NASA
  • nie + jeszcze czy nie + imiesłów przymiotnikowy

    29.12.2023
    29.12.2023

    Dzień dobry, chciałbym zapytać o pisownię nie w zestawieniu z wyrazem jeszcze. Zgodnie z regułą 46.13. WSO (punkt e) nie należy pisać wówczas oddzielnie z przymiotnikiem i imiesłowem przymiotnikowym, a zgodnie z regułą 46.11. (punkt d) — również z rzeczownikiem. Tymczasem w tym samym słowniku pojawiają się przykłady typu: „niepoświęcony (np. kaplica jeszcze niepoświęcona) [168]”. Prosiłbym o wyjaśnienie tego zagadnienia. Z góry dziękuję.

  • Obce wyrazy kursywą (ciąg dalszy?
    4.09.2009
    4.09.2009
    Szanowni Państwo,
    państwa zalecenie dotyczące nieodmieniania nieprzyswojonych w polszczyźnie słów afrykańskich budzi jednak moją wątpliwość. W tekst redagowanej właśnie przeze mnie powieści (przekład z angielskiego), której akcja toczy się w byłej Rodezji, wplecione są wyrazy pochodzące z różnych języków afrykańskich (m. in. plemion Ndebele, Shona). Część tych wyrazów wręcz prosi się o odmianę, a nieodmieniona po prostu źle brzmi. Czy mogę je odmieniać, nawet jeśli nie są zadomowione w polszczyźnie? Podaję kilka wyrwanych z kontekstu zdań powieści, a w nawiasach znaczenie danych wyrazów. Dodam, że wszystkie afrykańskie słowa są również zamieszczone w słowniczku na końcu książki.
    Czasem pijemy herbatę tak, jak to robią Afs – zanurzamy nasze kanapki w zielonych, emaliowanych kubkach, potem odgryzamy mokry kęs i pociągamy łyk herbaty, która, zanim ją połkniemy, rozlewa się po całych ustach.
    Robimy to tylko po to, by charf [naśladować] Afs, ale w końcu zawsze wracamy do rozkładania, lizania i zgniatania [kanapek].
    Odpychamy łokciami opony i puszczamy się biegiem do zamieszkanego przez Afs khaya [domu], skąd nadpływa ten dźwięk.
    Mieszkają tu wszyscy pracownicy farmy ze swoimi żonami i picaninami [picanin – dziecko] – razem około czterdziestu rodzin.
    Kuca przy ogniu i daje nam do ssania kawałek sadza [sadza – rodzaj posiłku z kukurydzy] obtoczony w cukrze.
    Spoglądam do góry i widzę ją, jak czeka na nas na stoep [podest] i już z daleka zauważa nasze poncha.
    Och, to dlatego, że amadlozi [duchy przodków] nie potrzebują w niebie szczurów i dlatego, że n’anga [szaman] potrzebuje szczurzych pazurów, by zrobić niezwykłe muti [lekarstwo].

    Z góry serdecznie dziękuję za odpowiedź,
    Anna
  • Osobiście tam nie byłem
    3.11.2015
    3.11.2015
    Szanowni Państwo,
    kiedy powiedziałem znajomemu, że znam pewne miejsce, ale nie byłem tam osobiście, zapytał, czy można być gdzieś nieosobiście. Odpowiedziałem, że nie można, ale czasem pojawiają się w wypowiedziach takie puste semantycznie słowa, które po prostu coś podkreślają. Odrzekł, że idąc tym tropem, można by właściwie cofać się do tyłu, bo do tyłu podkreśla kierunek cofania. Zacząłem się zastanawiać, czy nie ma racji, tzn. czy być gdzieś osobiście nie jest po prostu pleonazmem.
  • Panie Nowak!
    7.04.2004
    7.04.2004
    Proszę o pomoc w następującej kwestii: czy poprawne i eleganckie jest zwracanie się w rozmowie ze znanymi nam od dawna osobami po nazwisku? Na przykład: „Co słychać u Pana, Panie Nowak?” (zamiast na przykład Marku). Dodam, że nie chodzi o kontakty formalne, zawodowe, tylko prywatne.
  • „Państwo słuchają” czy „Państwo słuchacie”?
    22.11.2006
    22.11.2006
    Witam!
    Osoby prowadzące audycje radiowe mówią: „Państwo słuchają, jak opowiadam…”, „Państwo piszą do mnie listy…”. Skąd pochodzi takie zastosowanie czasowników słuchają, piszą (3 os. l. mn.) w odniesieniu do 2 os.? Bardziej poprawna wydaje się forma: „Państwo piszecie do mnie listy”. Która forma jest poprawna?
    Dziękuję i pozdrawiam
    Ewa Krot
  • Patriarchatpatriarcha; matriarchat – …?
    30.01.2016
    30.01.2016
    Jak nazywa się głowę rodziny, jeśli jest kobietą? Reżim to matriarchat, ale osoba? Matriarcha? (skoro w patriarchacie jest patriarcha). Jeśli takie słowo nie istnieje, to jak określić kobietę, która sprawuje w rodzinie rządy autorytarne?
    Pozdrawiam serdecznie
    Dorota
  • pięć osób, które zadzwonią
    20.10.2004
    20.10.2004
    Szanowni Państwo,
    czy poprawna jest forma „Otrzyma je 5 osób, które zadzwonią do nas bądź wyślą wiadomość e-mail…”, czy też „Otrzyma je 5 osób, które zadzwoni do nas”? Moim zdaniem poprawnie brzmi osób, które (co zrobią?) zadzwonią – ale nie jestem do końca pewna. Będę wdzięczna za odpowiedź.
    Z poważaniem
    Anna Skrzypczak
  • pisownia skrótów czasopism i gier komputerowych
    26.01.2015
    26.01.2015
    Szanowni Językoznawcy!
    Tytuły czasopism ujmujemy w cudzysłów, rozumiem, że podobnie powinny być wyróżnione tytuły gier komputerowych (lub kursywą). Czy dopuszczalna jest opcja niewyróżniania jednych i drugich w żaden sposób? I co z ich skrótowcami (np. Kobieta i Życie – KiŻ, World of Warcraft – WoW)? Spotkałam się ze stwierdzeniem, że już skrótowce absolutnie nie powinny być w cudzysłowie.
    Anna
  • potencjał
    23.05.2008
    23.05.2008
    Czy poprawna jest forma: „W każdym z nas tkwi potencjał do rozwoju”, czy raczej powinno się użyć formy: „W każdym z nas tkwi potencjał rozwoju”? Chodzi o nasze wewnętrzne możliwości.
  • Powietrze
    1.04.2020
    1.04.2020
    Szanowni Państwo,
    w pieśni błagalnej „Święty Boże” śpiewamy:
    Od powietrza, głodu, ognia i wojny
    Wybaw nas Panie!.
    Proszę powiedzieć, dlaczego Bóg ma nas uchronić przed powietrzem? Czy znamy inny przekład właściwej suplikacji?
    Z góry dziękuję za odpowiedź i łączę wyrazy szacunku
    Mario Jakub Kiliński
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego