Pola
  • Miękczący wpływ dawnych samogłosek

    16.01.2021
    16.01.2021

    W podręcznikach do gramatyki historycznej można znaleźć informację, że w języku polskim wskutek wokalizacji jerów przednich powstała samogłoska ‘e (zmiękczająca poprzedzającą spółgłoskę). Dlaczego więc z prasłowiańskich słów z jerem przednim w pozycji mocnej: *lьnъ, *lьvъ, *ocьtъ, *tьstь mamy współcześnie w polszczyźnie formy: len (zamiast lien), lew (zamiast liew), ocet (zamiast ociet), teść (zamiast cieść)? Pozdrawiam.

  • na dworze czy na dworzu?
    17.04.2003
    17.04.2003
    Czy poprawne jest używanie zwrotu na dworzu? Często spotykam się z tym w Warszawie i razi mnie to. Uważam że jest to błąd i że powinniśmy mówić na dworze. Proszę o rozwianie mojej wątpliwości.
    Pozdrawiam i dziękuję
    K. Wiśniewska
  • na pewno
    27.05.2008
    27.05.2008
    Dzień dobry!
    Mam pytanie dotyczące słowa na pewno. Dlaczego zapisujemy je osobno? Jakie jest jego źródło i jak wygląda rekonstrukcja prasłowiańska? Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam.
  • organa, urzęda, alimenta
    12.09.2008
    12.09.2008
    Szanowni Państwo!
    Interesuje mnie poprawność takich tworów, jak: organa, alimenta, urzęda itp. Słyszę tego coraz więcej i wydaje się, że ludzie używający tychże przekonani są o ich zgodności z zasadami języka polskiego. Może jednak nadal urzędy, alimenty i organy?
  • O wejściu w szkodę i oczach czarnych

    1.02.2024
    1.02.2024

    Szanowni Państwo,

    na wstępie chciałbym wyrazić uznanie dla pracy, którą wykonuje Poradnia. Szczególnym szacunkiem darzę pana Adam Wolańskiego za wiedzę i kompetencje. Żeby nie przedłużać, przejdę do pytań. Skąd się wzięło powiedzenie, że krowa weszła w szkodę? Wiem, czym jest rzeczona szkoda, ale dlaczego nasi przodkowie tak mówili? A drugie pytanie jest takie: czy oczy mogą być czarne? Nieraz się spotykam z opisem, że ktoś ma czarne oczy, ale choć żyję już dosyć długo, nigdy u nikogo nie widziałem takiego koloru oczów. Podobne zresztą jak z nie wiadomości dlaczego mówi się o rasie czarnej. Przecież ludzie tej rasy mają brązowy kolor skóry. Z najlepszymi życzeniami w nowym roku, Mirek

  • Rodzaj gramatyczny zapożyczonych skrótowców

    13.04.2023
    13.04.2023

    Miałbym pytanie odnośnie pisowni w przypadku wspólnot 12 krokowych typu NA, AA, SLAA... gdy używamy tylko skrótu np. NA dało, pokazało, nauczyło mnie czy raczej dała, pokazała, nauczyła skoro w domyśle wiadomo, że chodzi o Wspólnotę.

    Która forma jest poprawna w takim przypadku?

    Bardzo dziękuję za państwa służbę!

  • Samo, tamto…
    22.05.2019
    22.05.2019
    Witam serdecznie,
    od dłuższego czasu nurtuje mnie jedna kwestia. Ostatnio coraz częściej słyszę dość dziwne dla mnie odmiany słów.
    Przechodząc do konkretów, często słyszę: same sterowanie jest proste zamiast samo sterowanie jest proste. Albo: te zagrożenie zamiast to zagrożenie itd.
    Jest to o tyle dziwne, że tego typu odmiany słyszę (od wielu osób) dopiero od 2 lat, wcześniej nigdy się z tym nie spotkałem. Czy jest to może element jakiejś gwary? Czy takie odmiany są prawidłowe?
  • semem i semantem
    17.03.2005
    17.03.2005
    Witam
    Co oznaczają terminy semem i semantem?
    Dziękuję i pozdrawiam.
  • Tropie
    24.04.2018
    24.04.2018
    Dzień dobry
    Proszę o poradę, jak powinnam prawidłowo odmienić wieś Tropie (powiat strzyżowski) przez przypadki. Nazwa wsi została prawdopodobnie utworzona od miana osadnika lub właściciela wsi *Tropa. Z góry bardzo dziękuję.

    Agnieszka Zielińska
    Starostwo Powiatowe w Strzyżowie
  • Ale blama!

    13.04.2024
    13.04.2024

    W mowie potocznej na Górnym Śląsku słyszy się niekiedy: „Ale blama!” w znaczeniu „Ale wtopa!”. Czy to pochodna blamażu? Skąd takie skrócenie? Dziękuję za odpowiedź.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego