Jak to się stało, że w języku polskim wykształciły się aż trzy końcówki liczby mnogiej w rodzaju męskim: (1) osobowe i godnościowe -owie, (2) godnościowe bądź archaizujące -y/-i (zależnie od spółgłoski wygłosowej), wreszcie (3) zwykle deprecjacyjne i/lub nieżywotne -i/-y (zależnie od spółgłoski wygłosowej, z repartycją częściowo odwrotną niż w 2)

Np. (1) aniołowie (2) anieli (3) anioły – w ost. przypadku akurat bez odcienia deprecjacyjnego.

Dziękuję za naświetlenie tematu,

Łukasz

Szanowni Państwo!
Jak prawidłowo odmieniać nazwy własne mające postać wyrażenia przyimkowego? „Idę na zakupy do U Mroza” czy „…do Mroza”? „Jerzy Pilch został nagrodzony za Pod Mocnym Aniołem” czy „…za Mocnego Anioła”? A jeśli restauracja nazywa się Pod Arkadami, to „Idę do Pod Arkadami” czy „Idę pod Arkady” („Pod Arkady”)?
Serdecznie dziękuję za pomoc.
Agnieszka Poźlewicz

Szanowni Państwo,
chodzi mi o wers z kolędy Anioł pasterzom mówił. Jak się powinno śpiewać: „naleźli Dziecię w żłobie, Maryją z Józefem”? Czy w wersji współczesnej: „znaleźli Dziecię w żłobie, Maryję z Józefem”? Spotkałam też formy mieszane, które wydają mi się najmniej szczęśliwe: „znaleźli Dziecię w żłobie, Maryją z Józefem” oraz „naleźli Dziecię w żłobie, Maryję z Józefem”. Wiem, że tekst został zapisany w rękopisie kórnickim, ale nie potrafię do niego dotrzeć.
Hanna Bartoszewicz

Szanowni Państwo,
1. Zastanawiam się, czy w zapisie bardzo potocznych i nieeleganckich form typu idź(,) pan(,) stąd (np. w dialogach w beletrystyce) powinniśmy traktować formę pan jako skrócony wołacz i wydzielać ją przecinkami.
2. Czy w tytule przekładu powieści A. Burgessa Diabeł nie państewko po słowie diabeł nie powinien stać przecinek? To, zdaje się, elipsa zdania: To diabeł, a nie państewko. Bez przecinka brzmi to raczej jak elipsa: Diabeł nie jest państewkiem.
Czytelnik

Witam. Moją szczególną uwagę zwróciła ostatnio etymologia słowa Lucyfer – z łaciny lucifer 'niosący światło, jutrzenka'. Czyżby zawarta była tu jakaś dosadna ironia na określenie przywódcy piekieł w demonologii chrześcijańskiej? Z góry dziękuję za wyjaśnienia.

Szanowni Państwo,
do niedawna słowniki ortograficzne (m.in. Nowy słownik ortograficzny PWN) notowały małą literą wyrazy odnoszące się do motywów w sztuce przedstawiających osoby święte (assunta, deisis, maestà, pieta). W najnowszym wydaniu Wielkiego słownika ortograficznego PWN wyrazy tego typu są notowane wielką literą z wyjątkiem wyrazu pieta (notowany w encyklopedii PWN dostępnej w Internecie jako Pietà). Czy nie powinno się stosować jednakowej pisowni dla tych wyrazów?

Z poważaniem,
Jakub

Proszę o wyjaśnienie i podanie nazwy procesu, który zaszedł w języku polskim, wskutek którego „e” bądź jać zamieniają się w „io” i porównanie go z podobnym zjawiskiem w języku rosyjskim i wyjaśnienie ewentualnego pokrewieństwa. Zjawisko w obydwu językach nie zawsze lub wręcz rzadko się pokrywa, np. pl pieśń piosenka, ale ru piesnia piesenka; pl. anioł, ale ru angieł; pl miotła, ale ru mietła. Czasem jednak pokrywa się, np. w imieniu Piotr bądź słowie pomiot.
Dziękuję za info!

Gdzie są granice „tytułowości” bohatera? Czy są tytułowymi bohaterami:
— Izabela Łęcka w Lalce?
— Judym w Ludziach bezdomnych?
— Kate w Zagubionych?
— pies Jip jest w Doktorze Doolittle i jego zwierzętach?
— każdy robotnik leśny w Siekierezadzie albo Zimie leśnych ludzi?
— Aniela w Damach i huzarach?
— Pan Komendant w Szabli od Komendanta?
— każda małpa w Planecie małp?

Szanowni Państwo,

czy poprawnie jest stosowanie słowa ekologia w odniesieniu do ochrony środowiska a nie samej nauki o tymże?

Czy dopuszczalne jest takie rozszerzanie terminu? A może jednak powinniśmy różnicować pojęcia i stosować słowo sozologia w kontekście ochrony przyrody? Będę wdzięczna za opinię.

Dziękuję i pozdrawiam

Aniela Ł.

Witam,
chciałabym zapytać, jak powinna wyglądać pisownia terminu tłumaczonego z angielskiego. Chodzi o słowo zero-day, które większość osób tłumaczy jako (luka) zero-dniowa. Problem dotyczy pisowni z dywizem: czy o w słowie zero traktować jako zakończenie podstawowej formy rzeczownika w M., czy jako interfiks i w związku z tym zpisywać zerodniowa?
Pozdrawiam serdecznie,
Aniela Krajewska