-
Nazwiska kobiet zakończone na -o
22.12.202322.12.2023Dziękuję bardzo za odpowiedź w sprawie akcentu. Mam kolejne pytanie, tym razem odnośnie do polskich nazwisk zakończonych samogłoską „o” (np. Matejko, Szwedo, Konopko). Dlaczego wydawnictwa poprawnościowe zalecają odmianę takich nazwisk, jeśli dotyczą mężczyzn, a nieodmienianie, jeżeli odnoszą się do kobiet? Jakie są przeciwwskazania, żeby nie odmieniać? Przecież w obu przypadkach nazwiska te łatwo się deklinują. Nie widzę tu konsekwencji.
-
nazwy aktów prawnych – jeszcze raz9.11.20059.11.2005Dziękuję za odpowiedź dotyczącą pisowni aktów prawnych. Obawiam się jednak, że zasada, którą intuicyjnie stosowałam, a Państwo w odpowiedzi potwierdziliście, nie jest uniwersalna. W jaki sposób zapisywać tytuły ustaw, np. Ustawa o świadku koronnym?, Ustawa o Policji czy ustawa o Policji?, Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych nr… czy rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych nr…? Brakuje mi wskazówek rozstrzygających te wątpliwości. Byłabym wdzięczna za pomoc.
M. Bukowska -
nazwy przypadków24.03.201524.03.2015Jaka jest etymologia nazw przypadków w języku polskim? Domyślam się, że nazwy mianownika, narzędnika, miejscownika i wołacza są tłumaczeniami łacińskich: nominativus, (ablativus) instrumentalis, locativus i vocativus. A co z dopełniaczem, celownikiem i biernikiem?
-
niczego sobie
15.01.202415.01.2024Skąd wziął się zwrot „niczego sobie”?
Przykład użycia: Kiedy mi o nim opowiadałaś, wyobrażałam sobie paskudnego brzydala, ale jest niczego sobie!
Czy jest on skróceniem jakiegoś dłuższego wyrażenia? Czy jest on powiązany z konstrukcją „nic sobie z czegoś nie robić”?
-
nie przyciszyć, ale wręcz przeciwnie1.10.20041.10.2004Witam Państwa!
Chciałbym uzyskać odpowiedź na pytanie, jakie jest przeciwieństwo słowa przyciszyć? Można oczywiście używać wyrażenia zrobić głośniej, ale spotkałem się z formami przygłosić, przygłośnić, pogłosić, pogłośnić. Z góry dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam -
Nowa litera
15.11.202115.11.2021Dzień dobry,
czy są realne szanse na wypromowanie w języku polskim nowej litery? Czasem brakuje mi i z dierezą (dwoma kropkami): Ï ï, obecnego np. w ortografii francuskiej i czasem angielskiej (ang. naïve). Taka nowa litera ograniczyłaby wieloznaczność (heterofonię) dwuznaków si, zi, ci, np. w słowach maksimum, ziko, cito i dziesiątkach innych, także rodzimych jak „ziszczać”. Użytkownicy polszczyzny przeważnie wiedzą, jak coś przeczytać, ale przybywa różnych zapożyczeń.
-
od… do…2.09.20022.09.2002Moje pytanie dotyczy zapisu wyrażeń określających zakres liczbowy, a mianowicie czy poprawne są konstrukcje: rura o średnicy 10 do 20 mm. Moje wyczucie językowe mówi, że w podanym przykładzie brakuje przyimka od, chyba że przyimek do zastąpimy tu myślnikiem. Czy mam rację? Szukałam jakiegoś źródła poprawnościowego, które potwierdziłoby moje przekonania, ale go nie znalazłam.
Pozdrawiam serdecznie.
AG -
odmiana imion i nazwisk obcych
29.10.200729.10.2007Zastanawiała mnie ostatnio odmiana imion i nazwisk zagranicznych pisarzy: Tasha Aw (Awa?), Kobego Abego, Enrique Vili-Matasa (jak chce Literatura na Świecie), Antonia Gómeza Rufo, Artura Pereza-Revertego, Juana Joségo Millása, Rodriga Fresána, Fatosa Kongoli i Santiaga Roncagliolo (wbrew woli wydawcy). Czy dobrze sobie radzę – w dopełniaczu?
-
otworzyć i zamknąć17.05.200717.05.2007„Powszechnie, choć niesłusznie zakładano, że to Polska zainscenizowała incydent graniczny”. Czy w tym zdaniu (które pochodzi z książki historycznej) nie brakuje przecinka po niesłusznie? Czy zaważyły względy estetyczne? A może w ogóle nie ma prawa się tam znajdować?
Z góry dziękuję, z dołu pozdrawiam. -
Oznaczenie cytatu w cytacie6.10.20166.10.2016Czy jeśli względy techniczne nie pozwalają użyć cudzysłowu niemieckiego w przypadku cytatu w cytacie, można wyodrębnić wewnętrzny cytat kursywą? Zastanawiam się też, czy stosuje się w tym wypadku jeszcze jakiś inny sposób wyróżnienia, gdyby brakowało kursywy.
Jeszcze jedno pytanie: jeśli w tekście omawiającym inny tekst często się go cytuje i jako konwencję przyjęto cytowanie za pomocą kursywy, to jak zacytować słowo wyróżnione kursywą w oryginale? Antykwą i w zwykłym cudzysłowie?
Czytelnik