aby
  • za zaliczeniem – raz jeszcze
    10.10.2003
    10.10.2003
    Przeczytałem w Poradni następujące pytanie: „Jestem ciekawa, jak to jest z zapożyczeniem z języka rosyjskiego za zaliczeniem – czy jest ono błędem leksykalnym, czy nie? Na ćwiczeniach z kultury języka poprawiamy je jako błąd, dlatego zdziwiłam się, gdy przy zamawianiu słownika spotkałam takie wyrażenie na Waszych stronach”.
    Zdziwiło mnie określenie wyrażenia za zaliczeniem jako potencjalnie niepoprawnego rusycyzmu. Wydaje mi się bowiem, że rosyjski odpowiednik brzmi nałożennym płatieżom. Pan Mirosław Bańko w swojej odpowiedzi nie odniósł się do pochodzenia wspomnianego wyrażenia – czy mogę prosić o dodatkowy komentarz w tej sprawie?
    Przy okazji chciałbym zapytać, czy i inne wyrażenia z przyimkiem za są uważane za rusycyzmy? Dotychczas wydawało mi się, że jest wręcz przeciwnie, a polskiemu za odpowiada najczęściej rosyjskie po. W języku ukraińskim analogiczne do polskich konstrukcje z za uważa się za całkowicie poprawne i rodzime, w przeciwieństwie do konstrukcji z po, traktowanych jak rusycyzmy – np. ros. po sogłasiju – ukr. za zhodoju (niepoprawnie: po zhodi) – pol. za zgodą; ros. po priedjawleniju – ukr. za predjawlenniam (niepoprawnie: po predjawlenni) – pol. za okazaniem.
    Pozdrawiam
    Łukasz Starzak
  • Zaznaczamy akcent w piśmie
    26.11.2008
    26.11.2008
    Dzień dobry,
    jak zapisać zdanie: „Nie jest, a był”. Kontekst jest taki:
    – Tatusiu, a co to jest ten tur? – zapytała Madzia.
    – Nie jest, a był.

    Dziękuję i pozdrawiam.
  • Zbieg wstawek nawiasowych

    22.04.2022
    22.04.2022

    Dzień dobry,


    mam problem z połączeniem nawiasu, w którym znajduje się informacja dotycząca tekstu oraz przypisu harwardzkiego. Dla przykładu podaję zdanie: Największą ilość takich substancji wytwarzają drzewa iglaste (np. sosna)(Kawakami 2005: 30).

    W tym przypadku mogłabym przeredagować zdanie, ale co jeśli informacja musi pozostać w nawiasie? Połączyć oba nawiasy średnikiem czy zostawić tak jak są?

    Dziękuję za odpowiedź!


    Pozdrawiam serdecznie

    Oliwia

  • zbieg wykrzyknika i nawiasu
    22.04.2015
    22.04.2015
    Szanowni Językoznawcy!
    Który z poniższych zapisów jest poprawmy?
    1) Pierwsze zdanie. (Komentarz do niego. Dodatkowy komentarz!). – jeśli ten zapis jest błędny, jaki będzie poprawny, aby nawias pozostał częścią zdania?
    2) Pierwsze zdanie. (Komentarz do niego. Dodatkowy komentarz!) – bez kropki na końcu, skoro w nawiasie jest wykrzyknik?
    3) Pierwsze zdanie. (Komentarz do niego. Dodatkowy komentarz). – przypadek, kiedy oba zdania w nawiasie kończą się kropką.

    Pozdrawiam
    Anna
  • zbieg znaków interpunkcyjnych
    10.11.2010
    10.11.2010
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie dotyczące cytatów kończących się wykrzyknikiem: czy po cudzysłowie zamykającym należy postawić jeszcze kropkę? Na przykład:
    1. Wykrzyczała szczęśliwa: „Świat jest piękny!”.
    2. „Świat – wykrzyczała szczęśliwa – jest piękny!”.
    3. „Świat jest piękny!” Była szczęśliwa.

    W przykładzie 1 i 2 cytat jest częścią zdania oznajmującego, ale w 3 występuje samodzielnie, więc kropki chyba być nie powinno?
    Łączę pozdrowienia
    T. Orłowski
  • Zbieg znaków interpunkcyjnych po raz kolejny
    6.05.2019
    6.05.2019
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie dotyczące zapisu zdań w cudzysłowach, które kończą się pytajnikiem, wykrzyknikiem lub wielokropkiem. Czy zalecają Państwo, aby tych zdań nie kończyć już kropką? „Czy jesteś tego pewna?” „Odejdź od okna!” „Chciałam zapytać…”
    Jeśli takie zdanie występuje oddzielnie, jakoś to wygląda, ale gdy po nim występuje kolejne zdanie, lecz bez cudzysłowu, to jakby brakuje kropki.
    Bardzo proszę o rozstrzygnięcie tej kwestii.
    Z góry dziękuję i pozdrawiam serdecznie.
  • ZBZZ
    16.06.2012
    16.06.2012
    W WSO PWN znajduje się skrótowiec ZBZZ, oznaczający Związek Byłych Żołnierzy Zawodowych. Zastanawiam się, dlaczego człon Żołnierzy zamiast do Ż skrócono do Z. Przecież gdyby postąpić analogicznie, należałoby nazwy Banku Gospodarki Żywnościowej, Żydowskiego Instytutu Historycznego i Żandarmerii Wojskowej zapisać jako BGZ, ZIH, ZW… Czy aby nie doszło tu do pomyłki?
  • zdania rozkazujące
    27.03.2003
    27.03.2003
    Dzień dobry!
    Mam problemy ze zdaniami rozkazującymi. Czy zdanie rozkazujące zawsze musi kończyć się wykrzyknikiem? Czy są to zdania rozkazujące: „Uprawiać sport na swieżym powietrzu!”, „Jeść dużo owoców i warzyw!”? Nauczycielka mojej córki poprawiła te zdania na: „Uprawia sport na świeżym powietrzu!”, „Je dużo owoców i warzyw!”. Według mnie powinno być: „Uprawiaj sport na świeżym powietrzu!”, „Jedz dużo owoców i warzyw!”. Które z tych zdań są poprawne?
  • zdania z się
    1.02.2010
    1.02.2010
    Szanowni Państwo,
    czy istnieje jakaś zasada lub zalecenie dotyczące miejsca zaimka się, gdy w zdaniu stoją obok siebie dwa czasowniki, z których jeden jest zwrotny? Kilka przykładów: „Nie mogę się doczekać jego przyjazdu”, „To nie będzie się ciągnąć w nieskończoność”.
    Z góry dziękuję za odpowiedź i łączę wyrazy szacunku
    Marek Piszczek
  • Zdanie złożone z podrzędnym dopełnieniowym
    24.03.2020
    24.03.2020
    Szanowna Pani Profesor,
    mocno się zdziwiłem, kiedy przeczytałem niektóre tytuły rozdziałów w podręczniku do języka polskiego do klasy 7 dotyczące zdań złożonych podrzędnie. Otóż zostały one, moim zdaniem, sformułowane niepoprawnie, ponieważ brzmią następująco (tylko trzy przykłady):
    Zdania złożone z podrzędnym dopełnieniowym
    Zdania złożone z podrzędnym podmiotowym
    Zdania złożone z podrzędnym okolicznikowym.
    nie rozumiem w tej konstrukcji, co to jest „podrzędnym dopełnieniowym” etc. Powinno chyba być „z podrzędnym dopełnieniem” lub „zdanie złożone podrzędnie dopełnieniowe”.
    Serdecznie pozdrawiam
    Michał
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego