Jest--czego-się-bać
  • Lud Toraja, czyli Torajowie, Toradżowie
    15.03.2019
    15.03.2019
    Szanowni Państwo,
    piszę artykuł o pewnym ludzie, który po indonezyjsku nazywa się Toraja [czyt. toradża]. Toraja to rzeczownik i przymiotnik. Po angielsku mamy Toraja i część autorów używa jeszcze torajan, więc mieszkańcy tego regionu to Torajans lub Torajas. Po polsku w publikacji nienaukowych na ten temat pojawiają się niekiedy Toradżowie. Dlaczego? I jak z tego zrobić przymiotnik? Artykuł ma dotyczyć kapłanów, m.in. to minaa’ów / to minów… Jak odmienić słowo to minaa?
    Pozdrawiam
  • polska terminologia piłkarska
    15.03.2011
    15.03.2011
    Moje uszanowanie!
    Chciałbym zadać pytanie dotyczące terminologii piłkarskiej. Wiele polskich określeń pochodzi tu z angielskiego, pośrednio lub nie (jak korner czy róg, wolny, karny itd.). Są jednak dwa wyjątki, które mnie interesują: spalony (offside) i pomocnik (midfielder). Skąd wzięły się te polskie określenia? Czy można wskazać czas ich pojawienia się, miejsce, autora?
    Pozdrawiam serdecznie!
  • Zapis cyfrowy i słowny liczb i numerów w prozie beletrystycznej

    26.03.2023
    26.03.2023

    O ile mi wiadomo, praktyka redaktorska w powieściach przynajmniej w niektórych wydawnictwach jest taka, że wszystkie liczby w dialogach muszą być zapisane słownie.


    Prowadzi to, w moim odczuciu, do dialogów, które sie naprawdę bardzo ciężko czyta. Przykład: Nielegalni Severskiego, str. 718:


    - Dwudziestego pierwszego marca tysiąc dziewięćset sieddmendziesiątego trzeciego roku wystawiłem dokumenty dla (...)


    Tymczasem już na str. 719 narrator pisze:


    "Obaj doskonale wiedzieli, jaką wartość ma zielony notatnik (...) z 1953 roku"


    W moim odczuciu zapis słowny dużych liczb jest zwyczajnie nieczytelny.


    Skąd się wzięła ta praktyka?

  • Czy odmieniać nazwiska?
    22.05.2003
    22.05.2003
    Złości mnie maniera nieodmieniania nazwisk. Dziecko przyniosło ze szkoły pięknie wypisany dyplom. Cóz z tego, skoro wstyd mi go pokazać. Na dyplomie bowiem imię jest odmienione, nazwisko zaś nie. Całość sprawia wrażenie co najmniej dziwne. Nikt nie zadał sobie trudu opracowania tekstu, by nazwisko występowało w mianowniku. Nieśmiała uwaga rzucona w towarzyskiej rozmowie wywołałą burzę. Podobno niepotrzebie się czepiam drobiazgów, skoro nawet w sądzie protokoły zawierają takie konstrukcje i nikomu to nie przeszkadza. Mnie przeszkadza! Na dowód, że nie mam racji, pokazano mi taki dokument. Rzeczywiście, było napisane (używam fikcyjnych nazwisk): „Wyrok przeciwko Mateuszowi Józefowi Młotek w sprawie Karola Zenona Wilusz”. Pokusiłam się nawet o uwagę, że nie podpisałabym takiego sądowego dokumentu, bo nazwisko nieodmienione uznałabym za obce. Śmiech rozmówców mnie ogłuszył. Podobno z sądem się nie dyskutuje. Uważam, że mam rację. Proszę o poradę, jak postąpić w sytuacji, gdy urzędowo ktoś przekręca moje nazwisko i czyni to w majestacie prawa.
  • góra i dół

    6.05.2023
    6.05.2023

    Dzień dobry! Nurtuje mnie pytanie co było pierwsze – góra czy góra? Czy słowo to najpierw opisywało formację terenu, czy kierunek orientacji? Podobnie można się zastanawiać czy dół – dziura w ziemi, czy dół – kierunek uzyskał swe znaczenie wcześniej?

  • Pareto optymalny / Pareto-optymalny / pareto-optymalny
    21.05.2018
    21.05.2018
    Szanowni Państwo,
    w ekonomii istnieje pojęcie optymalności w sensie Pareto (od nazwiska włoskiego ekonomisty), od którego tworzy się czasem skrótowy przymiotnik Paretooptymalny. Jak go zapisać? Po pierwsze: wielką literą (w końcu pochodzi od nazwiska) czy małą (jako człon przymiotnika jakościowego)? Po drugie: łącznie czy jakoś inaczej? Chyba łącznie, skoro Pareto jest tu określeniem optymalności.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • strachy na Lachy
    25.09.2006
    25.09.2006
    Skoro strachy na Lachy znaczy to tyle co 'nie ma czego się bać', to co mówi ta fraza o Lachach? Że są:
    (a) dzielni i odważni (próżny to trud straszyć taki odważny lud);
    (b) bojaźliwi (takie strachy obliczone są na wystraszenie co najwyżej Lachów, ale na mnie nie robią najmniejszego wrażenia).
    Która z tych interpretacji jest właściwa?
  • mieć duszę na ramieniu
    7.12.2010
    7.12.2010
    Dzień dobry,
    bardzo proszę o wyjaśnienie, skąd w naszym języku wzięło się powiedzenie mieć duszę na ramieniu.
    Pozdrawiam
    Urszula Szuszkiewicz
  • sala balowa, sala Balowa i Sala Balowa
    28.02.2003
    28.02.2003
    Moje pytanie dotyczy pisowni słowa sala – chodzi mi o użycie małej bądź wielkiej litery: czy słowo sala jest częścią nazwy własnej, czy może jest to nazwa rodzajowa, gatunkowa? A więc: Sala Balowa, czy może: sala Balowa, czy też: sala balowa? Ten sam problem występuje przy nazwach baszt, bram itd. Należałoby chyba odróżnić salę Białą od Białej Sali?
  • wielkie litery w zaimkach
    30.01.2015
    30.01.2015
    Witam,
    mam wątpliwości w temacie pisania zaimków wielkimi literami. Przykłady:
    Poprosiłam Go, żeby przyniósł mi kubek – powiedziałam Mu, że chciałam niebieski, a On się wtedy zdenerwował. Więcej z Nim nie będę rozmawiać [o partnerze]
    Dałam Jej rękę, żebyśmy mogły bezpiecznie przejść przez ulicę. Nagle Ona wyrwała mi się i straciłam Ją z oczu! Wołałam Ją, ale bezskutecznie! Tak bardzo się o Nią bałam! [o córce]

    Czy powyższe jest poprawne? (Źródło: forum internetowe).
    Dziękuję za odpowiedź
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego