chyba-by
  • Nikt, masa
    29.12.2015
    29.12.2015
    Jaką „płeć” ma słowo nikt? W nocnej (28.12.2015 r.) audycji Trójki o obrzędach noworocznych w Polsce rozmówczyni red. Sosnowskiego powiedziała: W tej wsi nikt nie wyszedł za mąż w ubiegłym roku. Popieram dążenie kobiet do akcentowania płci w określeniach, ale tu chyba trudno będzie.
    Razi mnie – nie wiem, czy słusznie – użycie słowa masę w zdaniu Było tam masę ludzi. Wydaje się, że jeśli już, to Była tam masa ludzi.
  • Znów o podmiocie szeregowym
    9.10.2017
    9.10.2017
    Szanowni Państwo,
    czy zdania typu Tu było zoo i park, To było niedbalstwo i pośpiech, To był pośpiech i niedbalstwo, Należy wsypać 3-5 łyżek kakao są błędne i należy je zmieniać na inne konstrukcje? A czy z kolei wstawka nawiasowa może być nieuzgodniona składniowo z pozostałą częścią zdania? Wydaje się, że tak. Np. Wtedy jego kultura osobista (tudzież wyrachowanie i dbałość o szczegóły budujące dobre wrażenie) nakazałaby skorzystać z (…).

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • chleb i pieniądze
    16.02.2013
    16.02.2013
    Witam,
    mam pytanie odnośnie słowa pieniądze. Pieniądz jest w języku polskim niepoliczalny. Dlaczego więc mówimy np. „Gdzie są moje pieniądze?”, używając przy nim liczby mnogiej? W języku angielskim mówi się „Where is my money?”, używając zgodnie z logiką jest, a nie do rzeczowników niepoliczalnych. Czy istnieje uzasadnienie takiego stanu rzeczy?
    I moje drugie pytanie: odnośnie chleba. Czy w języku polskim chleb jest policzalny?
  • Czy odmieniać tybet, teba, czati, erpatre, tesem, tessarakonteres?
    19.09.2019
    19.09.2019
    Szanowni Państwo,
    czy odmiana słów lub jej brak w poniższym zdaniu jest prawidłowa?
    W pierwszej tebet (1) umieszczono mumię czati (2), a do następnej teba (1) włożono truchło erpatra (3), pięć zmumifikowanych tesem (4) oraz miniatury dwóch tessarakonteres (5).

    Z poważaniem
    Witold Milczarek
  • Glasgow
    11.03.2008
    11.03.2008
    Droga Redakcjo!
    Zastanawiam się, czy od nazwy Glasgow można utworzyć przymiotnik glasgowiański. Jeśli nie, jaką inną formę można by stosować? Pytanie moje tyczy się także nazwy uniwersytetu (niejedynego w mieście). Jak można by przetłumaczyć tę nazwę, tak, aby było wiadomo, że chodzi o tę konkretną uczelnię?
    Czy mieszkaniec Glasgow to glasgowiańczyk, glasgowianin, czy może jakoś inaczej?
    Z góry serdecznie dziękuję
  • na pole, czyli na dwór
    16.05.2006
    16.05.2006
    Dlaczego krakowskie wyjść na pole ma status regionalizmu, a warszawskie wyjść na dwór – normy ogólnopolskiej? Dlaczego nie po równo albo wręcz odwrotnie? Tam, gdzie się wychodzi na pole – a czasem jest to i ze 200 km od Krakowa – wychodzenie na dwór nie jest alternatywą, tylko abstrakcją, a pewnie jeszcze bardziej było tak w czasach, kiedy hierarchizowano te formy. Czy ta nierówność jest nie do ruszenia? Czy na pole może jeszcze liczyć na nobilitację?
  • ortografia a historia języka
    13.05.2015
    13.05.2015
    Dzień dobry,
    dlaczego w językach słowiańskich podobne słowa mają różną ortografię? Np. skoro po rosyjsku pułkownik to połkownik, to dlaczego w tym słowie piszemy u zwykłe? Dlaczego mamy puchar przez u zwykłe i ch, a Czesi maja pohár przez samo h? Albo dlaczego polski chuligan jest przez ch, a inni huligani są przez samo h?
    Pozdrawiam
    Zdzisław K.
  • Poprawność niektórych konstrukcji składniowych z bezokolicznikiem (np. pobiegli pomóc, wrócił zamknąć dom, wybrali się odwiedzić wujka itp.)

    30.07.2021
    30.07.2021

    Dzień dobry.

    Jestem ciekawa poprawności zbitek typu: wybrali się odwiedzić, poszli zrobić, iść pomagać, wrócił zmienić buty itd.

    Kiedyś wyczytałam (chyba tutaj), że jest to bodajże rusycyzm, bo winno się wstawić by, gdy chodzi o język polski: wybrali się, by odwiedzić itd.

    Troszkę to dziwnie brzmi dla ucha przyzwyczajonego do tych pierwszych rozwiązań.

    Niestety nie mogę odnaleźć tej porady, a chciałam się upewnić, czy dobrze zapamiętałam, a jeśli tak, jaka reguła o tym mówi.

    Bardzo dziękuję.

  • profesor zwyczajny i profesor nadzwyczajny

    7.02.2024
    7.02.2024

    Szanowni Państwo, chciałbym się dowiedzieć, dlaczego profesora zwyczajnego określa się mianem zwyczajny, a doktora habilitowanego — nadzwyczajnym. Sądząc po nazwach, ten drugi powinien stać wyżej w hierarchii od pierwszego, bo nadzwyczajny znaczy więcej niż zwyczajny, a przecież w rzeczywistości jest chyba odwrotnie. Z uszanowaniem stały czytelnik Poradni

  • spójnik czy partykuła?
    23.03.2005
    23.03.2005
    U Szymborskiej znalazłem zdanie „Z tą brodą to bym pana nie poznała”. To_bym powinno być tu chyba napisane łącznie, bowiem zdanie znaczy „Gdyby pan nie miał tej brody, tobym pana poznała”. Wg słownika PWN to jest „spójnikiem występującym w części nadrzędnej zdań warunkowo-wynikowych, przyzwalających lub w zdaniach rozkazujących”. Dr Grzenia pisał, że to można by uznać za partykułę, ale nie rozumiem, na jakiej podstawie, i nigdzie nie spotkałem się z taką interpretacją.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego