akcent
-
Mądre osoby akcentują…14.05.200414.05.2004Czy istnieje obowiązująca kogoś, kto chciałby mówić poprawną polszczyzną, reguła nakazująca akcentowanie niektórych wyrazów inaczej niż na sylabę przedostatnią? Jak wiedzieć, które to są wyrazy? Co powoduje, że mądre osoby w wystąpieniach publicznych akcentują na trzecią sylabę od końca wyrazy takie, jak nauka, Rzeczpospolita, szczegóły, matematyka, fizyka, a nie robią tego wobec wyrazów: filozofia, kosmonautyka, algebra, łacina?
Z poważaniem – Peter Wiśniewski -
meritum i podobne16.02.201516.02.2015Dzień dobry,
od kilku dni nie daje mi spokoju następująca kwestia: skąd akcent proparoksytoniczny w wyrazie meritum? Słowa zapożyczone z końcówką -um, takie jak liceum, akwarium, a nawet – wbrew rosnącej w mediach popularności trzeciej sylaby od końca – muzeum, akcentujemy wszak paroksytonicznie. Jakie zasady regulują akcentowanie w wyrazach zapożyczonych?
Pozdrawiam serdecznie
tw -
najMNIEJ wiceKRÓL24.12.200324.12.2003Na którą sylabę powinien padać akcent w wyrazie najmniej (jako stopień najwyższy od mało)? Zdecydowana większość ludzi akcentuje najMNIEJ, czyli oksytonicznie, natomiast słowniki nie podają żadnej informacji na temat akcentu w tym wyrazie, z czego można wnioskować, że poprawny jest jedynie akcent na pierwszą sylabę.
Pozdrawiam.
-
transakcentacja i akanie5.06.20065.06.2006Co dzieje się, kiedy zderzają się dwa zjawiska: akcent meliczny i akanie? Na przykład w słowie rozchodzi normalnie akcentujemy drugą sylabę, ale w kolędzie („głos się rozchoDZI’’) – trzecią. Gdyby w języku polskim było akanie, miałbym gotową odpowiedź ;-)
Możliwe więc, że ze względów rytmicznych Rosjanin zaakcentuje mołoko nie na trzecią, lecz na inną sylabę. Co wtedy jest ważniejsze – rzeczywiste akcentowanie, czy „pamiętanie’’, które o wymawia się jak a? -
Betlejem, Nazaret, Jerozolima, Jeruzalem18.11.200418.11.2004Na którą sylabę powinien padać akcent w nazwach Betlejem, Nazaret, Jerozolima, Jeruzalem?
-
inna melodia na wsi niż w mieście20.01.200920.01.2009Szanowna Redakcjo!
Dlaczego w pobliskim mieście mówi się wyraźnie inaczej niż na wsi? A mam na myśli przede wszystkim różnice w melodii i tempie wysławiania się. Uważam, że jest tak w całej Polsce.
Piotr, Gliwice
-
krótko czy długo po spójniku?4.01.20054.01.2005Wiadomo, że na początku zdania używamy dłuższych form zaimkowych (mnie, tobie, ciebie), a wewnątrz zdania (z wyjątkiem sytuacji, kiedy są one pod akcentem) – krótszych. A jakiej formy powinniśmy użyć w zdaniu złożonym po spójniku? Przykładowe zdanie: „Powiedział, że jest bardzo ładna, a mnie/mi się ona wcale nie podobała”.
-
adaptacja akcentowa wyrazów obcych6.03.20136.03.2013Szanowni Państwo,
w procesie apelatywizacji dokonuje się zmiana pisowni (wielka litera na małą) oraz adaptacja do polskiej pisowni i fonetyki (w przypadku propriów o proweniencji obcej). Żadne ze znanych mi źródeł nie wspomina zaś o zmianie sposobu akcentowania. Wydaje mi się, że nazwisko Kałasznikow zaakcentujemy proparoksytonicznie, a w nazwie karabinu kałasznikow akcent położymy na drugiej sylabie od końca. Czy mam rację? Czy można zatem sformułować ogólną regułę?
Z wyrazami szacunku
D. -
akcentowanie nazw hiszpańskich12.05.200912.05.2009Dzień dobry,
pytanie dotyczy akcentowania imion i nazwisk pochodzenia hiszpańskiego, na przykład Pedro Almodóvar czy Simón Bolívar. Po hiszpańsku akcent ów jest nie tylko akcentem graficznym, ale i fonicznym, bez niego nazwiska reżysera i bohatera wojen o niepodległość byłoby akcentowane na ostatnią sylabę. W związku z tym w przypadkach zależnych, zgodnie z logiką powinniśmy go zdjąć i pisać np. Almodovara, Simona Bolivara (bo akcent pada na sylabę va, a nie na o). Ale czy jest to poprawne? -
Akcentujemy chrześcijan
17.12.202317.12.2023Dzień dobry,
jak wymawia się poprawnie słowo „chrześcijan”? Znalazłam na Państwa stronie informację z 2006 roku, że wymowa podobna jest do słowa "sześcian". Czy coś się w tej kwestii od tamtego czasu zmieniło? Czy dopuszczalna jest forma trzysylabowa „chrześ-ci-jan”, czy też jest to forma niepoprawna i wciąż obowiązuje wymowa z czasów Ursyna NIemcewicza?
Pozdrawiam,
Marta Saratowicz
