ciekawy
  • włącznik
    14.02.2003
    14.02.2003
    Czy w języku polskim istnieje wyraz włącznik?
  • Wpływ dokumentu
    25.12.2016
    25.12.2016
    Pracuję w korporacji, w której powszechnie używa się sformułowań typu data wpływu dokumentu, 30 dni od wpływu ostatniego dokumentu itp. Czy to forma poprawna?
    Moim zdaniem poprawny jest zwrot data wpłynięcia, a powyższe to jakiś rodzaj nowomowy.
  • wpół przymknięty czy wpółprzymknięty?
    5.04.2002
    5.04.2002
    W „Innym słowniku języka polskiego PWN” w haśle wpół jest przykład „Wyjął z teczki wpół wyblakłą kartkę papieru”. Ale jest też hasło wpół- jako cząstka tworząca przymiotniki. W „Nowym słowniku ortograficznym PWN” mamy więc hasła wpółobłąkany, wpółprzegniły itd. Szczególnie mnie intryguje, dlaczego inną miarę przyłożono do słów przegniły i wyblakły, skoro oba są takim samym przypadkiem gramatycznym – albo obydwa są przymiotnikami, albo (w zależności od szkoły) obydwa są imiesłowami biernymi.
    Jeszcze lepszy przykład (bo dotyczący tego samego wyrazu) można znaleźć w „Słowniku języka polskiego” pod red. W. Doroszewskiego. W haśle wpół czytamy: „Zarzucił wędkę i wpół przymkniętymi oczami obserwował korek na wodzie"; ale oprócz tego jest osobne hasło wpółprzymknięty.
    Przypomina to trochę problem pisowni nie z imiesłowami – w jednych kontekstach rozróżnienie między pisownią łączną i rozdzielną było istotne, kiedy indziej treści wyrażone przez jedno i drugie były niemal synonimiczne. Wygląda na to, że tu jest podobnie i że w zasadzie dałoby się obronić pisownię wpół przegniły wbrew słownikowemu rozstrzygnięciu. Czy jednak rzeczywiście? I co wtedy z przymiotnikami nie pochodzącymi od czasowników?
    Proszę o wyjaśnienie tej trudności.
    Dziękuję.
  • w promocji i w wyprzedaży
    9.03.2015
    9.03.2015
    Moje pytanie dotyczy takich terminów jak: promocja, wyprzedaż, oferta. Coraz częściej spotykam się z takim zwrotem stosowanym, głównie przez sprzedających czy osoby związane z handlem: „Mamy coś na promocji”, „Mamy coś na wyprzedaży”. Na przykład: „Proszę spróbować tej wędliny, jest na promocji”, „Tę książkę mamy na promocji”, „Na wyprzedaży obecnie jest połowa naszych artykułów”. Czy jest to poprawna forma użycia tych słów?
    Sam zawsze przyzwyczajony byłem do używania formy w promocji oraz w wyprzedaży. Co ciekawe, powyższa reguła nie jest stosowana przy słowie oferta. Pozostaje w ofercie.
    Podejrzewam, że powyższy schemat jest tak popularnie stosowany ze względu na wygodę: łatwiej powiedzieć na-promocji, na-wyprzedaży, ponieważ można to wypowiedzieć jak jedno słowo; w promocji czy w wyprzedaży wymaga zrobienia przerwy po w, trudno jest te spółgłoski wypowiedzieć płynnie. Czy jednak nie jest to naruszenie poprawności językowej?
  • W Radiu Maryja
    23.01.2016
    23.01.2016
    Czy w nazwach radiostacji Radio Eska, Radio Maryja, Radio Swoboda, Radio Wolna Europa możemy odmieniać również drugi człon? Czy popełniamy błąd, mówiąc: Tę piosenkę usłyszałem w Radiu Esce lub W Radiu Maryi są nadawane bardzo ciekawe audycje?
  • Wróżka

    29.06.2020
    29.06.2020

    Zastanawia mnie czy wiadomo kiedy po raz pierwszy po Polsku pojawiło się słowo wróżka, w odniesieniu do magicznych stworzeń z baśni i mitów, a nie do kobiet zajmujących się wróżbiarstwem? Z tego co wiem to takie znaczenie pojawiło się w XIX wieku, jednak czy wiadomo dlaczego zaczęto używać w stosunku do tych istot słowa wróżka?

  • Współczesna polszczyzna, czyli jaka?
    24.10.2005
    24.10.2005
    Witam serdecznie,
    Chciałbym się spytać, jak mam rozumieć stwierdzenie „współczesna polszczyzna”. Współczesna, czyli ta którą się porozumiewamy w dzisiejszych czasach (ale takie twierdzenie jest pojemne i niejednoznaczne). Czy słusznym jest datowanie owej „współczesności” od roku 1989 (tak jak to robimy z literaturą)? Proszę o zasadę periodyzacyjną, jaką należy przyjąć przy takim określeniu.
    pozdrawiam,
    Dariusz Komorniczak
  • wśród
    26.04.2007
    26.04.2007
    Na Placu Grunwaldzkim znajdują się tak zwane budki. W jednej z tych budek można nabyć knyszę. Mój kolega powiedział, że „wśród jednej z nich można kupić knyszę”. Czy można powiedzieć wśród jednej z nich w odniesieniu do budek? Moim zdaniem wybierać można tylko wśród kilku rzeczy, nie jednej. Mój kolega swoje stanowisko popiera przykładem: „(…) wśród jednej z populacji świata(…)”. Proszę o odpowiedź, czy zdanie powiedziane przez mojego kolegę jest poprawne?
  • W tak pięknych okolicznościach przyrody

    7.01.2022

    Dzień dobry, ciekawi mnie fraza  piękne okoliczności przyrody. O ile wiem słowa te padły z ust Jana Himilsbacha w Rejsie Marka Piwowskiego. A że niektóre dialogi "rejsowe" krążą od lat, tak i owo powiedzenie się przyjęło. Czy można je traktować poważnie i w świetle poprawności językowej używać "bezkarnie"? Proszę o opinię.

    Jarek z Lublina

  • w (tym) miejscu
    20.05.2005
    20.05.2005
    1. Czy poprawna jest konstrukcja w tym miejscu w sensie 'tutaj, w tej chwili', np. „W tym miejscu chcę powiedzieć, że…”?
    2. Kiedy używamy formy w miejscu? NSPP podaje, że forma ta zastępuje nazwę miejscowości w pismach przesyłanych w obrębie jednej miejscowości, a ISJP – że używamy tej formy po nazwie adresata, jeśli znajduje się on w tej samej instytucji, z której pismo wysyłamy.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego