PSA
  • Liczymy osoby

    16.09.2021
    16.09.2021

    Mówimy: jest jedna osoba, są dwie osoby, a pięć osób?

  • naczynie
    16.02.2012
    16.02.2012
    Zauważyłem, że moja babcia, która pochodzi z okolic Stalowej Woli, używa słowa naczynie w znaczeniu zbiorowym. Chcąc na przykład oznajmić konieczność umycia kilku garnków i talerzy, zawsze powie „Muszę umyć naczynie”, nigdy zaś: „Muszę umyć naczynia”. Zastanawia mnie, skąd się to bierze – czy jest to jakaś swoistość dialektyczna?
  • orzeczenie przy podmiocie złożonym
    8.11.2011
    8.11.2011
    Dzień dobry,
    mam pytanie odnośnie użycia form czasownika być. Czy można powiedzieć: „Przejawem władzy narodu SĄ referendum i wybory”, czy raczej: „Przejawem władzy narodu JEST referendum i wybory”? Zastanawiają mnie także konstrukcje: „IDZIE Janek z Olą” i „IDĄ Janek z Olą”: które z tych zdań jest poprawne?
    Pozdrawiam,
    Zuzanna Orzechowska
  • orzeczenie przy tzw. podmiocie szeregowym
    11.09.2009
    11.09.2009
    Drodzy Eksperci,
    jaką formę powinno mieć orzeczenie w zdaniach typu:
    1. Po przestąpieniu progu widzimy, że znajdują się (znajduje się?) tam fotel, ława i stary kominek.
    2. Aby to osiągnąć przydadzą się (przyda się?) pomysłowość i poczucie humoru.
    3. Dopełnieniem całości (jest?) efektowny stoliczek, miękka kanapa.
    4. Jest tam piękny stół i sofa (a może: tam piękny stół i sofa?)
    Z poważaniem, AP
  • piesek, biesek
    7.07.2016
    7.07.2016
    Szanowni Państwo,
    co oznaczają słowa (wyrażenie) pieska, bieska użyte w tekście piosenki Agnieszki Osieckiej Na zakręcie („Choć gdybym chciała – bym się urządziła/Już widzę: pieska, bieska, stół./Wystarczy, żebym była miła’’)? Czy wyrażenie to funkcjonuje w mowie potocznej?
    Dziękuję i pozdrawiam.
  • Piesek maskotka a maskotka piesek
    28.02.2016
    28.02.2016
    W zestawieniach typu lekarz chirurg, człowiek encyklopedia człon drugi zestawienia pełni funkcję określenia członu pierwszego. Jak wobec powyższego ocenić zestawienie piesek maskotka? Powinno oznaczać żywe zwierzątko traktowane jak zabawka, a tymczasem używane jest dla nazwania maskotki mającej kształt pieska, więc… nie ten szyk?
    Czy pozostaje uznać, że jest ono zbudowane niezgodnie z regułami języka?
  • przejemca
    9.07.2008
    9.07.2008
    Witam,
    w projektach procedur dotyczących jednego z funduszy strukturalnych nagminnie wymieniane jest słowo przejemca, określające osobę, na którą przeniesiono prawa własności/posiadania. Zaznaczam, iż fakt ten ma miejsce w oficjalnych pismach urzędowych, słowo to zatem wyszło już poza nieformalny żargon biurowy. Czy wobec powyższego ma szansę stać się neologizmem i na stałe zagościć w słownikach? Jeżeli nie, jakiego wyrazu w zamian należałoby użyć?
  • psota
    5.07.2006
    5.07.2006
    Pierwszą część wersetu 13 w rozdziale 5 Trenów ks. Jakub Wujek przetłumaczył: „młodzieńców na psotę używali”. Mam kłopot ze zrozumieniem tego fragmentu. Domyślam się, że chodzi tu o jakieś staropolskie znaczenie słowa psota, którego nie znam. Czy mógłbym prosić o wyjaśnienie?
    Pozdrawiam,
    Jakub
  • pudle, beduiny, czerkiesy
    28.01.2010
    28.01.2010
    Bohaterowie opowiadań Stefana Wiecheckiego mówią o Żydach: pudle, beduiny, czerkiesy. Czy są to przezwiska specyficzne dla twórczości Wiecha, czy może znajdują też poświadczenie w innych źródłach?
  • Sensacyjna wiadomość

    13.04.2023
    13.04.2023

    Dzień dobry,

    czy każda wiadomość przekazywana przez media (gazeta, telewizja, strona internetowa itd.) zawsze jest sensacją? Na przykład wypadek samochodowy, popełnienie przestępstwa, wyrok sądu, wybory, spotkanie prezydenta miasta z mieszkańcami, odsłonięcie pomnika, otwarcie nowego sklepu itd. Zgodnie z definicją sensacja to „zaskakująca wiadomość lub niezwykłe wydarzenie budzące powszechne zainteresowanie; też: wrażenie wywołane taką wiadomością lub takim wydarzeniem”. Czy da się przekazać informację lub wiadomość bez sensacji? Czy wystarczą suche fakty np. zdarzyło się X w miejscu Y? Czy podawanie szczegółów już jest sensacją?


    Z poważaniem

    Kamil

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego