Słownik-ortograficzny
  • IX symfonia // IX Symfonia Beethovena
    19.10.2017
    19.10.2017
    Szanowni Państwo,
    jak należy zapisać tytuł IX symfonii d-moll Ludwiga van Beethovena – tak, jak to zrobiłem, czy raczej IX Symfonia d-moll? Zwyczaj w tym zakresie jest chyba zróżnicowany, więc może oba zapisy są właściwe? Cały tytuł lepiej zapisać kursywą czy pismem prostym?
  • językoznawstwo polskie
    17.11.2004
    17.11.2004
    Witam.
    Chciałbym dowiedzieć się cośkolwiek o historii polskiego językoznawstwa: od kiedy taka dziedzina nauki istnieje, kto jako pierwszy się tym w Polsce zajmował oraz kiedy wydano pierwszy polski słownik ortograficzny?
    Dziękuję serdecznie i pozdrawiam redakcję.
  • mascara czy maskara?
    22.11.2007
    22.11.2007
    Wielki słownik ortograficzny PWN i Uniwersalny słownik języka polskiego podają pisownię mascara. Na stronie PWN, w słowniku języka polskiego, jest zapis mascara i maskara. Można już stosować zapis przez k (i będzie on poprawny), czy zalecana jest nadal pisownia przez c? Na jakim źródle poprawnościowym należy się opierać obecnie?
    Dziękuję za odpowiedź!
  • organdyna
    10.10.2005
    10.10.2005
    Witam,
    z pewnym zdziwieniem obserwuję, że coraz częściej używane są słowa nieprawidłowe zamiast prawidłowych. Przykładem, na który się ostatnio natknęłam, jest organtyna – żaden słownik nie podaje tego słowa nawet jako formy kolokwialnej czy nieprawidłowej, a szybkie wyszukiwanie w google.pl pokazuje:
    — 1580 wyników dla zapytania organtyna,
    — 174 wyników dla zapytania organdyna.
    Czy jakikolwiek słownik dopuszcza taką formę?
    Pozdrawiam
    Małgorzata, Poznań
  • PZMot
    16.02.2007
    16.02.2007
    Witam,
    pytanie dotyczy odmiany skrótu: PZMot. Część słowników (np. Wielki słownik ortograficzny PWN) podaje odmianę z kreseczką: PZMot-u, PZMocie. Taką regułę możemy też przeczytać w zasadach pisowni i interpunkcji w witrynie PWN. Część słowników (np. Słownik ortograficzny języka polskiego, Muza SA, Słownik nazw własnych) podaje odmianę bez kreseczki: PZMotu, PZMocie.
    Bardzo proszę, najchętniej Pana dr. Jana Grzenię, o pomoc w ustaleniu, który zapis jest prawidłowy.
  • taki jak czy taki, jak?
    25.05.2010
    25.05.2010
    Proszę o rozstrzygnięcie właściwej pisowni konstrukcji taki…(,) jak. Zgodnie z Wielkim słownikiem ortograficznym PWN przecinek się pomija. Jednak w sprzeczności z regułą [381] stoi Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, który preferuje użycie przecinka (np. hasło jak, punkt 4). Co zrobić, gdy dwa słowniki tej rangi, co wymienione, podają sprzeczne informacje?
  • Zadufkostwo, a nie zadufkowstwo
    10.10.2019
    10.10.2019
    W „Słowniku gramatycznym języka polskiego” można znaleźć hasło zadufkoWstwo http://sgjp.pl/leksemy/#64174/zadufkowstwo. Słownik ortograficzny pod red. prof. Polańskiego podaje jedynie wersję bez pierwszego w (zadufkostwo). Stąd pytanie: czy pisownię z końcówką -wstwo należy uznać za błędną, za oboczną czy za przestarzałą?
  • zagadki gramatyczne
    14.11.2001
    14.11.2001
    Szanowni Państwo!
    Od wielu lat korzystam z różnych słowników języka polskiego PWN, poszukując w nich wiedzy na temat znaczenia, odmiany czy prawidłowego użycia wyrazów. Z reguły taką wiedzę znajduję, za co jestem Redakcji bardzo wdzięczny. Czasem jednak, biorąc udział w różnego rodzaju konkursach, potrzebuję informacji czy dany wyraz jest (bywa) rzeczownikiem, zaimkiem, partykułą czy inną częścią mowy. W większości przypadków daję sobie radę sam, ale są wyjątkowo złośliwe wyrazy, których nie potrafię odpowiednio zaklasyfikować. Niestety, interesujących mnie informacji nie znajduję także w słownikach PWN. A może istnieje publikacja, o której nie wiem?
    Właśnie biorę udział w konkursie, w którym tworzywem są słowa. Byłbym bardzo wdzięczny, gdybyście Państwo zechcieli odpowiedzieć na kilka pytań:
    1. Czy wyraz re (m.in. trzytomowy Słownik języka polskiego PWN pod redakcją prof. Szymczaka) jest rzeczownikiem?
    2. Czy wyraz trza (ten sam słownik) jest czasownikiem? Czy można tu określić czas?
    3. Jaką częścią mowy jest słowo zacz (ten sam słownik)?
    4. Czy wyraz recte jest przysłówkiem (m.in. Nowy słownik ortograficzny PWN pod redakcją prof. Polańskiego)?
    5. Czy w haśle zrzec się (obydwa słowniki) można powiedzieć o słowie zrzec, że jest bezokolicznikiem, czy bezokolicznikiem jest całe wyrażenie?
    6. Czy w czasownikach w trybie rozkazującym typu: naznacz, racz, zarycz można określić czas?
    7. Jaką częścią mowy jest wyraz razy, używany na określenie mnożenia (jest to wyraz hasłowy Nowego słownika poprawnej polszczyzny pod redakcją prof. Andrzeja Markowskiego)?
    Z góry dziękuję za pomoc. Z poważaniem,
    Mirosław Sochalski, Bydgoszcz
  • Ziemia Lubuska
    17.09.2002
    17.09.2002
    W Nowym słowniku ortograficznym PWN (1997) pod hasłem ziemia wśród przykładów umieszczono: ziemia lubuska (małymi literami). Słownik poprawnej polszczyzny PWN (1997) pod tymże hasłem podaje przykłady: ziemia krakowska itp., ale: Ziemia Lubuska. Na naszym terenie jest to sprawa dość ważna, bo brak zgody co do pisowni prowadzi do tego, że piszemy raz tak, raz tak. Nie jest pewne, czy chodzi tu o nazwę historyczną (historyczny gród Lubusz leży w Niemczech i tamże ewentualna Ziemia Lubuska), czy administracyjną, oznaczającą teren województwa zielonogórskiego, a obecnie lubuskiego (od początku swego istnienia granice tego województwa zmieniały się wielokrotnie). Niektórzy próbują uniknąć tego problemu, używając nazwy „środkowe / Środkowe Nadodrze”, ale i ta nazwa jest nieostra, a przy tym natychmiast znowu jest problem z pisownią.
    Bardzo proszę o pomoc.
    Przepraszam, ostatnio co chwila zwracam się o pomoc i być może strasznie zabieram czas; to dlatego, że dopiero niedawno „odkryłam” istnienie takiej poradni i pozbywam się wszystkich nagromadzonych wątpliwości, których dotychczas nie było sposobu rozwiać.
    Pozdrowienia.
  • absmak
    26.12.2010
    26.12.2010
    Moje pytanie dotyczy poprawności utworzenia i w ogóle przydatności słowa absmak. Wydaje mi się, że przedrostek ab- nie ma takiej samej funkcji co przedrostek nie-, więc nie ma sensu tworzyć obok niesmaku synonimiczny mu absmak.
    Pozdrawiam
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego