Czytając ustawy, rozporządzenia ministrów i inne przepisy, nabieram przekonania, że nikt ich nie sprawdza pod kątem poprawności językowej. Myślę, że inicjatywa Rady Języka Polskiego zmierzająca do uporządkowania tego problemu byłaby bardzo cenna. Tysiące osób codziennie zagląda do różnych aktów prawnych. Z pewnościa język, jakim są pisane, odciska swoje piętno na codziennych obyczajach językowych nie tylko prawników, dziennikarzy, ale także – za ich pośrednictwem – ogółu społeczeństwa, powinien zatem być wzorem. Czy istnieje funkcja sekretarzy sejmowych czuwających nad ostateczną formą zapisanego prawa? Podejrzewam, że niestety nie. Jestem przekonana, ze Rada może zaproponować jakieś skuteczne rozwiązanie tego problemu.
Proszę o rozstrzygnięcie sprzeczności zapisanej w Nowym slowniku poprawnej polszczyzny: Hasło art.: „Decyzję podjęto na podstawie art. 20 [bez kropki] kodeksu cywilnego.” Hasło par.: „Został skazany na podstawie art. 148. [kropka], par. 2 [bez kropki] kodeksu karnego”. Będę niezwykle wdzięczna za jednoznaczną opinię dotycząca stawiania lub niestawiania kropek po takich zapisach. (…)
Czy powinno się stosować przecinki w zapisie art. 20 §10 ust. 7 pkt 2 (…)?
Jest umowa kupna, umowa sprzedaży. Czy określenie umowy zwiazanej ze zleceniem to umowa zlecenia czy umowa-zlecenie?
Z niecierpliwością czekam na rozstrzygnięcie moich wątpliwości i zaręczam, że dzielę je z co najmniej kilkoma tysiącami osób. Bardzo proszę o odpowiedź. Przesyłam ukłony
Agnieszka Balcerak

Witam,
spotykam się dość często z formą redaktor naczelna – oczywiście wtedy, gdy funkcję tę pełni kobieta. Pracuję w firmie, w której funkcję prezesa zarządu i dyrektora naczelnego pełni również kobieta. Czy zatem forma dyrektor naczelna oraz sformułowanie spółka reprezentowana przez prezes zarządu Annę Iksińską będą poprawne?
Z góry dziękuję za odpowiedź.

Niektóre tytuły i funkcje pozostają nieodmienione, gdy dotyczą kobiety: z panią profesor, o colonel Kowalsky, nowej ordynator. Czy dopuszczalne jest użycie tych słów w zdaniu bez tego „dodatkowego” wyrazu (panią, nazwiska, odmienionego przymiotnika), np. „Czy widziałeś porucznik?”?
Czy w ten sam sposób można używać innych „męskich” określeń kobiet, które bądź nie są funkcjami/tytułami, bądź mają powszechnie używane formy żeńskie, np. strażnik, koroner, rodzic, harcmistrz, lider…?

Szanowny Panie Profesorze!
Uprzejmie proszę o pomoc w zagadnieniach:
1. Czy raport może szacować / ogłaszać / przewidywać, czy też trzeba pisać: „W raporcie są przewidziane…”, „Komisja w raporcie ogłasza…”, „Komisja oszacowała w raporcie, że…”?
2. Czy funkcje typu: minister skarbu państwa zapisuje się małą literą, ale Ministerstwo Skarbu Państwa dużą?
3. Czy nowy paragraf nie musi się już zaczynać od akapitu?
Z góry dziękuję za pomoc. Łączę wyrazy szacunku
Agnieszka

Szanowni państwo! Jestem ciekawy poprawnej formy zapisu słowa wice (np. wice prezes).Jak to pisać? v-ce, w-ce, vice a może wice? A może jeszcze inaczej?
Dziękuję za odpowiedź i gratuluję bardzo ciekawej strony i inicjatywy.
Pozdrawiam,
Paweł Gosk

Moje pytanie raczej nie dotyczy języka polskiego, ale mam nadzieję, że można kwestię przeze mnie poruszoną rozważyć. Otóż, zajmując się historią najnowszą, często napotykam na obce nazwiska, nie wiedząc, jak je wymówić. Zupełną trudność sprawiają mi nazwiska osób pochodzących z terenów pogranicza językowego. Jak zatem wymówić nazwisko obecnego premiera Luksemburga Jeana-Claude'a Junckera. Imię jest wybitnie francuskie, lecz nazwisko sprawia wrażenie bardziej niemieckiego, zatem [junker] czy [żinker]. Podobnie nazwisko Alzatczyka i francuskiego ministra spraw zagranicznych Roberta Schumana (tu jednak zapewne wystarczająco utarła się wymowa [szuman], a [szima] brzmiałoby chyba dość dziwacznie). Również nazwisko obecnego premiera Belgii sprawia pewne trudności: Guy Verhofstadt. Zapewne [gi ferhofsztat], ale czy na pewno?

W pismach urzędowych, powołując przepis prawny, wskazuje się miejsce jego publikacji. Dyskusja w gronie przyjaciół skupiła się wokół tematu wskazywania w pismach urzędowych miejsc publikacji ustaw i rozporządzeń. Stąd pytanie, która forma zapisu jest właściwa: „Dz.U. nr xx poz. xx z póżniejszymi zmianami” czy „Dz.U. nr xx poz. xx ze zmianami”?
Pozdrawiam,
Barbara Biegańska

Uprzejmie proszę Pana Profesora o odpowiedź na dwa, ważne dla mnie, pytania:
1. Czy można składać życzenia w imieniu własnym (oraz instytucji)? Jeśli nie, to proszę o podanie właściwej formy grzecznościowej, uwzględniającej oficjalną sytuację składania życzeń od siebie (szefa) i pozostałych pracowników.
2. W jakich oficjalnych sytuacjach można przekazywać wyrazy szacunku? Czy z punktu widzenia językowego tylko w relacji: młodszy – starszemu (szczególnie zasłużonemu)?

Szanowni Państwo,
pewna organizacja studencka używa sformułowań typu Pani minister jest alumnem naszej organizacji, dlatego będziemy rozmawiać o studenckich strajkach.
Zastanawiam się, czy słowo alumn zostało użyte właściwie. Znaczenia podane w SJP nie bardzo tu pasują, bo chodzi zapewne o to, że pani minister należała niegdyś do tej organizacji. Jeśli to słowo nie jest właściwe, czy istnieje jakieś lepsze określenie? (poza opisowym: były członek).

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Szanowni Państwo,

proszę o odpowiedź na pytanie, która z form jest poprawna „attaché prasowa” czy „attachée prasowa”. Dodatkowe „e” w języku francuskim służy do tego, by zaznaczyć, że mamy do czynienia z kobietą. W języku polskim informuje o tym przymiotnik „prasowa”, stad wydaje mi się, że dodatkowe „-e” jest zbędne.

Czy poprawna jest użyta m.in. w rozporządzeniu ministra obrony narodowej forma liczby mnogiej „attachés wojskowi”? Wielki słownik języka polskiego podaje, że ten rzeczownik w liczbie mnogiej jest taki sam jak w liczbie pojedynczej. W licznych publikacjach stosuje się jednak liczbę mnogą z „-s”.

Dziękuję Państwu z góry za odpowiedź i pozdrawiam serdecznie

Agnieszka