cz
  • italianica na -ccia i -ccio
    3.02.2010
    3.02.2010
    Według reguł rzeczowniki włoskie zakończone na -ccia powinny w polskim tekście mieć dopełniacz -ccii. Jednak italianiści twierdzą, że w wymowie to zakończenie brzmi bardziej jak -czcza niż -czczja. Może więc bardziej uzasadnione byłoby zakończenie -czi?
  • Coś takiego!
    22.06.2009
    22.06.2009
    Interesuje mnie, dlaczego z zaimkami co lub coś używamy przymiotników w dopełniaczu, np. co innego, coś dziwnego, coś takiego. Bardziej naturalne wydaje się użycie mianownika, tak jak z wyrazem ktoś: ktoś inny, ktoś ważny. Skąd wzięła się taka zasada w języku polskim?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • jeszcze o wymowie drzwi
    18.01.2010
    18.01.2010
    Chciałbym wrócić do tematu wymowy słowa drzwi. Wspomniane we wcześniejszej poradzie słowniki podają rozbieżne sposoby wymawiania tego słowa (można do tego dodać Słownik poprawnej polszczyzny Doroszewskiego, który również rekomenduje wymowę [dż-v'-i]). Bardzo mnie interesuje, jakie mogą być źródła wymowy [dż-v'-i]. Taką rekomendację spotkałem zbyt wiele razy, żeby była to zwykła pomyłka. Poza tym czy wymawianie słowa trzcina jako [czcina] ma podobną przyczynę?
    Pozdrawiam,
    Jurek
  • Skróty przymiotników złożonych z łącznikiem
    12.11.2019
    12.11.2019
    Moje pytanie dotyczy wyrazów z łącznikiem. W jaki sposób należy zapisywać ich skróty? W różnych notach opisujących książki spotkałam się z takimi zapisami informacji o tym, że występują w nich ilustracje czarno-białe:
    il. cz.-b.
    il. cz-b.
    il. cz.b.
    Który z tych zapisów jest poprawny?
    Pozdrawiam
    Joanna
  • Miękczący wpływ dawnych samogłosek

    16.01.2021
    16.01.2021

    W podręcznikach do gramatyki historycznej można znaleźć informację, że w języku polskim wskutek wokalizacji jerów przednich powstała samogłoska ‘e (zmiękczająca poprzedzającą spółgłoskę). Dlaczego więc z prasłowiańskich słów z jerem przednim w pozycji mocnej: *lьnъ, *lьvъ, *ocьtъ, *tьstь mamy współcześnie w polszczyźnie formy: len (zamiast lien), lew (zamiast liew), ocet (zamiast ociet), teść (zamiast cieść)? Pozdrawiam.

  • Przymiotniki złożone czy zestawienia?
    23.05.2016
    23.05.2016
    Szanowna Redakcjo,
    jak powinnam zapisać połączenia: nisko toksyczne czy niskotoksyczne skażenie, podobnie średnio toksyczne, nisko wykwalifikowany, niskopłatny pracownik, wysoko oprocentowany, nisko płatna praca?

    Dziękuję i pozdrawiam
    Kasia C. (czy Cz. byłoby błędem?)
  • chłopczyk, choineczka, kółeczko

    13.05.2023
    13.05.2023

    Szanowni Państwo,

    chciałbym zapytać o formanty w następujących wyrazach: choineczka, chłopczyk i kółeczko.


    Spotkałem się już z opinią, że winny to być odpowiednio: -eczka, -czyk i -eczko, choć nijak mnie to nie przekonuje - w odmianie wyrazów podstawowych mamy bowiem formy choinek - ø, chłopc-a i kółek-ø, co sugerowałoby, że -ecz i -cz wchodzą w obręb tematu słowotwórczego, zaś -ka, -yk i -ko to prawidłowe formanty (co też wydaje mi się bardziej logiczne).


    Uprzejmie proszę o rozwianie moich wątpliwości - jeśli się mylę, będę wdzięczny za wykazanie, gdzie tkwi błąd w moim rozumowaniu oraz wskazanie jakichś aktualnych opracowań w tym zakresie.


    Z wyrazami szacunku

    M.

  • czas przeszły trybu warunkowego
    6.02.2012
    6.02.2012
    Szanowny Panie, Szanowna Pani,
    zastanawia mnie tryb przypuszczający w cz. przeszłym. Normalny tryb przyp.: „Jeśliby/Gdyby/Jakby był taki mądry, toby poradził/poradziłby sobie sam”. Jak wygląda cz. przeszły tego trybu? Czy można odłączyć infiks -by- w nadrzędnej części zdania: „Jeśliby był taki mądry, to byłby poradził sobie sam”? Ciekawi mnie też, czy można łączyć w jednym zdaniu tryb przyp. różnych czasów (lecz zgodny z logiką).
    Wyrazy uszanowania
  • członkini

    28.03.2023
    28.03.2023

    W Państwa słowniku języka polskiego pod adresem https://sjp.pwn.pl/slowniki/cz%C5%82onkini.html

    znajduje się definicja, zgodnie z którą słowo "członkini" może oznaczać nie tylko osobę (rozumiem, że rodzaju żeńskiego?) należącą do jakiejś organizacji, ale także część ciała lub męski narząd płciowy. Czy to przypadkiem nie jest skutek nieuwagi redakcji, czy rzeczywiście mogę pisać (i mówić) np. o "ukrwieniu męskiej członkini" lub o "utracie członkini ciała) i będzie to poprawne językowo?

  • czuha
    22.12.2004
    22.12.2004
    Witam!
    Problem dotyczy słowa: czuha (wariantywnej pisowni czuchy), jednak jest on również szerszy.
    Odmienimy: czuże, ale czy również: czusze? Słowniki tego nie rozstrzygają, gdyż pod:
    a) braha – braże, brasze
    b) duha – duże, dudze
    c) puha – puże, pudze
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego