Czy ukraińskie imię Наталя należy przetranskrybować jako Natala? Tak wynika z zasad https://sjp.pwn.pl/zasady/78-Transliteracja-i-transkrypcja-wspolczesnego-alfabetu-ukrainskiego;629710.html, jednak efekt jest na tyle zaskakujący (nie: Natalia, Natalja), że proszę o weryfikację.

Szanowni Państwo,
mam pytanie w związku z poradą: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/present-perfect;1260.html. Prof. Bańko odsyła do poradni angielskiego wydawnictwa, a ja się zastanawiam, czy odpowiedź na to pytanie nie powinna być rozstrzygnięta na gruncie naszych norm i tradycji. Czy takich wyrażeń nie uznaje się po prostu za cytaty z języka obcego, w których zachowuje się ortografię oryginału?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Czcionkę wyróżnia krój, stopień i odmiana. Kroje czcionek zapisujemy wielką literą (choć nie znalazłem takiej zasady wprost podanej), co jest logiczne wobec „krój pisma (łącznie z jego wszystkimi odmianami) jest dziełem autorskim podlegającym ochronie prawnej” (Wikipedia). Zapis garamond w SJP Szymczaka, SWO Sobol należy uznać za błędny? Kłopot to antykwa renesansowa, a nie współczesny Arial (może Państwo znajdziecie podobny przykład). Jest jeszcze garmond, stopień pisma, ale to inna historia.

Jaka jest etymologia nazw przypadków w języku polskim? Domyślam się, że nazwy mianownika, narzędnika, miejscownika i wołacza są tłumaczeniami łacińskich: nominativus, (ablativus) instrumentalis, locativus i vocativus. A co z dopełniaczem, celownikiem i biernikiem?

W literaturze naukowej (np. Słownik botaniczny, Wiedza Powszechna 2003) nazwy gatunkowe pewnych roślin (np. grzybienie białe, kocanki piaskowe) występują wyłącznie w liczbie mnogiej. Tymczasem w internetowym SJP PWN jest zarówno kocanka piaskowa, jak i grzybień. Czy potocznie można na określenie tych roślin użyć liczby pojedynczej? Czy w przypadku artykułu popularnonaukowego należy zaznaczyć, że w literaturze naukowej używana jest lm., natomiast w innych przypadkach dopuszczalne jest użycie lp.?

Dzień dobry! Mam wątpliwości w kwestii hal. Otóż co zrobić, kiedy obok siebie pojawiają się np. Hala Lipowska i hala Rysianka (trasa: Hala Lipowska – hala Rysianka)? W przewodnikach (na mapach, pieczątkach itp.) mamy zapis dużymi literami. Myślę, że ta kwestia budzi nie tylko moje wątpliwości. W Poradni PWN znalazłam taką odpowiedź prof. Bańki (dotyczącą pisowni nazw tatrzańskich): „Zasady ortografii pozwalają we wszystkich wymienionych nazwach używać małej litery, tzn. pisać hala, wąwóz, dolina, traktując te wyrazy jako określenia gatunkowe. Zwyczaj językowy może być jednak inny i jeśli jest poparty autorytetem znaczących lub odpowiednio licznych publikacji, to należy mu dać pierwszeństwo” (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/nazwy-tatrzanskie;14842.html). Czy zatem błędem będzie pójście za wieloletnią tradycją wydawnictw górskich (oraz autorytetami takimi jak choćby Władysław Krygowski) i napisanie Hala Rysianka? Tym bardziej, że w praktyce ten drugi człon jest odmieniany: Byłem na Hali Rysiance. Kwestia 2: przełęcz. Oczywiście, przełęcz Krowiarki, ale Przełęcz Salmopolska; a co z PRZEŁĘCZĄ pod Tarnicą? Analogicznie do Przełęczy pod Chłopkiem słownik każe pisać Przełęcz pod Tarnicą. Czyli traktujemy to jako nazwę własną, a nie jako lokalizację (przełęcz bez nazwy, znajdująca się pod Tarnicą)? Czy w takim razie napiszemy również Przełęcz między Szczelińcami?

Z poważaniem BT

Tłumaczę książkę o włoskim makaronie. Jak powinnam zapisywać specjalistyczne nazwy? Niektóre są już w SJP (spaghetti, fettuccine), więc teoretycznie nie wymagają kursywy, ale mnóstwo innych nie (garganelli, fazzoletti...). Czy uspójnić i pisać wszystkie pismem pochyłym, czy za każdym razem sprawdzać stopień przyswojenia w polszczyźnie i różnicować?

Grazie mille

Dorota

W poradzie obłuda i cynizm zauważył Pan, że „nie można być jednocześnie obłudnikiem i cynikiem, przynajmniej nie w tej samej sprawie”. Przeszukanie stron WWW pod kątem wyrażeń cyniczny i obłudny oraz obłudny i cyniczny pokazuje jednak, że obłuda i cynizm idą w parze dosyć często, przynajmniej w tekstach. Nawet w ISJP (s.v. obłudny) znalazł się przykład: „Była cyniczna i obłudna”, a w Wielkim SJP wśród typowych połączeń obłudy jest obłuda i cynizm. O czym to może świadczyć?

Szanowni Państwo,

W Rzeczpospolitej, dość cenionej gazecie przeczytałem, że "40 proc. doktorantów obrania prace doktorskie". Czy taka postać czasownika jest w ogóle poprawna? Myślałem, że można w czasie teraźniejszym powiedzieć tylko, że broni prace doktorskie.

Z poważaniem,

Łukasz

Witam,
mam pytanie o poprawność używania słowa odznaczyć jako równoważnego z usunąć zaznaczenie. A także tłumaczenia angielskiego uncheck jako odznacz. W SJP definicja odznaczyć nie zawiera usunąć zaznaczenie i wygląda następująco:

odznaczyć — odznaczać
1. «znacząc, wyodrębnić coś z jakiejś całości»
2. «wyróżnić kogoś, dając mu jakieś odznaczenie»

Czy używanie odznaczyć zamiast usunąć zaznaczenie jest poprawne?
Z góry dziękuję za odpowiedź