ale
  • Ale, panie Ferdku…
    3.10.2013
    3.10.2013
    Dzień dobry.
    Czy w zdaniach tj. „Ależ panie profesorze”, „Ależ Krzysztofie” po ależ się znaleźć przecinki?
  • Ale dziś ciapa!
    2.12.2014
    2.12.2014
    Często słyszę w swoich stronach (Śląsk) jak o typowej jesiennej pogodzie – błocie po deszczu mówi się ciapa: „Ale dziś ciapa” itp. Wydawało mi się, że to słowo stosowane jest powszechnie w całej Polsce, tymczasem w sprawdzanych przeze mnie słownikach pod hasłem ciapa widnieją tylko synonimy ofermy. Tak więc czy stosowanie tego słowa w ogólnopolskich pismach można uznać za błąd i traktować te słowo wyłącznie jako regionalizm?
  • Ale z ciebie numer!
    17.09.2005
    17.09.2005
    Zastanowiła mnie kwestia pisowni słowa numer w D lp. Słownik PWN podaję jedynie formę numeru, co nie budzi moich zastrzeżeń przy przyjęciu znaczenia numer jako liczby czy przedmiotu opatrzonego jakąś liczbą. Jednak numer potocznie oznacza również łobuziaka. Wydaje mi się, że w tym znaczeniu powinno brzmieć numera. Dostrzegam analogię ze słowem fenomen, gdzie stosujemy formy fenomenu (zjawisko zadziwiające) lub fenomena (człowiek uzdolniony). Czy mam rację?
  • Lubić lubię, ale
    7.10.2008
    7.10.2008
    Jak należy zapisać paralelną konstrukcję bezokolicznikowo-czasownikową według schematu „Lubić, lubię, ale nie jem”:
    a) Lubić, lubię, ale nie jem;
    b) Lubić lubię, ale nie jem;
    c) Lubić – lubię, ale nie jem?

    Inne przykłady:
    Dziwić, to nie dziwi.
    Podróżować pociągami na „tamtą stronę”, podróżowały tylko jednostki (…).
    Jeździć dokądkolwiek indziej się nie jeździło, chyba że wielcy ryzykanci (…).
    Musieć, muszą ogólnie nie więcej niż obmyć podłogę (…).
    Pracować nie pracuje nikt.
  • nie jedyny, ale i nie błahy
    29.10.2011
    29.10.2011
    Szanowni Państwo,
    chciałabym nawiązać do wątku sytuacyjnych różnic pisowni przymiotnika niejedyny i poprosić o opinię na temat takich oto konstrukcji:
    1. Dwa nowe wnioski stanowią dziś przedmiot obrad Zarządu. Niejedyny, ale i niebłahy.
    2. Dwa nowe wnioski stanowią dziś przedmiot obrad Zarządu. Nie jedyny, ale i nie błahy.
    3. Dwa nowe wnioski stanowią dziś przedmiot obrad Zarządu. Niejedyny, ale i nie błahy.
  • nie X, ale Y
    22.09.2009
    22.09.2009
    Mam pytanie dotyczące konstrukcji nie coś, ale coś. Czy powinienem powiedzieć: „Nie kupiłem forda, ale opla” czy „Kupiłem nie forda, ale opla”? Ta druga brzmi sztuczniej, ale orzeczenie nie jest zaprzeczone, tak jak w 1. zdaniu, w którym można by dopatrzyć się związku nie kupiłem opla, mimo że w zdaniu chodzi o sens przeciwny! Czy więc elipsa w 1. zdaniu jest dopuszczalne, czy należałoby powtórzyć orzeczenie, tyle że bez negacji?
  • Pędzi nie lotem, ale cwałem burza. Przecinek po zwrocie imiesłowowo-przymiotnikowym
    3.01.2016
    3.01.2016
    Jaką interpunkcję zastosować w zdaniu: Pędzi nie lotem a cwałem burza?
    Czy zwroty imiesłowowo-przymiotnikowe trzeba oddzielać przecinkami?
  • Zdania i wyrażenia zaczynające się od ale
    21.04.2020
    21.04.2020
    Czy w zdaniach, w których ale występuje na początku, powinniśmy stawiać przecinek w zaznaczonych miejscach?
    Próby konstytucji własnego ja, ale i własnego świata bez przemocy, intryg i kłamstw wynikających z dorastania V są najlepiej pokazane w części pierwszej.
    Albo:
    Ale z punktu widzenia formy, narracji, sposobu kreowania przestrzeni V ta tradycyjna opowieść okazuje się tylko powtórzeniem.
    Dziękuję za odpowiedź.
  • Byłem wczoraj u Pana, ale go nie było
    6.10.2011
    6.10.2011
    Witam,
    jestem właśnie na etapie przypominania sobie opowiadań o Sherlocku Holmesie i spotykam się tam często ze zdaniami w stylu: „Byłem wczoraj u Pana, ale go nie było” albo „Wychodząc od Pana, widziałem jego córkę”. Czy takie zdania są poprawne? Czy może po prostu kiedyś się tak mówiło, a z czasem to ewoluowało? Dzisiaj powiedzielibyśmy pewnie: „Byłem wczoraj u Pana, ale Pana nie było” i „Wychodząc od Pana, widziałem Pana córkę”.
    Pozdrawiam,
    Bartosz Piec
  • do Chorwacji, ale na Słowację
    8.06.2010
    8.06.2010
    Witam!
    mam pytanie o to, jak poprawnie pisać / mówić: na Chorwację / do Chorwacji, na Ukrainę / do Ukrainy, na Słowację / do Słowacji, na Węgry / do Węgier itp. Czy rządzi tym jakaś zasada?
    Pozdrawiam
    Michał Czajka
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego