artykułować
  • Francuskich nazwisk Roy i Deguy nie odmieniamy
    10.05.2018
    10.05.2018
    Jak odmieniać nazwiska francuskie Roy, Deguy?
  • głuchoniemy i głucho-ciemny
    5.06.2013
    5.06.2013
    Dlaczego wyraz głuchoniemy piszemy łącznie, a głucho-ciemny z łącznikiem? Głuchoniemy to przecież «głuchy i niemy», a więc mamy tutaj dwa człony równorzędne – podobnie jak w przypadku wyrazu głucho-ciemny, czyli «głuchy i niewidomy».
  • Ile sylab ma zoo?

    28.12.2023
    28.12.2023

    Ile sylab ma słowo zoo? Przedrostek zoo- wyraźnie ma dwie sylaby w słowach takich jak zoologia, ale wymowa samego zoo jako rzeczownika zdaje się być jedną sylabą używającą długiego o, które chyba już w polszczyźnie nie powinno występować, gdyż iloczas zaniknął.

  • ł to u niezgłoskotwórcze, a nie samogłoska [u]

    12.03.2023
    12.03.2023

    Szanowni Państwo,

    dlaczego w niektórych słowach dźwięk „ł” nie jest zapisywany przez ł tylko przez u, np. farmaceuta, euro, Europa, auto itd. Czy to dlatego, że to zapożyczenia? Przecież w polszczyźnie mamy zjawisko spolszczania zagranicznych słów, więc tym bardziej nie rozumiem. Tym bardziej, że po to każdy kraj wymyśla własny sposób zapisu dźwięków by zapisywać po swojemu. W angielskim na przykład dźwięk „ł” zapisywany jest jako w, a dźwięk „w” jako v.

    Pozdrawiam

  • mówić z jakims akcentem
    28.06.2008
    28.06.2008
    Dlaczego mówimy, że ktoś mówi po polsku z obcym akcentem, chociaż rzadko chodzi tutaj o akcent w sensie właściwym (jako przycisk zdaniowy lub wyrazowy), a przeważnie o (obco brzmiące) zabarwienie artykułowanych głosek?
  • Obraz Vilhelma Hammershøia
    16.01.2018
    16.01.2018
    Szanowni Państwo,
    czy duńskie nazwisko Hammershøi można w polskim tekście odmieniać (jeśli tak – to jak?), czy jednak lepiej pozostawić je bez odmiany? A więc: obraz Vilhelma Hammershøia, obraz Vilhelma Hammershøiego czy obraz Vilhelma Hammershøi?
  • rattan i ratan
    17.09.2002
    17.09.2002
    Proszę o wyjaśnienie pisowni przymiotnika: ratanowe czy rattanowe (np. meble)?
    Z powazaniem
    Artur Sobolewski
  • rżnąć a dorznąć
    10.11.2015
    10.11.2015
    W poradni pojawiło się już pytanie: Dlaczego rżnąć (np. drewno) ale podrzynać (gałąź, na której się siedzi)?, na którą odpowiedź dr Długosz-Kurczabowej brzmiała: „Do dawnych form rznąć, dorznąć, zarznąć, wyrznąć… utworzono wtórne odpowiedniki częstotliwe rzynać, dorzynać, zarzynać, wyrzynać… (analogicznie do umotywowanych par typu zacząć – zaczynać)”.
    W związku z tym zastanowiło mnie jednak, jak brzmiała wymowa. Wynika to z tego, że czytając podrzynać jako [pod-żynać], mielibyśmy oboczność ż-rz, biorąc pod uwagę rżnąć. Wydaje mi się zatem, że pierwotne odczytanie podrzynać brzmiałoby [podr-zynać], i rznąc [r-znąć], tak jak marznąć.
    W czasach szkolnych miałem podobny problem, gdy czytaliśmy Reja, gdzie znajdujemy słowo barzo, które w oczywisty sposób jest naszym współczesnym bardzo, a więc odczytanie powinno brzmieć raczej [bar-zo] niż [bażo], które to strasznie mnie wówczas raziło.
    Czy takie rozumowanie jest prawidłowe? Czy jest to powiązane z czeskim ř, które ponoć wymawia się podobnie? Odchodząc trochę od powyższego – czy czasowniki rżnąć i żąć są pokrewne, czy to przypadkowa zbieżność?
    Z poważaniem
    Marek Kielar
  • Staropolszczyzna w wersji audio?
    12.03.2013
    12.03.2013
    Gdzie można znaleźć nagranie audio brzmienia starodawnej polszczyzny, tj. rekonstrukcji aktorskiej sposobu, w jakim dawniej potocznie mówiono?
  • ubezdźwięcznienie spółgłosek
    6.06.2005
    6.06.2005
    Czy wszystkie głoski mogą ulec ubezdźwięcznieniu podobnemu jak w wypadku wyrazów rtęć (ubezdźw. [r]) czy pomysł (ubezdźw. [ł])? Na czym polega to zjawisko?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego