-
Pisownia -i lub -ii w D., C. i Ms. rzeczowników żeńskich zakończonych na -ia
4.07.20234.07.2023Moje pytanie dotyczy odmiany przez przypadki nazwy stanu Kalifornia. Dlaczego w dopełniaczu jest to „Kalifornii” (dwa „i” na końcu) a nie „Kaliforni”?
Jastarnia wydaje się tutaj analogicznym przypadkiem jednak w dopełniaczu odmieniamy „Jastarni”.
-
Pisownia -i lub -ii w D., C. i Ms. rzeczowników żeńskich zakończonych na -ia
5.12.20235.12.2023Szanowni Państwo,
pytanie krótkie, ale dla laika niezmiernie interesujące. Dlaczego słowa chemia i ziemia choć tak podobne, mają w dopełniaczu liczby pojedynczej różną liczbę „-i” na końcu??? Tu chemii, a tu ziemi, dlaczego?
Pozdrawiam bardzo serdecznie!
Tomek B.
-
Znak & a spacja
10.03.202210.03.2022Dzień dobry,
czy skrót & pomiędzy dwoma wyrazami powinien być zapisany bez spacji? Powinno być Maxwell&Stone czy Maxwell & Stone?
Dziękuję i pozdrawiam
-
nazwwiska polskie na -a19.10.200919.10.2009Witam!
Od dawna zastanawiam się, jak odmienia się nazwisko Sołoducha. Czy powinniśmy pisać: M. Sołoducha, D. Sołoduchę, C. Sołodusze, B. Sołoduchę, N. Sołoduchą, Ms. Sołodusze, W. Sołoducho!, czy też powinniśmy używać formy Sołoducha w każdym z przypadków?
Pozdrawiam,
Maja Lenartowicz -
przecinek a referencja frazy nominalnej18.01.201218.01.2012Witam,
czy w zdaniu: „Spółkę, mającą zajmować się dystrybucją pamiątek, chce powołać Naczelna Organizacja Turystyczna” należy zastosować regułę [383] 90.I.1. c) Słownika ortograficznego i usunąć przecinki, czy można albo trzeba je zostawić? Czy można w spornych przypadkach odwołać się do intencji piszącego i jemu zostawić decyzję co do interpunkcji?
Pozdrawiam,
Grażyna K. -
Targówek, a co z przymiotnikiem?8.05.20188.05.2018Jestem redaktorem portalu z warszawskiej dzielnicy Targówek i mam z pozoru proste pytanie: jaką poprawną postać ma przymiotnik utworzony od nazwy Targówek? My w portalu używamy najczęściej formy targówkowski, ale inni często (może nawet częściej) mówią i piszą targówecki, pojawiają się też m.in. przymiotniki targówkowy, targówczański, targówczany, targowiński, nie wspominając nawet o koszmarnym i z pewnością błędnym targowickim. Słowniki na ten temat milczą – więc jak to jest?
-
accusativus cum infinitivo31.05.201131.05.2011Czy zwroty w rodzaju „Zrób mi coś jeść/pić’’ można uznać za polski odpowiednik łacińskiej składni a. c. i.?
-
Męskie imię Iwo i żeńskie imię Iwa
14.12.202314.12.2023Istnieje imię Iwo nadawane osobom płci męskiej. Która wersja pytania jest poprawna: ,,Gdzie jest Iwo?" czy ,,Gdzie jest Iwa?"? Drugie moje pytanie dotyczy płci żeńskiej. Czy osobie płci żeńskiej można nadać imię Iwa (Iwa jako mianownik)? W końcu większość imion żeńskich kończy się na ,,a". A może osobie płci żeńskiej można nadać imię Iwo? Jakby wyglądały liczby mnogie tych imion? Dwóch chłopców o imieniu Iwo i dwie dziewczynki o imieniu Iwa. Dla płci męskiej dwaj Iwowie, a dla płci żeńskiej dwie Iwy? Pozdrawiam!
-
Jak wymawiamy ę w wyrazie rękawiczka?7.02.20187.02.2018Szanowni Państwo,
zapytałem około 25 nauczycieli polonistów i pań edukacji wczesnoszkolnej, ile głosek ma słowo rękawiczka. Wszystkie panie po przegłoskowaniu udzieliły odpowiedzi 9 głosek. Głoskując wyodrębniły głoski: r-ę-k-a-w-i-cz-k-a. (należy zaznaczyć, że wymowa głoski „ę” różniła się w tych wypowiedziach i brzmiała od tej klasycznej „ę” do takiej zbliżającej się do „en”). Jednakże zawsze głoska „ę” traktowana była jako jedna głoska.
Zapytanie wynikało z faktu, że na podjętych przeze mnie studiach podyplomowych pani profesor zakwestionowała podaną przez mnie w tym słowie (rękawiczka) ilość/liczbę głosek (9 głosek), twierdząc, że głosek w tym słowie w zależności od wymowy jest 10: r-e- η-k-a-v'-i-č-k-a lub r-e-ł-k-a-v'-i'-č-k-a.
Oto uzasadnienie:
W słowie rękawiczka głoska [ę] stoi przed zwartą głoską [k], co powoduje zmianę sposobu artykulacji samogłoski nosowej [ę]. W rezultacie tego zjawiska fonetycznego zwanego upodobnieniem (w tym przypadku wstecznym) głoska [ę] będzie wymówiona najczęściej jako odnosowione [e] oraz tzw. nga, czyli tylnojęzykowe [n], lub jako [e] i półotwarta spółgłoska [ł]. Dlatego głoski w słowie rękawiczka, w zależności od tego jak je kto wymówi mogą być następujące: r-e- η-k-a-v'-i-č-k-a (liczba głosek 10) lub r-e-ł-k-a-v'-i'-č-k-a (liczba głosek 10).
Ze względu na zachodzące w języku polskim zjawiska fonetyczne kolejne głoski w słowie rękawiczka nie są zatem takie, jaki Pan wymienił. Ponadto nigdy nie będzie ich 9, jak Pan podaje, tylko 10.
Potwierdzenie można znaleźć choćby w następujących źródłach: M. Wiśniewski, Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Toruń, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2001; T. Karpowicz Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Warszawa, PWN 2009; E. Awramiuk, Lingwistyczne podstawy początkowej nauki czytania i pisania po polsku, Białystok, Trans Humana 2006.
Moje poszukiwania odpowiedzi spowodowały znalezienie w Internecie – co nie jest potwierdzonym źródłem wiedzy – że o ile głoskę „ę” wymawiamy na różne sposoby w zależności jej położenia w wyrazie, to jednak traktujemy ją jako jedną głoskę, a nie wiele głosek.
Stąd moje pytanie do Państwa: ile głosek ma słowo rękawiczka? Mojej pytanie wynika również z faktu, że powinienem (powinniśmy) uczyć poprawnego głoskowania uczniów.
Z poważaniem
Piotr Dylewski
-
Wartość stylistyczna i pochodzenie końcówek mianownika liczby mnogiej rzeczowników męskich
13.02.202113.02.2021Jak to się stało, że w języku polskim wykształciły się aż trzy końcówki liczby mnogiej w rodzaju męskim: (1) osobowe i godnościowe -owie, (2) godnościowe bądź archaizujące -y/-i (zależnie od spółgłoski wygłosowej), wreszcie (3) zwykle deprecjacyjne i/lub nieżywotne -i/-y (zależnie od spółgłoski wygłosowej, z repartycją częściowo odwrotną niż w 2)
Np. (1) aniołowie (2) anieli (3) anioły – w ost. przypadku akurat bez odcienia deprecjacyjnego.
Dziękuję za naświetlenie tematu,
Łukasz