czynny
  • Czas przyszły złożony w polszczyźnie

    29.05.2023
    29.05.2023

    Szanowni Państwo,

    chciałem spytać o formy wyrażania przyszłości na przykładzie zwrotu „będe pracował”. Dla mnie jest tu jakaś sprzeczność — jak można jednocześnie w przyszłości i w przeszłości, w końcu będę to przyszłość, a pracował to przeszłość (w dodatku 3 osoba liczby pojedynczej). Będę tym bardziej mi nie pasuje. Już ma wiele więcej sensu, żeby mówić będę pracować. Proszę o odpowiedź.

    Pozdrawiam

  • Czas względny przyszły w języku polskim?
    3.09.2018
    3.09.2018
    Czas zaprzeszły uznaje się za formę historyczną. Czy istniała kiedykolwiek analogiczna i podobnie archaiczna w brzmieniu odmiana czasu przyszłego? Coś z obszarów czasu przyszłego złożonego? Taka mianowicie z czasownikiem dokonanym. Przykład: Ona będzie go polubi.
  • czas zaprzeszły
    27.05.2009
    27.05.2009
    Zwracam się z prośbą opinię dot. formy: byłem pisałem. W słowniku podana jest forma pisałem był / byłem pisał. Jednak słyszałam osoby używające formy byłem pisałem / pisałem byłem. Dowiedziałam się, że nie można wykluczyć, iż dawniej w użyciu były również takie konstrukcje, w których zmieniano kolejność członów wskazujących na czas zaprzeszły, np. byłem pisałem. A więc forma ta nie jest konstrukcją wzorcową, ale nie narusza ogólnych norm poprawności gramatycznej. Będę wdzięczna za opinię.
  • Ćpać i jemu podobne
    26.04.2018
    26.04.2018
    Moje pytanie dotyczy odmiany czasownika ćpać dla trzeciej osoby liczby mnogiej w czasie przeszłym w trybie niedokonanym.
    Oglądając film Pokahontas przypomniało mi się, że Indianie łowili ryby, odurzając je uprzednio preparatem roślinnego pochodzenia. Oznacza to, że oni te ryby doprowadzali do stanu, młodzieżowo ujmując, naćpania, czyli je – i tu nie jestem pewna – naćpywali?

    Będę wdzięczna za szybką odpowiedź.
    Pozdrawiam
    El
  • Dawny imiesłów

    6.02.2022

    W pewnych artykułach dotyczących gramatyki języka polskiego pojawia się określenie „imiesłów” dla, jak się zdaje, formy 3. os. czasu przeszłego trybu oznajmującego, obecnej w niektórych konstrukcjach, np.: „partykułom [(żeby i in.)] towarzyszy dawny imiesłów czasu przeszłego lub bezokolicznik [...], np. chcę, by wysłał list”; „Forma imiesłowowa [czasu przyszłego złożonego] (będzie robił)”. Skąd takie nazewnictwo? Wszak forma ta nie przypomina ani imiesłowów współczesnych, ani historycznych.

  • depresyk?
    25.02.2011
    25.02.2011
    Szanowni Państwo,
    Powstała grupa „Anonimowych Depresantów” (jak Anonimowych Alkoholików). Jak nazwać chorych na depresję? Takie wyrazy tworzone są przyrostkiem -ik (paranoik, alkoholik) lub -ista (kokainista). Depresant brzmi źle i oznacza w farmakologii substancję działającą depresyjnie. Łac. -ant mamy z imiesłowu czynnego, a ktoś chory na depresję jej podlega, a nie „czyni”. Od łacińskiego depressus byłoby depres, jak kompres, profes, regresDepresyk? Depresista?
    Z poważaniem,
    Ł.Bielecki
  • dopaść i dorwać się
    22.01.2013
    22.01.2013
    Czy można powiedzieć „Dopadłem się do komputera”? Czy może użycie formy zwrotnej czasownika dopaść jest możliwe tylko wtedy, gdy obie strony brały czynny udział w tym akcie? A w cytowanym fragmencie bardziej na miejscu byłoby użycie dorwać się?
  • dopełniacz i/lub biernik

    14.01.2023
    30.07.2021

    Szanowni Państwo,

    W pracy zaliczeniowej użyłam zdania „Można łatwo zauważyć, że rodzina nie zawsze jest w stanie zapewnić odpowiedniego wsparcia dydaktycznego, emocjonalnego i społecznego.”

    Natomiast mój chłopak twierdzi, że zdanie powinno wyglądać „Można łatwo zauważyć, że rodzina nie zawsze jest w stanie zapewnić odpowiednie wsparcie dydaktyczne, emocjonalne i społeczne.”

    Uprzejmie proszę o wyjaśnienie, które zdanie jest poprawne lub może oba są w porządku :)

    Dziękuję,

    Karolina

  • Dwuznaczny śpiący
    22.05.2020
    22.05.2020
    Czy to prawda, że nie istnieje przymiotnik, którym można określić czyjeś bycie we śnie? Przymiotnikiem śpiący wskazujemy na czyjeś zmęczenie, a śniący mówi o osobie pogrążonej w marzeniach. Najtrafniejszy przykład, który przychodzi mi do głowy to drzemiący, ale drzemanie różni się jednak od spania.
  • Gdzie podmiot, gdzie dopełnienie?
    17.03.2020
    17.03.2020
    Szanowni Państwo,
    chciałabym zapytać, czy stwierdzenie kwestie te regulują odrębne przepisy jest poprawne językowo? Czy nie powinno, dla jasności wywodu, być napisane kwestie te są regulowane przez odrębne przepisy? Czy akurat w tym przypadku można założyć, że odbiorca wie, iż tylko przepisy mają moc regulującą, więc zastosowanie strony czynnej i najpierw dopełnienia, później podmiotu, nie przeszkadza w zrozumieniu treści?
    Byłabym bardzo wdzięczna za odpowiedź.
    Z wyrazami szacunku
    NW
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego