie. Na podstawie kontekstu, w którym wyraz ten się pojawił, oraz przykładów wyszperanych w Internecie przeczuwam, że nie można się po prukaniu spodziewać niczego miłego, ale – z ciekawości – chciałbym poznać „oficjalną” definicję. Zastanawia mnie również fakt pojawienia się tego słowa (w moim odczuciu nieco wulgarnego) w ogólnopolskim dzienniku, co mogłoby świadczyć, że jest już ono ogólnie przyjęte, a przynajmniej znane.
    Łączę wyrazy szacunku i pozdrowienia
    Stanisław Danecki
  • Przeważa zapis: Mario Puzo, Ojciec Chrzestny
    13.06.2019
    13.06.2019
    Jeszcze o pisowni [O/o]jciec [C/c]hrzestny.
    W tekście powieści (tłum. B. Zieliński, ISBN 83-89651-85-8) jest to nazwa własna:
    str. 11: A był tylko jeden człowiek, który mógł załatwić taką sprawę. Ojciec Chrzestny.
    str. 12: określająca (…) miarę jego szacunku dla Ojca Chrzestnego.
    str. 29: zobaczył, że Ojciec Chrzestny wycofuje się z zabawy (…).
    str. 47: – Ojcze Chrzestny, Ojcze Chrzestny – wykrztusił nieprzytomnie (…).
    Itd.
    Czy to nie przemawia za stosowaniem dużych liter również w tytule?
  • przymiotnik od eutanazja
    5.06.2003
    5.06.2003
    Dzień dobry!
    Jaka jest poprawna forma przymiotnika utworzonego od rzeczownika eutanazja: eutanatyczny (np. zabieg) czy eutanazyjny? SPP milczy na ten temat.
  • przyswoić
    27.06.2011
    27.06.2011
    Czy można przyswoić coś czemuś? Np. przyswoić książkę językowi (w znaczeniu przetłumaczyć książkę na dany język)? Moja intuicja, a także SJP, mówią mi, że nie. Wydaje mi się, że także sama budowa słowa świadczy o tym, że ma ono charakter zwrotny, czyli, że przyswoić coś można tylko sobie, a nie komuś/czemuś. Czy mam rację?
    Serdecznie pozdrawiam Poradnię
    Magda Chudzik
  • rodzaje wypowiedzeń
    19.09.2006
    19.09.2006
    W podręczniku wprowadzony jest podział wypowiedzeń. Dzielą się one na czasownikowe (zdania) i nieczasownikowe. Wśród ostatnich są dwa rodzaje wypowiedzeń: dopuszczające możliwość wprowadzenia orzeczenia czasownikowego (równoważniki zdania) i niedopuszczające możliwości jego wprowadzenia (wykrzyknienia i zawiadomienia). Ta klasyfikacja jest poprawna? Na jakiej podstawie można rozróżnić równoważniki zdań i zawiadomienia, i wykrzyknienia? Proszę o podanie przykładów ww. wypowiedzeń.
  • roztyty, czyli jaki?
    20.02.2011
    20.02.2011
    Jak określić kogoś, kto jest zazwyczaj chudy, ale roztył się, przytył albo utył – roztyty, przytyty i utyty? Kiedy np. chcę powiedzieć, że Russell Crowe w nowym filmie jest mocno… no właśnie, jaki? Nie chcę użyć określenia gruby, otyły czy korpulentny, bo znaczą one coś innego niż kogoś, kto utył i roztył się np. dla potrzeb roli filmowej. Słowa roztyty, przytyty i utyty znalazłem jedynie w słowniku wyrazów bliskoznacznych, zdefiniowane jako potoczne.
  • skłotersi i skwaterzy
    10.09.2002
    10.09.2002
    Jak brzmi prawidłowa nazwa osoby/osób współcześnie nielegalnie zamieszkujących w opuszczonych mieszkaniach i domach? Która z form obowiązuje w języku polskim?
    1. SQUATTERS (ang.)
    2. SKŁOTERSI :)
    3. SKWATERZY – osadnicy w USA i Australii walczący o uznanie ich praw do zajętej ziemi (XIX w.)
    Ostatnia forma nie odnosi się do dzisiejszych squattersów.
    Pozdrawiam
    Ewa
  • strony poprawnościowe w Internecie

    5.06.2002
    5.06.2002

    Dzień dobry!

    Czy znają może Państwo stronę w Internecie (no właśnie, a ten wyraz z wielkiej?) poświęconą kryteriom poprawności językowej, czy kryteria to to samo, co zasady ortograficzne?

    Dziękuję za odpowiedź.

    Pozdrawiam serdecznie!

    Agnieszka K.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego