-
Historii pisowni nie z formacjami typu imiesłowowego9.01.20189.01.2018Szanowna Poradnio!
Chciałbym zapytać czy wyraz nie ściganych piszemy razem czy oddzielnie w następującym zdaniu?
Art. 44. Bieg przedawnienia w stosunku do przestępstw, nie ściganych z przyczyn politycznych, popełnionych przez funkcjonariuszy publicznych lub na ich zlecenie, ulega zawieszeniu do czasu ustania tych przyczyn.
Wydaję mi się, że jest to liczba mnoga imiesłowu przymiotnikowego, więc jego pisownią powinna być forma nieściganych, tak jak nieścigany.
Powyższy tekst pochodzi z Konstytucji RP. Została ona wprawdzie uchwalona dnia 2 kwietnia 1997 roku, a pierwsza uchwała Rady Języka Polskiego tycząca się właśnie imiesłowów weszła w życie 9 grudnia tego samego roku, jednak powyższa zasada pisowni istniała już wcześniej. Użycie pisowni rozdzielnej w przypadku tego słowa jest obecne w źródłach, jednak datowane są one na XIX w. bądź wczesne lata XX wieku. Ze względu na datę powstania przedmiotowego zdania oraz na jego treść trudno jest się doszukać w powyższym tekście sensu użycia pisowni rozdzielnej, czy „świadomej” intencji jej użycia, o której wspomina Rada.
Również na stronie PWN jest zasada nr [168] 45.3., oparta o powyższą uchwałę, która określa, że przed wejściem w życie tej uchwały, regułą było pisać imiesłowy przymiotnikowe łącznie. W obu przypadkach, użycie pisowni rozdzielnej w przedmiotowym zdaniu wydaje się nieuzasadnione.
Z pozdrowieniami i życzeniami pomyślnego Nowego Roku,
Łukasz Pawlikowski
-
Imiesłowowy równoważnik zdania a strona bierna
3.06.20213.06.2021Dzień dobry,
Czy poprawne są konstrukcje w stronie biernej z imiesłowem, jak np. Był widziany, leżąc na plaży?
Wiem, że imiesłów czynny musi odpowiadać podmiotowi i niepoprawne są zdania typu Idąc ulicą, świeciło słońce, ale w tym przypadku wydaje mi się, że ta zasada jest zachowana, mam jednak wątpliwości.
Pozdrawiam
-
interesariusz30.10.200730.10.2007Zetknąłem się ostatnio w swojej pracy zawodowej z określeniem interesariusze, które ma być tłumaczeniem angielskiego stakeholders i oznaczać zainteresowanych, względnie zainteresowane strony. Przeszukałem wszystkie dostępne mi słowniki, ale w żadnym interesariusza nie znalazłem. Poszukiwania w Korpusie również nic nie przyniosły. Mam zatem pytania:
– Czy istnieje w języku polskim takie słowo?
– Jeśli nie, to czy poprawne jest takie słowotwórstwo?
Pozdrawiam,
Piotr Smyrak
-
koniądz
23.09.202323.09.2023Chciałabym dowiedzieć się, jakie jest pochodzenie wyrazu „koniądz”, obecnego w co starszych słownikach (i tekstach) i oznaczającego bodajże skandynawskiego wodza. Czytałam w niektórych miejscach, że ma to być jakieś starodawne zapożyczenie z języków germańskich, skąd pochodzić ma słowo ksiądz, ale np. "Poradnik Językowy" 2/1950 sugeruje, że jest to wytwór Stefana Żeromskiego. I faktycznie najstarszy utwór, gdzie ten wyraz udało mi się znaleźć, to „Powieść o udałym Walgierzu” Żeromskiego. Czy jest to faktycznie jego twór, a w tym czy innym przypadku na jaki wyraz możemy wskazać jako źródłosłów? Szwedzkie „konung”?
-
książę powstały z grobu19.02.200219.02.2002Witam.
Mam dwa pytania. Pierwsze dotyczy odmiany wyrazu książę w liczbie mnogiej. Czy odmienia się [on] tak jak kurczę [kurczęta (M=B), kurcząt (D)], a więc: książęta (M), książąt (D) i widzę kogo, co: książęta (B). Czy jest to wyjątek, a B=D, czyli książęta (M) i książąt (D=B)?
Drugie pytanie dotyczy wyrazu powstały, powstała, powstałe itd., np. książka powstała w VI w. Czy ten imiesłów jest poprawny i jaki jest to imiesłów? Z góry dziękuję za odpowiedź. -
Kursywa w wyrażeniach obcych nieprzyswojonych12.11.201912.11.2019Szanowni Eksperci,
Mam proste pytanie techniczne: Czy w książce naukowej o metodzie przekładu Biblii łacińskie terminy gramatyczne należy pisać kursywą? (np. accusativus cum infinitivo, participium praesentis activi).
Dziękuję!
A.K.
-
mieć miejsce8.10.20128.10.2012Dzień dobry,
chciałam zapytać, czy zwrot mieć miejsce wprowadza w zdaniu stronę bierną? Np. „Wernisaż miał miejsce w galerii”? Nie miałabym wątpliwości w przypadku „Wystawa odbyła się” – strona czynna lub „Wystawa została otwarta” – strona bierna. Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.
Beata -
milicjant u Korczaka
3.10.20233.10.2023Szanowni Państwo,
zauważyłem, że Janusz Korczak w swoich powieściach używa często na określenie policjanta wyrazu "milicjant", np. "Zawołam milicjanta i każę pana aresztować, że pan awantury w tramwaju wyrabia" ("Kiedy znów będę mały"), "milicjant wręczył Dżekowi wezwanie z komisariatu" ("Bankructwo małego Dżeka"). Czy rzeczywiście już przed wojną oba te wyrazy mogły być w zamiennym użyciu?
-
Można by dopuścić przysłówek niechcąco…18.10.201818.10.2018Czemu piszemy niechcący, a nie niechcąco? Ta druga forma jest zbudowana analogicznie do innych przysłówków, a jednak jest niepoprawna.
-
nazwy przypadków24.03.201524.03.2015Jaka jest etymologia nazw przypadków w języku polskim? Domyślam się, że nazwy mianownika, narzędnika, miejscownika i wołacza są tłumaczeniami łacińskich: nominativus, (ablativus) instrumentalis, locativus i vocativus. A co z dopełniaczem, celownikiem i biernikiem?