Szanowni Państwo,
jak to się stało, że pierwotne znaczenie czasownika chędożyć ewoluowało od staropolskiego ‘porządkować, czyścić, ozdabiać, czynić pięknym’ do wulgarnego określenia ‘odbywania stosunku płciowego’ – jedynego znaczenia, w jakim jest używany przez współczesnych użytkowników polszczyzny? 

Pozdrawiam

Stratos Vasdekis

Szanowny Panie Profesorze!
Proszę o wyjaśnienie kwestii pisowni dwóch wyrażeń.
1. Czy piszemy AQUA PARK czy AQUAPARK?
oraz
2. Czy dopuszczalna jest forma CZIPS wyrazu CHIPS?
Wyrażenia te znalazły się w dyktandzie w moim mieście i wciąż ich pisownia budzi emocje.
Dziękuję serdecznie i pozostaję z szacunkiem
Przemysław Sapała
Głogów

Złości mnie maniera nieodmieniania nazwisk. Dziecko przyniosło ze szkoły pięknie wypisany dyplom. Cóz z tego, skoro wstyd mi go pokazać. Na dyplomie bowiem imię jest odmienione, nazwisko zaś nie. Całość sprawia wrażenie co najmniej dziwne. Nikt nie zadał sobie trudu opracowania tekstu, by nazwisko występowało w mianowniku. Nieśmiała uwaga rzucona w towarzyskiej rozmowie wywołałą burzę. Podobno niepotrzebie się czepiam drobiazgów, skoro nawet w sądzie protokoły zawierają takie konstrukcje i nikomu to nie przeszkadza. Mnie przeszkadza! Na dowód, że nie mam racji, pokazano mi taki dokument. Rzeczywiście, było napisane (używam fikcyjnych nazwisk): „Wyrok przeciwko Mateuszowi Józefowi Młotek w sprawie Karola Zenona Wilusz”. Pokusiłam się nawet o uwagę, że nie podpisałabym takiego sądowego dokumentu, bo nazwisko nieodmienione uznałabym za obce. Śmiech rozmówców mnie ogłuszył. Podobno z sądem się nie dyskutuje. Uważam, że mam rację. Proszę o poradę, jak postąpić w sytuacji, gdy urzędowo ktoś przekręca moje nazwisko i czyni to w majestacie prawa.

Dzień dobry,

czy dopuszczalne jest stosowanie nazw przedmiotów (szkolnych, akademickich), w których jedna część jest zapisana w jednym języku, druga w innym, np. Data science w praktyce albo Metody numeryczne dla data science? Polskim odpowiednikiem data science jest danologia, ale słowo to jest bardzo mało rozpoznawalne.

Z wyrazami szacunku,

Tomasz Góra

Szanowni Państwo,
czy zdanie Wydaje się, że jedyną możliwość stwarzałaby obserwacja wrażliwości samej autorki, uwzględniająca kontekst historyczny, czasów, w których żyła, i który kształtował jej osobowość jest poprawnie zbudowane?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Ukończyłam filologię rosyjską. Na pytanie o wykształcenie odpowiadam: filolog rusycysta. Ale często słyszę też, gdy ktoś o wykształceniu filologicznym odpowiada: filolog rosyjski (filolog angielski itd.), co mnie trochę dziwi. Uprzejmie proszę o rozstrzygnięcie prawidłowości.

Szanowni Państwo!
Z uprzejmą prośbą zwraca się Helena Kazancewa – wykładowca języka polskiego z Białorusi.
Mam kłopot z wyjaśnieniem moim studentom tego, jak się tworzy formy trybu rozkazującego. A właśnie co dotyczy czasowników kończących się zbiegiem spółgłosek, ostatnią z których jest spółgłoska wargowa.
W podręcznikach dla obcokrajowców, które są mi dostępne, używa się dwóch reguł:
1. Jeśli temat czasownika kończy się spółgłoską wargową, przy tworzeniu rozkaźnika temat twardnieje: zrób, kip, mów itd.
2. Jeśli temat czasownika kończy się zbiegiem spółgłosek albo nie tworzy sylaby, dodaje się sufiks –ij (-yj): rwij, śpij, drzyj, zamknij, marznij, poślij.
Wytłumaczywszy w ten sposób (byłam pewna, że powiedziałam wszystko), przy układaniu testu sprawdzającego zastosowałam między innymi czasowniki: martwić się, nakarmić, załatwić, wątpić, zrozumieć i poprosiłam o utworzenie form trybu rozkazującego od nich.
Zgłupiałam, kiedy, zacząwszy sprawdzać, zobaczyłam formy, utworzone od tych czasowników za pomocą sufiksu –ij. Studenci zrobili niby wg reguł (przynajmniej tych, które podałam), a mimo to, zrobili źle.
Może gdzieś w gramatykach jest taka reguła (której nie spotykałam, nie znam), że przy tworzeniu trybu rozkazującego sufiksu –ij nie dodaje się do tematów, zakończonych zbiegiem spółgłosek, jeżeli ostatnią spółgłoską tego zbiegu jest spółgłoską wargową? Czy ja mogę podać to studentom jako regułę, czy to jest zbieg okoliczności, i zdarzyło mi się w jednym zadaniu przez przypadek nazbierać tyle wyjątków? Czy istnieją jeszcze podobne przykłady? Może to tylko jakaś tendencja, dopiero obserwacja, którą trzeba by sprawdzić, zanim będzie się opowiadać z pewnością?
I, zresztą jak wyjaśnić sytuację z parą aspektową rozumieć – zrozumieć, gdzie oba czasowniki należą do IV (III) koniugacji (poprzednie „kłopotliwe” słówka należały do II), przy czym forma rozumiej jest utworzona zgodnie z regułami od tematu 3 os. l.mn. (rozumieją), formę zrozumiej uważa się za dopuszczalną (choć miałaby być taka wg reguły), a zrozum jest formą normalną i powszechną? Co jest z czasownikiem weź (I), utworzonym od tematu weźm’, gdzie spółgłoska wargowa w wygłosie ginie? Czy to jest jedyny wyjątek, czy istnieją podobne czasowniki?
Przepraszam Państwa za kłopot i długie tłumaczenie, wiem, że zadaję chyba niełatwe pytanie. Bardzo proszę o pomoc.
Z serdeczną wdzięcznością,
Helena Kazancewa

Witam,
mam wątpliwości związane z nazwą miejscowości Glinianka. Czy poprawnie jest mówić gliniecki, czy glinianecki (np. kościół)? Miejscowi od zawsze mówią gliniecki. Jakiś czas temu pojawiły się inne formy: glinianecki / glinianecka, ale nie przyjęły się wśród mieszkańców. Która forma jest poprawna?
Jak tytułować mieszkańców Glinianki? Gliniecczanie?
Dziękuję za odpowiedź. Pozdrawiam.
A.S.

Dzień dobry,
moje pytanie dotyczy nazewnictwa mieszkańców Indii. Która forma jest poprawna w języku polskim: Hindus czy może Indianin (w języku angielskim sami siebie nazywają Indians)? Hindus – to według nich wyznawca hinduizmu lub osoba posługująca się językiem hindu. Czy nazywając ich Hindusami nie zmniejszamy Indii tylko do obszaru zamieszkiwanego przez Hindusów? Przecież, oprócz hindu, władają oni jeszcze piętnastoma innymi głównymi językami!
Pozdrawiam Pozdrawiam

Witam serdecznie,
w polszczyźnie występuje równolegle imię Hiob i Job na określenie tej samej postaci biblijej. Skąd się wzięła ta pierwsza, dziś bardziej popularna nazwa?
Joba wprowadziła Biblia Wujka. Hiob w oficjalnych katolickich tłumaczeniach pojawił się w Biblii Tysiąclecia, natomiast funkcjonował i był znany wcześniej (wiem np o wydaniu Ogniem i mieczem z 1965 r., gdzie to imię jest tak użyte). Skąd to drugie imię, skoro do 1966 r. w całym Kościele był to Job?
Pozdrawiam,
Jarek Hirny