X-jak-X
  • chwila czasu
    10.06.2002
    10.06.2002
    Witam,
    Mam następujące pytanie: czy poprawne jest określenie chwila czasu dla zaznaczenia konkretnego momentu, a nie okresu? Jeśli tak, to czy poprawne jest dołączanie rzeczownika czasu (np. powinno się mówić w danej chwili czy w danej chwili czasu)?
    W. Machała
  • Dawne nazwy pierwiastków chemicznych

    2.01.2024
    2.01.2024

    W dawnych nazwach pierwiastków czasami występowała cząstka "„-ród”, np kwas + -o- + -ród -> kwasoród (tlen); woda + -o- + -ród -> wodoród (wodór); saletra + -o- + -ród -> saletroród (siarka) [przyp. red. azot]. Czy cząstka „-ród” jest tematem słowotwórczym wyrazów złożonych czy przyrostkiem, i jak to rozpoznać?

  • h i ch
    9.12.2005
    9.12.2005
    Witam serdecznie!
    Moje pytanie dotyczy tego, czy obecnie poprawne jest wymawianie h i ch jako dwóch różnych głosek. W szkole uczyłam się, że nie ma już różnicy w wymowie h i ch. Jednak wydaje mi się, że h jest bardziej dźwięczne i odpowiada ukraińskiej głosce г, natomiast ch odpowiada głosce х. Ucząc się języków obcych, zaczęłam się interesować bardziej również językiem ojczystym, więc chciałabym poprawnie wymawiać wszystkie głoski.
    Z góry dziękuję za odpowiedź! Pozdrawiam!
  • Jan Syla
    22.03.2019
    22.03.2019
    Proszę o pomoc w odmianie przez przypadki nazwiska Syla.

    Czy poniższe odmiany są poprawne?
    Mianownik: Jan Syla
    Dopełniacz: Jana Syli
    Celownik: Janowi Syli
    Biernik: Jana Sylę
    Narzędnik: Janem Sylą
    Miejscownik: Janie Syli
    Wołacz: Janie Sylo

    Problem pojawił się podczas pisania upoważnienia. Oto fragment: Upoważniam Panią X do odbioru mojego dziecka, Jana Syli, na dodatkowe zajęcia z języka angielskiego. Czy ta odmiana jest poprawna? A może bezpieczniej pisać Jana Syla?
  • Jeszcze o kardynale

    15.04.2021
    15.04.2021

    Odnośnie porady dot. księdza kardynała.

    Czy nie jest tak, że w polskiej etykiecie po prostu przyjęło się mówić do mężczyzny świeckiego pan, a do duchownego ksiądz? Ksiądz kardynał, to jak np. pan generał albo pan profesor. To drugie to jakiś stopień lub tytuł zawodowy. Jeśli chcemy mówić bez tytułów, powiemy odpowiednio proszę księdza lub proszę pana.

    Zaś w nazwie ulicy nie używa się pana, ale jednak jeśli ulicy patronuje duchowny bez tytułów, to zwykle jest to ulica księdza X.

    Łukasz

  • liczymy głoski
    25.01.2008
    25.01.2008
    Ile spółgłosek jest w wyrazie CHCE? Moja córka brała udział w konkursie humanistycznym, klasa czwarta szkoły podstawowej, i w wyrazie CHCE analizowała każdą literę, stąd wynik: trzy spółgłoski. Gdyby pytanie brzmiało „w słowie CHCE”, odpowiedziałaby: dwie spółgłoski. Organizator konkursu daje zupełnie inne odpowiedzi. Jaka powinna być prawidłowa odpowiedź?
  • miasto i gmina
    21.10.2002
    21.10.2002
    Dzień dobry!
    Moje pytanie dotyczy związku frazeologicznego: Prezydent Miasta Będzin czy Będzina, Burmistrz Miasta Czeladź czy Czeladzi, Wójt Gminy Psary czy Psar – okoliczne urzędy różnie traktują ten związek wyrazów – jako związek rządu lub zgody. Również poloniści udzielają różnych odpowiedzi. Państwa odpowiedź pozwoli ujednolicić formę pism urzędowych i nie tylko. Z góry dziękuję.
    Darek
  • miejsce nie w zdaniu
    27.09.2007
    27.09.2007
    Które z każdej pary zdań jest lepsze stylistycznie: „Pijał nie kawę, lecz herbatę” – „Nie pijał kawy, lecz herbatę”; „Nie chodzi o ciebie, ale o nią” – „Chodzi nie o ciebie, ale o nią”; „Rozważamy to w aspekcie nie naukowym, ale praktycznym” – „Rozważamy to nie w aspekcie naukowym, ale praktycznym”? Ogólnie problem dotyczy miejsca partykuły przeczącej w zdaniu: czy powinna się ona znajdować przed członem bezpośrednio zaprzeczanym, czy przed dłuższą całością?
  • Moréas

    31.03.2021
    31.03.2021

    Dzień dobry, 

    bardzo proszę o odpowiedź na pytanie: czy istnieją zasady pisowni usprawiedliwiające pisownię odmienionego nazwiska francuskiego: Moreasa – bez apostrofu? (reguła: „66.5. Nazwiska angielskie i francuskie … Po niewymawianej literze spółgłoskowej -s lub -x stawiamy apostrof, np. Beaumarchais, Beaumarchais’go, o Beaumarchais’m; Marais, Marais’go, o Marais’m; Rabelais, Rabelais’go, o Rabelais’m). Czy napiszemy z apostrofem, czy bez niego tę formę nazwiska?

  • nazwiska zakończone na spółgłoskę nie wymawianą
    9.05.2005
    9.05.2005
    Zgodnie z zasadą pisowni [243] (WSO PWN) nazwiska z niemym - t odmieniamy: Diderota, Clouzocie. Ale wśród haseł są:
    1. Louis Renault, Jan Jakub Goriot – opcjonalnie ndm,
    2. Nagroda Renaudot (a nie Renaudota),
    3. François Truffaut – wyłącznie ndm; z błędnym (?) odnośnikiem do zasady [249] – ta dotyczy nieodmienności, ale jedynie nazwisk z niemym -s i niemym -x, jako stanowiących wyjątek od wspomnianej zasady [243].
    Bardzo proszę o komentarz.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego