Jak-sobie-radzisz
  • święta czy Święta?
    14.10.2002
    14.10.2002
    Szanowni Państwo,
    Tym razem chciałbym się dowiedzieć, jak powinno się zaczynać wyraz święta. Wiem, że zapis: święta Bożego Narodzenia jest właściwy, ale czy składając życzenia listownie mogę napisać Wesołych Świąt? Sądzę, że zwyczajowo taki zapis jest dopuszczalny. No i tu się zaczyna problem. Który zapis jest właściwszy w tekście reklamowym: Oczaruj święta produktem X czy Oczaruj Święta produktem X (pomijam sens hasła)? Moim zdaniem wersja pierwsza jest właściwa.
    To samo pytanie odnosi się do zdania: Z okazji Świąt życzymy Wszystkiego Dobrego. Na ile aktualna jest tu zasada dopuszczająca użycie wielkich liter ze względu na szacunek (np. Kraj-kraj, Ojczyzna-ojczyzna etc.)?
    Bardzo dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem
    Przemysław Kutnyj
  • z odrobiną przesadnej troski o adresata
    22.06.2015
    22.06.2015
    Szanowni Państwo,
    chciałem zapytać, jak daleko sięgają językowe zwyczaje grzecznościowe. Czy kiedy używamy w korespondencji takich zaimków jak my, wy, nasz, wasze, to powinniśmy zapisywać je wielką literą, jeśli zawiera się w nich osoba adresata? Wydaje mi się, że tak. Spotkałem się też np. z formą Was Obu, ale tutaj druga wielka litera zdaje mi się przesadą.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • antagonisty i agonisty
    20.01.2011
    20.01.2011
    Szanowni Państwo!
    Właśnie zmagam się z tekstem o lekach, spośród których niektóre są antagonistami, inne zaś agonistami. I tutaj pojawił się mój problem; otóż czy leki te to agonisty / antagonisty, czy też – pomimo swojej nieożywionej natury – agoniści / antagoniści? W Internecie ta druga wersja wydaje się zdecydowanie przeważać, ale to z kolei rodzi kolejne problemy, gdyż wtedy konsekwentnie należałoby pisać np. działają oni, a nie działają one.
    Z góry dziękuję za rozwianie moich wątpliwości.
  • ciekawy kontent
    9.12.2008
    9.12.2008
    Szanowni Państwo,
    bardzo proszę o odpowiedź na pytanie, czy w języku polskim dopuszcza się możliwość używania wyrazu kontent w formie rzeczownika (w znaczeniu zawartości lub treści medialnych)?
    Z góry dziękuję i pozdrawiam,
    Kamil
  • nazwy obiektów miejskich
    27.05.2002
    27.05.2002
    Szanowni Państwo,
    Mam trudności z ustaleniem, jak powinno się pisać wyrażenie katedra wawelska (chodzi o wielkość pierwszych liter słów).
    I to samo, ale generalnie: skąd czerpać wiadomości na temat pisowni poszczególnych obiektów zabytkowych i turystycznych? Nazwy czy określenia poszczególnych wież, baszt, chat, kaplic, dzwonów itd. pisane są bardzo różnie w rozmaitych źródłach i w zależności od kontekstu. Na przykład kiedy chcę użyć wyrażenia dzwon Zygmunta, powinienem właściwie sprawdzić, czy istnieje taka nazwa własna (Dzwon Zygmunta), czy jest to tylko opisanie dzwonu Zygmunt (= dzwon ufundowany przez Zygmunta). Rzetelne wyjaśnienie takiego (czy innego) przypadku bywa czaso- i pracochłonne, i nie zawsze daje rezultaty.
    Odpowiedź Poradni nt. klasztoru Franciszkanów pokazuje, że nawet jeśli znajdziemy poszukiwany ciąg wyrazów w słowniku ortograficznym, to jeszcze się może okazać, że podana pisownia dotyczy jednego z możliwych kontekstów, być może akurat nie tego, o który nam chodziło.
    Opieranie się na materiałach wydawanych dla turystów wydaje mi się niebezpieczne, gdyż wydawca chcąc zachwalić swój „towar”, może nadużywać wielkiej litery. Czasem w grę też wchodzi wielka litera stosowana ze względów uczuciowych. Jak radzić sobie w tym językowym gąszczu turystyczno-zabytkowych atrakcji?
  • odmiana nazwisk zakończonych na -o

    7.11.2020
    4.12.2007

    „Słowiańskie nazwiska zakończone na -o odmieniamy jak nazwiska zakończone na -a” (Słownik nazw własnych). Zgodnie z tym: z Latą, Klaczką, Sopoćką i… Puzią. W zasadach pisowni stoi, że „nazwiska włoskie zakończone na -o odmieniają się tak, jak polskie nazwiska typu Puzio”. Przykłady (z Boccacciem, Leoncavallem) zwrotnie sugerują, że z Puziem. Czy „nazwiska typu Puzio” są przemilczanym w zasadach wyjątkiem. A Rechnio – czy jest „typu Puzio”?

  • przecinek a tzw. skostniałe zwroty
    5.09.2007
    5.09.2007
    Czy należy stawiać przecinek w wypowiedziach typu: „Zrobił to najlepiej (,) jak potrafił”, „Przyjdę najszybciej (,) jak się da”? Wiem, że w wyrażeniach w rodzaju odejść gdzie pieprz rośnie czy cicho jak makiem zasiał przecinka nie ma, ale nie wiem, czy przytoczone przeze mnie też należą do tej kategorii, czy też są bardziej dosłowne, nie zawierają – jak je nazywa słownik interpunkcyjny – „skostniałych zwrotów”.
    Pozdrawiam,
    Iwona Michałowska
  • różności
    22.01.2002
    22.01.2002
    Proszę o odpowiedź na trzy nurtujące mnie pytania:
    1) W książkach J. Chmielewskiej często spotykam się ze zwrotem typu: mleko mi wyszło. Czy jest to forma spotykana tylko w języku potocznym, czy można jej używać także np. w wypracowaniach itp.?
    2) Mój kolega w klasie ma bardzo rzadko według mnie spotykane imię – Iwo. Jakie jest pochodzenie tego imienia, czy żeńskie imię Iwona pochodzi od Iwa i czy to imię się odmienia, a jeśli tak, to jak?
    3) I jeszcze jedno pytanie związane z moim nazwiskiem – Snusz. Często przy wypisywaniu różnego rodzaju dyplomów nauczyciele nie wiedzieli, która forma byłaby lepsza – dla Zbigniewa Snusz czy też dla Zbigniewa Snusza?
    Z góry dziękuje za odpowiedź i pozdrawiam.
  • szczecińskie Żelechowo
    23.02.2011
    23.02.2011
    W szczecińskiej dzielnicy Północ znajduje się osiedle Żelechowa (często mylnie nazywane Żelechowo). Chciałbym się dowiedzieć, jak prawidłowo odmieniać tę nazwę. Mówimy o Żelechowie czy też o Żelechowej? W obiegu funkcjonują obie odmiany, przy czym druga chyba jest nieco popularniejsza.
    Z góry dziękuję za rozstrzygnięcie.
  • Vanish
    9.03.2012
    9.03.2012
    Szanowni Państwo,
    przed chwilą trafiłam w telewizji na reklamę, w której zaradna pani domu stosuje i dodaje do prania Vanisha. Jakoś bardzo mnie ta odmiana razi, ale może można stosować właśnie tego Vanisha, a niekoniecznie tylko ten Vanish?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego