brakować
  • Nazwiska kobiet zakończone na -o

    22.12.2023
    22.12.2023

    Dziękuję bardzo za odpowiedź w sprawie akcentu. Mam kolejne pytanie, tym razem odnośnie do polskich nazwisk zakończonych samogłoską „o” (np. Matejko, Szwedo, Konopko). Dlaczego wydawnictwa poprawnościowe zalecają odmianę takich nazwisk, jeśli dotyczą mężczyzn, a nieodmienianie, jeżeli odnoszą się do kobiet? Jakie są przeciwwskazania, żeby nie odmieniać? Przecież w obu przypadkach nazwiska te łatwo się deklinują. Nie widzę tu konsekwencji.

  • nazwy aktów prawnych – jeszcze raz
    9.11.2005
    9.11.2005
    Dziękuję za odpowiedź dotyczącą pisowni aktów prawnych. Obawiam się jednak, że zasada, którą intuicyjnie stosowałam, a Państwo w odpowiedzi potwierdziliście, nie jest uniwersalna. W jaki sposób zapisywać tytuły ustaw, np. Ustawa o świadku koronnym?, Ustawa o Policji czy ustawa o Policji?, Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych nr… czy rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych nr…? Brakuje mi wskazówek rozstrzygających te wątpliwości. Byłabym wdzięczna za pomoc.
    M. Bukowska
  • nazwy przypadków
    24.03.2015
    24.03.2015
    Jaka jest etymologia nazw przypadków w języku polskim? Domyślam się, że nazwy mianownika, narzędnika, miejscownika i wołacza są tłumaczeniami łacińskich: nominativus, (ablativus) instrumentalis, locativus i vocativus. A co z dopełniaczem, celownikiem i biernikiem?
  • niczego sobie

    15.01.2024
    15.01.2024

    Skąd wziął się zwrot „niczego sobie”?

    Przykład użycia: Kiedy mi o nim opowiadałaś, wyobrażałam sobie paskudnego brzydala, ale jest niczego sobie!

    Czy jest on skróceniem jakiegoś dłuższego wyrażenia? Czy jest on powiązany z konstrukcją „nic sobie z czegoś nie robić”?

  • nie przyciszyć, ale wręcz przeciwnie
    1.10.2004
    1.10.2004
    Witam Państwa!
    Chciałbym uzyskać odpowiedź na pytanie, jakie jest przeciwieństwo słowa przyciszyć? Można oczywiście używać wyrażenia zrobić głośniej, ale spotkałem się z formami przygłosić, przygłośnić, pogłosić, pogłośnić. Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam
  • Nowa litera

    15.11.2021
    15.11.2021

    Dzień dobry,


    czy są realne szanse na wypromowanie w języku polskim nowej litery? Czasem brakuje mi i z dierezą (dwoma kropkami): Ï ï, obecnego np. w ortografii francuskiej i czasem angielskiej (ang. naïve). Taka nowa litera ograniczyłaby wieloznaczność (heterofonię) dwuznaków si, zi, ci, np. w słowach maksimum, ziko, cito i dziesiątkach innych, także rodzimych jak „ziszczać”. Użytkownicy polszczyzny przeważnie wiedzą, jak coś przeczytać, ale przybywa różnych zapożyczeń.

  • od… do…
    2.09.2002
    2.09.2002
    Moje pytanie dotyczy zapisu wyrażeń określających zakres liczbowy, a mianowicie czy poprawne są konstrukcje: rura o średnicy 10 do 20 mm. Moje wyczucie językowe mówi, że w podanym przykładzie brakuje przyimka od, chyba że przyimek do zastąpimy tu myślnikiem. Czy mam rację? Szukałam jakiegoś źródła poprawnościowego, które potwierdziłoby moje przekonania, ale go nie znalazłam.
    Pozdrawiam serdecznie.
    AG
  • odmiana imion i nazwisk obcych

    29.10.2007
    29.10.2007

    Zastanawiała mnie ostatnio odmiana imion i nazwisk zagranicznych pisarzy: Tasha Aw (Awa?), Kobego Abego, Enrique Vili-Matasa (jak chce Literatura na Świecie), Antonia Gómeza Rufo, Artura Pereza-Revertego, Juana Joségo Millása, Rodriga Fresána, Fatosa Kongoli i Santiaga Roncagliolo (wbrew woli wydawcy). Czy dobrze sobie radzę – w dopełniaczu?

  • otworzyć i zamknąć
    17.05.2007
    17.05.2007
    „Powszechnie, choć niesłusznie zakładano, że to Polska zainscenizowała incydent graniczny”. Czy w tym zdaniu (które pochodzi z książki historycznej) nie brakuje przecinka po niesłusznie? Czy zaważyły względy estetyczne? A może w ogóle nie ma prawa się tam znajdować?
    Z góry dziękuję, z dołu pozdrawiam.
  • Oznaczenie cytatu w cytacie
    6.10.2016
    6.10.2016
    Czy jeśli względy techniczne nie pozwalają użyć cudzysłowu niemieckiego w przypadku cytatu w cytacie, można wyodrębnić wewnętrzny cytat kursywą? Zastanawiam się też, czy stosuje się w tym wypadku jeszcze jakiś inny sposób wyróżnienia, gdyby brakowało kursywy.
    Jeszcze jedno pytanie: jeśli w tekście omawiającym inny tekst często się go cytuje i jako konwencję przyjęto cytowanie za pomocą kursywy, to jak zacytować słowo wyróżnione kursywą w oryginale? Antykwą i w zwykłym cudzysłowie?
    Czytelnik

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego