Szanowni Państwo!

Skomplikowana gramatyka przydaje wdzięku językowi polskiemu. Fascynująca jest odmiana rzeczowników i przymiotników przez przypadki i liczby, ponadto szyk wyrazów jest nieco inny niż w języku angielskim, niemieckim, francuskim czy nawet w spokrewnionych i bliskich nam geograficznie językach słowiańskich. Nie jestem polonistą, ale lubię zastanawiać się nad urokiem naszej mowy ojczystej. Przychodzi mi tu na myśl moja Alma Mater, czyli Uniwersytet Warszawski. Ta prestiżowa uczelnia, która należy dzisiaj do europejskiej czołówki, działała przez pewien czas w XIX wieku jako Szkoła Główna. Z kolei w Radomiu do niedawna istniała Wyższa Szkoła Inżynierska (późniejsza Politechnika Radomska). Te przykłady pokazują, że jeśli w nazwie uczelni w języku polskim występuje jeden przymiotnik, to znajduje się za rzeczownikiem, natomiast w przypadku dwóch przymiotników jeden z nich stoi przed rzeczownikiem, zaś drugi następuje po rzeczowniku.

Kojarzy mi się z tym także Szkoła Główna Handlowa, jedna z najlepszych szkół wyższych w Warszawie, Polsce i Europie. Studia ekonomiczne na SGH wybrało wiele osób z mojej klasy licealnej, na tej uczelni nauki pobierał też Piotrek Jeliński, z którym w lecie 2000 r. mieszkałem w jednym pokoju w Kalifornii, kiedy pracowałem w USA. Chciałbym wiedzieć, czy nazwa „Szkoła Główna Handlowa” jest poprawna, czy też powinniśmy mówić „Główna Szkoła Handlowa”? Wszyscy przyzwyczailiśmy się do nazwy „Szkoła Główna Handlowa”, jej zmiana byłaby nierealistyczna i wiązałaby się ze znacznymi kosztami. Tym niemniej ciekawi mnie, co językoznawcy sądzą na ten temat. Czy Państwa zdaniem sformułowanie „Szkoła Główna Handlowa” jest prawidłowe?

Z góry dziękuję za Państwa odpowiedź.

Z poważaniem

Adrian Fröhlich

Witam serdecznie,
Mam taki problem. W Monachium jest uczelnia, która w języku ukraińskim nazywa się Український Вільний Університет. W tłumaczeniu dosłownym na polski nazwa powinna brzmieć: Ukraiński Wolny Uniwersytet. Spotykam tłumaczenie: Wolny Uniwersytet Ukraiński.
Jaka jest poprawna nazwa tej uczelni w języku polskim?

Serdecznie pozdrawiam,
Stefan Laszyn, USA

Od dawna, kończąc zdanie wykrzyknikiem (lub pytajnikiem) i wielokropkiem, używam znaku !.. lub ?.. Nauczyłam się tego z jakiegoś podręcznika (nie potrafię teraz wskazać źródła), który podawał, że znaki te zastępują jedną z kropek. Niedawno zostałam agresywnie pouczona, że prawidłowe jest jedynie użycie znaków ! … lub ? … Wykrzyknik i pytajnik dodatkowo oddzielone są od wielokropka spacją. Czyżbym całe życie błądziła? Wdzięczna będę za wyjaśnienie.
Serdecznie pozdrawiam
Dorota Wysocka

Mam nietypowe pytanie, a mianowicie, jak usłyszeć akcent w swoich i u innych osób wypowiedziach? Wsłuchuję się w to, co mówię i co mówią inni, ale jakoś nie mogę usłyszeć, czy dobrze akcentujemy wyrazy. A może potrzebne są jakieś ćwiczenia, żeby wyrobić w sobie słuch, który by pozwolił na to?

Szanowni Eksperci,

czy istnieje jakieś wyjaśnienie semantyczne oboczności zapisów: androgeniczny, androgyniczny, androginiczny (i obok: androgynia, androginia, androgenia)?

Z poszanowaniem

Czytelnik

Chciałem zapytać o wymowę i odmianę nazwiska Anthony’ego de Mello. Przeczytałem, że był Hindusem pochodzącym z kolonii portugalskiej, a wśród innych osób noszących to nazwisko znalazłem tylko Brazylijczyków. W takim razie jest to chyba nazwisko portugalskie. Słyszałem, że nazwiska portugalskie zakończone na -o w pisowni kończą się w wymowie na -u i dlatego nie odmieniają się. Potwierdza to encyklopedia PWN, zalecająca wymowę nazwiska dyplomaty brazylijskiego: [dżi melu]. Czy i tutaj tak jest?

Witam serdecznie,
być moze moje pytanie wyda się banalne, ale chciałbym sie dowiedzieć, czy mówiąc o wszystkich wyrazach apelatywnych, należy wprost utożsamiać je jedynie z rzeczownikami pospolitymi. Mimo poszukiwań w kilku źródłach, nie odnalazłem jasnej odpowiedzi. Inaczej mówiąc, czy wyraz apelatywny może być inną częścią mowy niż tylko rzeczownikiem pospolitym?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Z poważaniem
Robert Kamyk

Witam! Arnauld Clement [arno klemą] – francuski tenista. Odmieniamy w piśmie: Arnauldem Clementem, ale jak (i dlaczego tak) wymawiamy?
PS. Pozwolę sobie jeszcze na polonistyczny żart: Mąż odwozi do szpitala rodzącą żonę – nauczycielkę polskiego. Ta nazajutrz dzwoni do męża i mówi: – Kochany, jestem taka szczęśliwa! Wyobraź sobie: rodzaj żenski, liczba mnoga!

Witam,
chciałabym dowiedzieć się, czy imię Aro (występujące w serii Zmierzch autorstwa Stephanie Meyer), które w polskim przekładzie podlega odmianie, ale istnieją uzasadnione obiekcje co do poprawności tegoż przekładu, odmienia się? Poza tym byłabym wdzięczna za podanie prawidłowego wołacza imienia Seth. Czy jest to Secie, Seth'cie czy też brzmi jeszcze inaczej?
Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam,
Felicyta

Arthur Hugh Clough – jak zapisać w miejscowniku nazwisko tego XIX-wiecznego angielskiego poety? Wymawiamy je [klaf], więc zapewne właściwa byłaby forma o Cloufie, z wymianą gh – f analogiczną do Joseph – Josefie (WSO PWN). Z drugiej jednak strony w przypadku rzeczownika rough dr Grzenia zalecił nieodmienianie (przynajmniej, jak rozumiem, w piśmie), nie zaś postać roufie.
Dziękuję i pozdrawiam,
Michał Gniazdowski