chronienie
  • broń czy bronie?
    29.04.2010
    29.04.2010
    Witam Szanownych Językoznawców!
    Proszę mnie oświecić, jak to w końcu jest z tą bronią? Ma ona liczbę mnogą czy nie? W tekstach o grach komputerowych nagminnie używa się owej, ponoć nieistniejącej, liczby mnogiej. Zaczęłam się więc zastanawiać, czy czasem pogłoski o jej nieobecności w j. polskim nie są aby przesadzone?
    Dziękuję i pozdrawiam.
    Anna
  • Chopin czy Szopen?
    9.07.2007
    9.07.2007
    Tematem mojego pytania jest ulica Szopena i ulica Chopina w mieście Nysa. Czy poprawna jest zamiana patrona ulicy z Chopina na Szopena? Czy to może nowa znana osoba? Nie wiem, jak mam się zachować, pisząc listy? Czy to tylko w ramach ustawy chroniącej język polski ktoś nadinterpretował jej zapisy i spolszczył to nazwisko?
  • Chytry
    8.10.2016
    8.10.2016
    Szanowni Państwo,
    ciekawi mnie, skąd homonimiczność słowa chytry. W jaki sposób etymologicznie rodziły się oba znaczenia? Które było pierwsze? Można by pomyśleć, że osoba chytra, czyli ‘skąpa’, wykazywała się przebiegłością i pomysłowością, aby chronić przed innymi przedmiot swojego skąpstwa, a więc okazywała się chytra. Czy to dobry trop?

    Z wyrazami szacunku
  • dolina Warty

    15.05.2023
    15.05.2023

    Wielki słownik ortograficzny PWN podaje: „dolina -inie, -inę; -in: dolina Warty, ale: Dolina Kościeliska, Dolina Pięciu Stawów Polskich; Dolina Królów, Dolina Śmierci – jeśli nazwa własna składa się z dwu członów i człon drugi jest rzeczownikiem w dopełniaczu lub przymiotnikiem w mianowniku, oba człony pisze się wielką literą. Dlaczego piszemy „dolina Warty”, skoro drugi człon tej nazwy jest rzeczownikiem w dopełniaczu?

  • koksa
    30.01.2013
    30.01.2013
    Dzień dobry,
    znalazłam w słowniku ortograficznym następującą odmianę: „koksa (jabłko) -sie, -sę; -sów”. Uprzejmie proszę o wyjaśnienie, dlaczego jabłko rodzaju żeńskiego (koksa) ma w dopełniaczu liczby mnogiej końcówkę charakterystyczną dla rodzaju męskiego (tych koksów).
    Pozdrawiam
  • kuciapa
    21.05.2008
    21.05.2008
    Szanowni Państwo,
    proszę o etymologię wulgaryzmu kuciapa.
    Dziękuję
    Stratos Vasdekis
  • Nazwisko Piłsudski

    26.09.2023
    26.09.2023

    Nazwisko „Piłsudski” wymawiane jest powszechnie jako „Piułsucki”. Chodzi mi o początek wyrazu, bo ostatnia sylaba to, zapewne, jakaś pozostałość ze starej pisowni nazwiska rodowego, ale też jestem ciekaw czy tak było. Dlaczego „P i u ł”? Czy to świadome/nieświadome unikanie niestosownego skojarzenia, gdy mowa o Józefie Piłsudskim? I jeszcze jedno. Nie znalazłem na tym portalu wcześniejszego wyjaśnienia tej sprawy. Nikt się tym nie interesował wcześniej?

  • „Nowa usługa od Google”
    7.11.2008
    7.11.2008
    Szanowni Państwo!
    Coraz częściej spotykam się (w Internecie, telewizji) z użyciem przyimka od w dosyć dziwnym znaczeniu. Otóż od jest używane w celu określenia producenta towaru lub dostawcy usługi.
    – „Nowa usługa od Google”
    – „Notebook «Zrób-to-sam» od OCZ Technology”
    – „Żelazko od Rowenta” lub „od BRAUN”
    Takie użycie od bardzo mnie razi, wydaje się nienaturalne w naszym języku i jest raczej kalką z angielskiego. Co Państwo sądzicie o takim wykorzystaniu od?
    J. Mężyk
  • pangramowy
    11.05.2010
    11.05.2010
    Przeglądając angielską Wikipedię, natknąłem się na pojęcia takie jak pangrammatic window czy pangrammatic lipogram. Nie potrafię jednak odnaleźć polskich odpowiedników dla tych nazw, sam zaś nie wiem, jak poprawnie przetłumaczyć przymiotnik pangrammatic. Jak zatem utworzyć przymiotnik od słowa pangram? Pangramowy, pangramiczny, pangramatyczny czy może jeszcze inaczej? Czym należy się tu kierować?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Podły
    31.01.2016
    31.01.2016
    Interesuje mnie pochodzenie i prawidłowe, pierwotne znaczenie słowa podły. Dziś wydaje się być w użyciu jako synonim zły, wredny, bez współczucia. Często jednak mówi się o podłym (zepsutym) jedzeniu czy upodleniu jako ‘pozbawieniu godności’.
    Znaczenia synonimów są więc generalnie negatywne, jednak różnią się w dokładniejszym znaczeniu.
    Proszę o odpowiedź i pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego