Rozpoczął się Wielki Tydzień i często się teraz słyszy takie słowa, jak: post, modlitwa i jałmużna. Mnie zaś zastanawia pochodzenie polskiego słowa jałmużna. Niestety w żadnym źródle nie znalazłam choćby najmniejszej wskazówki. Jeśli Państwo mogliby naprowadzić mnie na jakiś trop, będę wdzięczna.
Lilianna Rudnik

Szanowni Państwo,
czy słowo jednak powinno zajmować w zdaniu jakąś określoną pozycję? Pamiętam, jak pewna Pani – doświadczony korektor-redaktor – zapewniała mnie, że jednak zawsze stoi na drugiej pozycji, nie rozpoczyna zdania, nie kończy. Czy to prawda?
— „Jednak nie pójdę tam nigdy więcej”.
— „Nie pójdę jednak tam nigdy więcej”.
A może jeszcze inaczej?
Z pozdrowieniami
AŁ

Dzień dobry!
Zastanawiałem się ze znajomym nad słowem kutas. Traktuję to słowo jako wulgarne i nazywam je przekleństwem. Plasuję je pod tym względem choćby blisko słów rozpoczynających się od ch czy k pod względem wulgarności. Pochodzę z Małopolski. Znajomy jest z Dolnego Śląska i twierdzi, że traktowanie tego słowa w ten sposób to specyfika małopolska, a on nie byłby skłonny nazwać go przekleństwem i plasowałby go obok takich słów jak np. dupa. Czy ma rację? Pytanie jest poważne.

Mój kolega z Włoch zapytał mnie, dlaczego polskie zdanie typu Jestem Włochem, Jestem Polakiem zawiera narzędnik, nie zaś jak w innych językach, które podlegają deklinacji, z mianownikiem (niem. Ich bin italienisch, wł. Sono Italiano). W łacinie widzimy podobną zależność – Jestem człowiekiem, Ecce homo.

Z góry dziękuję za odpowiedź.

Z pozdrowieniami
Albert Gorzelak

Szanowni Państwo!
Chciałabym zadać następujące pytania:
1. Czy w przypadku nazwisk odmieniających się jak przymiotniki (czyli typu Żeromski) istnieje jakakolwiek, choćby najbardziej teoretyczna, możliwość zbudowania eponimu wskazującego na autora/charakter na wzór słowa N(n)orwidowski?
2. Czy byłaby (też czysto teoretycznie) dopuszczalna konstrukcja po żeromsku/z żeromska (na wzór po norwidowsku), gdyby dało się taki eponim z punktu 1 utworzyć? A co, jeśli się nie da?

Dziękuję! A.B.

Omawiana już była wielokrotnie kwestia zbiegu znaków interpunkcyjnych, kropki i cudzysłowu, np. w zdaniu:

On powiedział: „Ale brzydka pogoda!”.

Zastanawiam się, jak wyglądałby ten zapis, gdyby taka fraza w cudzysłowie z jakiś względów była zapisana kursywą (choćby ze względu na przyjęte w danym wydawnictwie rozwiązania jako cytat, wyrażenie obcojęzyczne zakończone wykrzyknikiem czy tytuł zakończony wykrzyknikiem). Czy można jednak po wykrzykniku w takiej sytuacji postawić kropkę?

Dzień dobry,

pytanie odnosi się do porady „jeżeli…, to…” https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/jezeli-to;14452.html

Omówienie zdań współzależnych nie rozwiązuje kwestii "a jeśli tak to jak". Tu nie musimy się dopatrywać orzeczeń, a więc nie zachodzi współzależność zdań. Czy można prosić o logiczne lub choćby arbitralne ustalenie, czy przecinek jest tu konieczny?

Mówi się, że ludzie kształtują język. Niektóre narody są bardziej otwarte, a inne powściągliwsze i często wynika to z języka, którym się posługują (w języku angielskim nie używa się zbyt często form Pan/Pani, z kolei w koreańskim mamy całą paletę honorykatywności i zasad zwracania się do osób postawionych wyżej w hierarchii). Stąd moje pytanie: Czy to ludzie kształtują język, czy język kształtuje ludzi?

Prosiłbym o pomoc w roztrzygnięciu pewnej kwesti językowej, która od jakiegoś czasu pojawia się również w Poradni PWN. Moja babcia kilka dni temu skończyła sto lat, w związku z tym, prezydent miasta, w którym zamieszkujemy zaszczycił nas swoją wizytą. W oficjalnym piśmie gratulacyjnym oraz na stronach internetowych pojawiło się wszędzie słowo „jubilatka”. Mając na uwadze, iż słowem właściwym byłoby solenizantka, czy w stosunku do czyiś urodzin, na przykład setnych możemy użyć słowa — jublilat, jubilatka? Dziękuję.

Szanowni Państwo,
Czy zdanie: „Scena, która się rozgrywa, świadczy o odwiecznym błędzie mężczyzn, którzy przywłaszczywszy sobie rolę uwodzicieli, biorą pod uwagę tylko kobiety (…)” jest poprawne (rolę nie role)? Dlaczego w literaturze często zdarzają się zdania typu „Sąsiadki kiwnęły głową” – skoro były dwie sąsiadki i każda miała swoją głowę? Gdzie mogę znaleźć tę zasadę?