Nowym-słowniku-poprawnej-polszczyzny
  • do miejsca? na miejsce? w miejsce?
    16.05.2001
    16.05.2001
    Czy poprawne jest stwierdzenie:
    „Wybierzemy się do bardzo ciekawego miejsca"?
    Danuta
  • Dumas – Dumasa
    19.04.2010
    19.04.2010
    Szanowni Państwo!
    Mam spory problem z wymową odmienianych nazwisk francuskich. Przykładem niech będzie nazwisko Dumas [dima], po odmianie Dumasa, o Dumasie nie wiem, czy nieme do tej pory s należy wymawiać, czy też nie. Z góry dziękuję za pomoc.
    Z poważaniem,
    Justyna Sobala
  • dwa tysiące złotych
    1.04.2009
    1.04.2009
    Witam!
    Chciałbym zapytać, która z tych form jest poprawna i dlaczego:
    1. Dwa tysiące złotych czeka na zwycięzcę.
    2. Dwa tysiące złotych czekają na zwycięzcę.
    Dziekuję i pozdrawiam,
    Jacek
  • dyzenteria, nie dezenteria
    1.11.2009
    1.11.2009
    Czy słowo dyzenteria miało kiedyś postać dezynteria? Natrafiłem na taką w jednej starej książce i nie wiem, czy to błąd, czy archaizm. Nb. ta książka to PWN-owska Mała encyklopedia przyrodnicza pod red. Kazimierza Maślankiewicza, z 1957 r.
  • gdzie są Karaiby?
    8.07.2003
    8.07.2003
    Dziwna rzecz z tymi Karaibami. Nie ma takiego hasła w USJP ani w Polańskim, nie ma w Słowniku nazw własnych Jana Grzeni, starym ani nowym leksykonie PWN, nie ma w internetowych encyklopediach PWN-u i WIEM. Wszędzie są za to Karaibi (Karaibowie) jako plemię. I kiedy tak teraz sobie o tym myślę, to wymyśliłem, ze sformułowania typu perła Karaibów czy muzyka Karaibów mogą tworzyć dopełniacz od nazwy plemienia (Karaibowie), a niekoniecznie od nazwy regionu (Karaiby?). Nawet Federacja Wschodnich Karaibów, choć przyznam, że na siłę, też mogłaby obyć się bez mianownika Karaiby.
    Słowo Karaiby – z tego, co udało mi się znaleźć – występuje wewnątrz kilku haseł na stronach encyklopedii PWN oraz na stronach Wielkiej internetowej encyklopedii multimedialnej WIEM. Z kontekstów wynika, że raczej nie ma wątpliwości, że chodzi o mianownik w postaci Karaiby i że jest to określenie regionu. Tylko gdzie ten region jest i dlaczego słowa – jako samodzielnego hasła – nie ma w słownikach? Czyżby coś z nim było nie tak?
  • George
    25.07.2002
    25.07.2002
    Dzień dobry,
    W związku z wizytą prezydenta Kwaśniewskiego w USA często w prasie pojawia się imię prezydenta Busha – George. W słowniku poprawnej polszczyzny narzędnik zapisany jest w formie George’em, a mimo to spotykam zapisy: Georgem, George’m. Proszę o wyjaśnienie. Czy jest to dopuszczalne, czy może jest to błąd.
    Dziękuję
  • Gościni

    17.11.2023
    13.12.2021

    Szanowni Państwo,

    chciałabym ponowić temat poprawności językowej wyrazu gościni. Od ostatniego wpisu w poradni o tym słowie minęło dziesięć lat. Czy gościni zagościła w polszczyźnie oficjalnej? Jak postrzegać tę żeńską formę? Czy jest ona w jakikolwiek sposób nacechowana? Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź. 


    Z wyrazami szacunku

    KR

  • imiesłowowy równoważnik zdania
    16.11.2012
    16.11.2012
    Czy prawidłowe są następujące zdania:
    1. Uprawiając tę roślinę, możecie być narażeni na wizytę kretów.
    2. Upiekła ciasto, chcąc zrobić mu przyjemność.

    Ad. 1. Zdanie podrzędne jest zdaniem okolicznikowym czasu, więc jest zbudowane prawidłowo.
    Ad. 2. Czy nie jest tak, że czynności nie są jednoczesne? Przecież to, że chciała zrobić mu przyjemność, jest wcześniejsze niż to, że upiekła ciasto. Więc zdanie jest nieprawidłowe. Czy zdania przyczynowe mogą być wyrażane przy pomocy imiesłowów na -ąc?
  • kaleka, ofiara itp.
    23.06.2008
    23.06.2008
    Szanowni Państwo!
    Czy poprawne są obydwie formy: ten kaleka życiowy i ta kaleka życiowa? Podobny problem mam z rzeczownikiem noga (laik). Czy dopuszczalne są obydwie formy ten noga i ta noga, skoro mężczyzna kulawy to według Nowego słownika poprawnej polszczyzny ta kuter-noga i ten kuter-noga? Takich wątpliwości mam więcej: oliwa (alkoholik), ślepota (osoba niedowidząca), ofiara (człowiek niedający sobie rady w życiu, pijaczyna, glina (o policjancie).
  • kogel-mogel
    10.04.2007
    10.04.2007
    Drodzy Państwo,
    moje pytanie dotyczy wyrażenia kogel-mogel. Coraz częściej słyszę, jak mówi się [kogiel-mogiel], i zastanawiam się, czy taka wymowa jest dopuszczalna. I z czego ona wynika? Ja sama znam tylko tę wymowę, która zaznaczona jest w słowniku i uznawana jest za właściwą.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego