członek
  • nieboszczyk objazdowy
    4.08.2003
    4.08.2003
    Szanowni Państwo!
    Mam taki problem. W akcie zgonu członka rodziny spisanego w 1922 roku w południowej Wielkopolsce jest stwierdzenie: „…córka nieboszczyka objazdowego…”. Prosiłbym o wyjaśnienie, czy jest to nazwa pełnionej funkcji, czy nazwa zawodu i co było zadaniem nieboszczyka objazdowego. W posiadanych słownikach i encyklopediach nie znalazłem definicji tego pojęcia. Będę bardzo wdzięczny za wyjaśnienie.
    Serdecznie pozdrawiam
    K. Josiński
  • nie nie z imiesłowami po raz n-ty
    15.11.2012
    15.11.2012
    Szanowni Państwo,
    bardzo proszę o wyjaśnienie, w jaki sposób należy zapisać nie z imiesłowem przymiotnikowym w następującym fragmencie zdania: „odwoływanie członków komisji nie(-)przejawiających żadnej aktywności w ciągu 12 miesięcy”.
    Z poważaniem,
    Halina Chybińska
  • NRD-owiec czy Enerdowiec?
    13.06.2002
    13.06.2002
    Jak poprawnie napisać nazwę mieszkańca NRD: NRD-owiec czy Enerdowiec?
  • Obce wyrazy kursywą (ciąg dalszy?
    4.09.2009
    4.09.2009
    Szanowni Państwo,
    państwa zalecenie dotyczące nieodmieniania nieprzyswojonych w polszczyźnie słów afrykańskich budzi jednak moją wątpliwość. W tekst redagowanej właśnie przeze mnie powieści (przekład z angielskiego), której akcja toczy się w byłej Rodezji, wplecione są wyrazy pochodzące z różnych języków afrykańskich (m. in. plemion Ndebele, Shona). Część tych wyrazów wręcz prosi się o odmianę, a nieodmieniona po prostu źle brzmi. Czy mogę je odmieniać, nawet jeśli nie są zadomowione w polszczyźnie? Podaję kilka wyrwanych z kontekstu zdań powieści, a w nawiasach znaczenie danych wyrazów. Dodam, że wszystkie afrykańskie słowa są również zamieszczone w słowniczku na końcu książki.
    Czasem pijemy herbatę tak, jak to robią Afs – zanurzamy nasze kanapki w zielonych, emaliowanych kubkach, potem odgryzamy mokry kęs i pociągamy łyk herbaty, która, zanim ją połkniemy, rozlewa się po całych ustach.
    Robimy to tylko po to, by charf [naśladować] Afs, ale w końcu zawsze wracamy do rozkładania, lizania i zgniatania [kanapek].
    Odpychamy łokciami opony i puszczamy się biegiem do zamieszkanego przez Afs khaya [domu], skąd nadpływa ten dźwięk.
    Mieszkają tu wszyscy pracownicy farmy ze swoimi żonami i picaninami [picanin – dziecko] – razem około czterdziestu rodzin.
    Kuca przy ogniu i daje nam do ssania kawałek sadza [sadza – rodzaj posiłku z kukurydzy] obtoczony w cukrze.
    Spoglądam do góry i widzę ją, jak czeka na nas na stoep [podest] i już z daleka zauważa nasze poncha.
    Och, to dlatego, że amadlozi [duchy przodków] nie potrzebują w niebie szczurów i dlatego, że n’anga [szaman] potrzebuje szczurzych pazurów, by zrobić niezwykłe muti [lekarstwo].

    Z góry serdecznie dziękuję za odpowiedź,
    Anna
  • odmiana skrótowców
    15.05.2012
    15.05.2012
    Mam pytanie o poprawną odmianę skrótowców w odniesieniu do klubów sportowych. Czy poprawne są zapisy: „Piłkarze GKS-u Katowice wygrali…”, „Drużyna zmierzy się z z KS-em Żory”, „Zawodnicy nie sprostali GKS-owi Bełchatów”? Czy raczej powinno się pisać: „Drużyna zmierzy się z z KS Żory”?
    Proszę o pomoc :)
  • Odnówmy Europę

    24.06.2021
    24.06.2021

    W Parlamencie Europejskim na gruncie frakcji liberałów (ALDE) powstała frakcja Renew Europe. Niektórzy tłumaczą to jako Odnowić Europę. Co prawda tłumaczenie jest dosłowne (aczkolwiek wówczas forma angielska brzmiała by To Renew Europe), ale czuć, że jest coś nie tak. Jak poprawnie spolszczyć tę nazwę? Czy lepiej zostawiać w oryginale?

  • Ormowiec
    3.09.2016
    3.09.2016
    Szanowni Państwo,
    w pewnej dyskusji internetowej natknęłam się na rozmówcę, który nagminnie używa słowa ormowiec, odnosząc się do osób, które (jego zdaniem) nazbyt gorliwie zgłaszają policji czy też straży miejskiej łamanie drobnych przepisów. Czy można potraktować takie słownictwo jako obraźliwe?

    Z góry dziękuję za odpowiedź,
    Dominika
  • palancista
    7.12.2001
    7.12.2001
    Palant – odcinek nr 2.

    Które znaczenie słowa palant wystąpiło w języku polskim jako pierwsze: palant jako gra, czy palant jako obraźliwe określenie człowieka?
    Jeśli chodzi o tzw. uzus językowy, to w sieci nie ma żadnych informacji na temat palanta, słyszeliśmy o kilku grupach grających w palanta w Poznaniu i w Wielkopolsce, ale jeszcze nikt nie podniósł kwestii słowa określającego gracza w palanta.

    pzdrw.
    Jacek Pawlak
  • pan

    2.03.2023
    2.03.2023

    Szanowni Państwo

    Chciałem się zapytać o sens używania we współczesnej polszczyźnie słowa Pan. Pan o ile dobrze rozumiem oznaczał władcę. Na przykład niewolnik ma Pana, do króla można było powiedzieć „mój Panie”, Bóg jest władcą, czyli Panem, albo chłopi mieli Panów, czyli władców szlachciców. Teraz poza religią nie widzę logicznego sensu używania tego słowa. Zwłaszcza w państwie demokratycznym, w ustroju antyPanów, czyli antywładców, gzie lud a nie Pan ( władca ) ma rządzić.

    Pozdrawiam

  • paramilitarny
    19.11.2001
    19.11.2001
    Proszę o wyjaśnienie znaczenia słowa paramilitarny, ponieważ w żadnej z posiadanych przeze mnie encyklopedii nie mogę się doszukać definicji tegoż słowa.

    Dziękuję i pozdrawiam,
    Gabriel.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego