analogia
  • taki, a nie inny
    27.11.2008
    27.11.2008
    Szanowni Państwo,
    mam wątpliwość dotyczącą interpunkcji wyrażenia taki a nie inny. Otóż wedle Zasad interpunkcji Stanisława Jodłowskiego bez przecinka pisze się wyrażenia taki a taki, a przez analogię także tak a nie inaczej. Jodłowski jednak – ani żaden dostępny mi słownik interpunkcyjny – nie rozstrzyga, czy analogię należy rozciągnąć też na taki a nie inny. Uzus jest w tej mierze niejednolity – ale tak zwykle z interpunkcją po polsku bywa.
    Pozdrawiam
    Marcin Miłkowski
  • trudne grupy liczebnikowe
    7.01.2014
    7.01.2014
    Dzień dobry,
    jak powinno brzmieć poprawnie sformułowane zdanie: „Zatrudnionych(-e) było(-y) 13 464 osoby (osób)”? Będę wdzięczny za odpowiedź, od pewnego czasu dręczy mnie ta kwestia i z niewiedzy oraz lęku przeformułowuję całe zdania.
    Dziękuję i pozdrawiam,
    Hubert Korczyc
  • w roku 2005
    25.10.2008
    25.10.2008
    Witam!
    Dwa dni temu znajomy zwrócił mi uwagę na zdanie, które wypowiedziałem: „Było to w (2005) dwutysięcznym piątym roku”. Wg niego powinienem powiedzieć: „Było to w (2005) dwa tysiące piątym roku”, bo przecież nie mówię, że urodziłem się w (1976) tysięcznym dziewięćset siedemdziesiątym szóstym roku, tylko tysiąc dziewięćset siedemdziesiątym szóstym roku. Proszę o opinię na ten temat. Czy obaj mamy rację, czy któryś z nas się jednak myli w wymowie?
  • wzmóc
    21.02.2010
    21.02.2010
    Szanowni Państwo,
    w żadnym słowniku nie znalazłam słowa wzmożymy, jedynie wzmożemy. Biorąc jednak pod uwagę fakt tak częstego używania słowa wzmożymy, zaczęłam się zastanawiać, czy słowo to nie stało się już lub stanie za chwilę uzusem. Z góry dziękuję za wyjaśnienie.
    Beata Anczarska
  • zdejmij czy zdejm?
    13.09.2002
    13.09.2002
    Szanowny Panie Doktorze!

    Pozwoli Pan, że na wstępie zacytuję tekst, którego dotyczy mój problem. Jest to instrukcja użycia pewnego gadżetu reklamowego:
    „INSTRUKCJA NAKŁADANIA TATUAŻU
    1. Zdejm przezroczystą folię
    2. Przyłóż mocno tatuaż do suchej, czystej, odtłuszczonej skóry strona z klejem.
    3. Zwilż papier wodą, odczekaj pół minuty, usuń papier, tatuaż jest gotowy.
    ABY ZMYĆ TATUAŻ, UŻYJ OLIWKI

    Pytanie moje jest następujące: czy błędem jest użycie w przytoczonej instrukcji słowa zdejm, czy raczej powinno byc uzyte słowo zdejmij, oraz czy zamiana tych słów może być uważana za błąd ortograficzny? Muszę również dodać, że nie zmienia to charakteru, wartości użytkowych i atrakcyjności ww. gadżetu reklamowego, gdyż instrukcja jest niszczona w czasie aplikacji. Dodam też, że powierzchnia, na której znajduje się instrukcja, jest bardzo mała (4x4 cm)

    Z poważaniem
    Maciej Wysocki
  • Będąca jaką?
    18.03.2019
    18.03.2019
    Dzień dobry,
    Chciałabym zapytać się o poprawność poniższego zdania. Nie jestem pewna, jak powinnam odmienić tutaj przymiotnik: Szczęście dziewczyny, będącej tak ściśle powiązaną z naturą, było ogromne.

    Analogia do rzeczownika wskazywałaby na to, że należy użyć narzędnika (będącej – kim, czym?), ale nie wiem czy posłużenie się taką analogią byłoby właściwe.

    Pozdrawiam i dziękuję.
  • bniec
    11.01.2013
    11.01.2013
    Wielki słownik ortograficzny PWN (podobnie jak wiele innych słowników) podaje następującą odmianę rzeczownika bniec: bieńca; bieńce, bieńców. Proszę o wyjaśnienie, dlaczego właśnie taką odmianę uznano za prawidłową. Dlaczego bniec odmieniamy jak wieniec, a nie jak np. piec (bnieca; bniece, bnieców).
  • Buciarnia
    14.01.2017
    14.01.2017
    Kiedyś znajomy Grek (mieszkający od niedawna w Polsce i uczący się dopiero języka) określił sklep z butami jako buciarnię przez analogię do kwiaciarni. I nie był w stanie zrozumieć, na jakich zasadach są u nas tworzone tego typu nazwy. A co gorsza – ja też nie umiałem tego wyjaśnić: czemu jest kwiaciarnia, ale także sklep z butami. A lekarstw nie kupuje się w lekarstwowni albo sklepie z lekarstwami, tylko w aptece. Oczywiście, takie przykłady można mnożyć. Czy są jakieś zasady to regulujące?
  • Bundy
    23.04.2010
    23.04.2010
    Jak brzmi w mianowniku l.mn. nazwisko Bundy (to z serialu „Świat według Bundych”) – Bundy, Bundy’owie czy Bundowie (przez analogię do polskiego nazwiska RudyRudowie)?
  • Czytamy daty
    11.07.2007
    11.07.2007
    Chciałabym się dowiedzieć, jak poprawnie napisać słowami od roku 2000 oraz od roku 2001. Która z podanych form jest poprawna: od roku dwa tysiące czy od roku dwutysięcznego; od roku dwa tysiące pierwszego czy od roku dwutysięcznego pierwszego?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego