Dzień dobry,

znaczenie przysłowia „gość nie w porę gorszy Tatarzyna" raczej nietrudno odczytać, zastanawia mnie jednak jego składnia. Dlaczego słowo Tatarzyn występuje tam w dopełniaczu (albo bierniku)? Spotkałam się co prawda z formami, w których jest „gorszy od Tatarzyna”, ale wydają się one nowsze i właśnie skonstruowane tak, jakby ten przyimek od miał wyjaśniać jakąś dawną i niezrozumiałą już zależność składniową. (Bo chyba nie chodzi o czasownik gorszyć?)

Znalazłem w sieci taką opinię: „Czy etycy i poloniści wystąpią o zmianę słowa inwalida na bardziej przyjazne, bowiem to oznacza człowieka nieważnego?”. Przyznam, że mocno się zdumiałem. Podobno niektórzy fryzjerzy wolą mówić o sobie styliści fryzur, bo fryzjer to według nich zbyt pospolite określenie, ale czy słowo inwalida rzeczywiście jest „nieprzyjazne” albo np. poniżające? Przecież od dawna jest to określenie osoby niepełnosprawnej – chyba w pełni neutralne i powszechnie akceptowalne.

Czy skrót IQ można czytać po prostu [i-ku], czy trzeba [aj-kju]? Ogólnie: czy każdy skrót można przeczytać, używając polskich nazw liter?

Piszę pracę magisterską dotyczącą Samów, czyli Lapończyków. W Słowniku języka polskiego odnalazłam słowo Lapończyk, nie ma natomiast wyrazu Sam. Jednak członkowie tej grupy etnicznej uważają określenie Lapp za obraźliwe i domagają się używania nazwy Sami. Większość badaczy przychyla się do tej prośby i np. w całej literaturze angielskojęzycznej w ostatnich latach zamiast wyrazu Lapp pojawia się Sami. Co myślą Państwo o takich słowach jak Sam, Samowie, samski?

Moje uszanowanie!
Nurtuje mnie odmiana skrótów z nazwami obcych miast klubów. Chodzi mi o francuskie miasto Nice (pol. Nicea) i formę narzędnikową przy użyciu skrótu, tj. OGC Nice. Czy mogę napisać np. „Paris Saint-Germain gra z OGC Niceą” (czy tylko z OGC Nice?)? Czy jeśli przed nazwą miasta jest skrót, to nazwa miejscowości nie jest odmienna?

Czy w zdaniach:
Po sprowadzeniu Czecha, odszedł do Romy
Jego taniec odtańczony na koniec, przeszedł do historii
Przeszedł do historii, jako pierwszy zawodnik, który…
Paradoksalnie największy mecz w karierze zawodnika, był jednocześnie początkiem jej końca
– potrzebne są przecinki? Trwa dyskusja. Ja uważam, że są zbędne; ewentualnie można by niektóre zwroty wydzielać jako wtrącenia/dopowiedzenia. Ale podobno jest nowa tendencja – usłyszałam.
Z szacunkiem Grażyna K.

Witam,
czy w zapisie nazw hoteli, restauracji, kawiarni z języka obcego stosować kursywę (zrezygnować z cudzysłowów można). Jeśli tak, dotyczy ona słów hotel, restauracja? Przykładowo: Restaurant du Vesuve, hotel Roma, hotel König von Ungarn, Hotel de L'Esperance.

Jak napisać Bj*rn Einar Rom*ren – w miejscu gwiazdek jest: o, e, oe, o umlaut lub o ukośnie przekreślone. Wszystkie 5 wariantów widziałem już w mediach. Najbardziej prawdopodobne wydaje mi się o przekreślone, ale raz – że to tylko nie potwierdzone przeczucie, a dwa – że w polskim takiej litery nie używamy. Jakie są zalecenia w stosunku do takiej sytuacji, kiedy trudno jest ustalić prawidłowy zapis, a zapisać trzeba?

Dzień dobry,

chciałem się zapytać czy w przypadku gdy mówimy o jakiejś grupie ludzi np. Romach (na tej podstawie wynikł spór, który sprowokował mnie do zapytania), czy mówienie o nich w formie bezosobowej np. „Tego jest pełno na dworcach”, jest formą dehumanizacji, czy jest zwyczajną wariancją zaimków, jaka występuje w języku polskim?

Miłego dnia

Dzień dobry,
Nie mam do Państwa pytań i w zasadzie chcę zwrócić się z prośbą. Czy byłoby możliwe wprowadzić zmianę do języka polskiego polegającą na zaniechaniu mówienia o obywatelach Ukrainy jako Ukraińcach, a zacząć Ukraińczycy? Niestety, ale określenie Ukrainiec jest określeniem posiadającym w języku polskim konotacje negatywne, chociażby stwierdzenie ty Ukraińcu, które oznacza kogoś złego, złośliwego, mającego złośliwością podszyte zamiary.
Podobnie jest z mieszkańcami Japonii: oficjalnie Japończycy, Japońcy to już osoby negatywne. Skoro są Japończycy, to może jest możliwe Ukraińczycy? Przecież Ukraińczyk brzmi dużo lepiej niż Ukrainiec.
Gdyby zmiana została rozpoczęta przez takie Wyrocznie Języka Polskiego jak prof. Bralczyk i prof. Miodek, następnie przez redaktorów w mediach, to później jest to tylko kwestia czasu i wszyscy będą zadowoleni.
Dziękuję i pozostaję z poważaniem
Małgorzata Galant