Wielki-słownik-języka-polskiego
  • Ufny i ufać
    15.11.2018
    15.11.2018
    Dzień dobry!
    Pewnego razu wpadła mi w ucho piosenka Edyty Górniak. W refrenie piosenki pojawia się najpierw fragment ufna w swoje przeznaczenie, a dalej ufam w swoje przeznaczenie. Czy te formy są poprawne/dopuszczalne? Mam wrażenie, że poprawna forma to ufam swojemu przeznaczeniu, a ufna to przymiotnik, który wskazuje na cechę osoby – czy można być ufnym w coś?
    Pozdrawiam serdecznie!
  • unikalny i unikatowy
    20.04.2010
    20.04.2010
    Czy poprawne jest – nagminne ostatnio – określanie czegoś jako unikalne? Wydaje mi się, że dawniej używało się tylko słowa unikatowe. Może poprawne są obydwie formy? A może znaczą (od zawsze?) coś innego? Nie ukrywam, że określenie unikalne mocno mnie irytuje.
  • Upewnij się, czy…
    24.02.2014
    24.02.2014
    Dzień dobry,
    redaktor tekstów, które tłumaczę, wytknął mi ostatnio błąd tkwiący w wyrażeniu „Upewnij się, czy…”. Jego zdaniem jest to nieprawidłowe połączenie dwóch wyrażeń: „Upewnij się, że…” i „Sprawdź, czy…”. Jednak moim zdaniem nie ma w nim niczego złego, nie znalazłem żadnego zakazu w słownikach, a przedstawiony argument zupełnie mnie nie przekonuje. Byłbym wdzięczny za rozstrzygnięcie z mocą poradnianego autorytetu.
  • Utonąć a utopić się
    18.02.2020
    18.02.2020
    Proszę wyjaśnić różnicę między pojęciami: utopił się, utonął. Jestem płetwonurkiem i często te pojęcia są używane zamiennie przy opisach wypadków, w których giną płetwonurkowie.
    z góry dziękuję
    Jacek
  • Uważność
    14.10.2019
    14.10.2019
    Szanowni Państwo,
    nurtuje mnie stosunkowo młode słowo uważność, a w zasadzie jego nieobecność w słowniku lub choćby w Korpusie z przykładami z mowy i pisma. Wyrażenia typu trening uważności, uważnośćtu i teraz, jak i sama uważność są stosowane bardzo często w dziedzinie psychologii i coachingu.
    1. Czy można je traktować jako poprawne i posługiwać się nimi, zważywszy na uzus?
    3. Czy sądzą Państwo, że staną się pełnoprawnymi synonimami uwagi?

    Dziękuję i pozdrawiam
    Joanna
  • Warszawa-Grochów; dworzec PKS (Pekaes, Pekaesu)
    28.09.2016
    28.09.2016
    Szanowni Państwo,
    jak powinnam zapisać nazwę: Warszawa Grochów czy Warszawa-Grochów? Grochów to dzielnica Warszawy, część Pragi, prawda? Napiszemy: dworzec Pekaesu czy dworzec pekaesu?

    Dziękuję.
    Z poważaniem
    A.K.W.
  • Wątpliwości co do pisowni staro-cerkiewno-słowiański
    4.12.2016
    4.12.2016
    Szanowni Państwo,
    w regule [186] SO pojawia się staro-cerkiewno-słowiański z objaśnieniem ('starocerkiewna gałąź języków słowiańskich'). Wychodzi więc na to, że dwa pierwsze człony nie są równorzędnymi określeniami trzeciego, tylko cały człon starocerkiewny określa słowiański. Wydaje się, że właściwsza byłaby w takim razie pisownia starocerkiewnosłowiański” na mocy [136] i takich przykładów jak żółtobrunatnozielony. Chyba że uwaga 1 ma dotyczyć tylko kolorów.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • wąż, który zjada własny ogon
    17.10.2013
    17.10.2013
    Dobry wieczór / Dzień dobry :-)
    Chciałbym się zapytać o znaczenie powiedzeń gonić własny ogon oraz zjadać własny ogon. Co one oznaczają i czy mogą być stosowane zamiennie?
    Pozdrawiam
    Emil Szajerski
  • Wilniuki
    10.06.2009
    10.06.2009
    W sierpniu ma się odbyć w Wilnie I Światowy Zlot Wilniuków. Od dawna używane jest gwarowe określenie Polaków na Wileńszczyźnie – a nawet na całej Liwie – jako Wilniuki, rzadziej Wilniucy. Nazwy wilnianie i Wilnianie dotyczą nie tylko Polaków. W miesięczniku Magazyn Wileński prowadzę rubrykę językową. Byłabym bardzo wdzięczna, gdybym mogła „podeprzeć się” autorytetem Poradni.
    Dziękuję.
    Łucja
  • w miarę jak
    9.12.2011
    9.12.2011
    Witam,
    proszę o informację, gdzie w zdaniu: „Kolejarze muszą zamykać tunele w miarę jak posuwają się prace na dworcu głównym” powinien być prawidłowo postawiony przecinek? A może w tym przykładzie nie powinno go być mimio że są dwa orzeczenia?
    Pozdrawiam serdecznie
    Grażyna K.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego