dan
  • dzięki a przez
    17.10.2013
    17.10.2013
    Czy jest tak, że słowa przez używamy wtedy, gdy chcemy wyrazić coś nieprzyjemnego, np. „Przez ciebie złamałam nogę”, natomiast słowo dzięki stosujemy tylko wtedy, gdy dana sytuacja jest dla kogoś pomyślna – „Dzięki tobie dostałam pracę”? Czy może są sytuacje, gdy możemy je stosować wymiennie?
  • ekspapież
    15.12.2006
    15.12.2006
    Proszę o wyjaśnienie poprawności użycia zwrotu ekspapież. Ktoś napisał (o Janie Pawle II), że dana sprawa nie ma związku z ekspapieżem. Potem ktoś inny, że o Janie Pawle II nie można pisać ekspapież, gdyż również pośmiertnie – zgodnie z prawem kanonicznym – jest on papieżem. Jednak papież to „najwyższy zwierzchnik Kościoła”. Po śmierci nie jest już zwierzchnikiem, jest ekspapieżem, a jego następca zostaje papieżem. Będę wdzięczny za lingwistyczną, oderwaną od ideologii, interpretację.
  • Eliminujemy tautologię

    11.03.2024
    11.03.2024

    Czy to jest poprawne zdanie: „Przenieśliśmy się do historii sprzed 250 milionów lat temu”?

  • enty i n-ty
    3.01.2003
    3.01.2003
    Witam!
    Chciałam się dowiedzieć, której formy należy użyć: po raz n-ty czy po raz n. – i dlaczego właśnie tej?
    Z poważaniem
    Elżbieta Mosczyńska
  • Europa Środkowo-Zachodnia (sic!)
    9.09.2002
    9.09.2002
    1) Jak należy pisać: Europa Środkowozachodnia? Europa środkowo-zachodnia? Europa Środkowo-Zachodnia?
    2) Co robić, jeżeli w przypisach lub bibliografii pracy naukowej podany jest tytuł jakiegoś dzieła zawierający błąd ortograficzny (np. właśnie taki, jak wyżej)? Często przy tym bywa tak, że nie jest nam znana rzeczywista, użyta przez autora dzieła pisownia, lecz jedynie ta, której użyła osoba przytaczająca; nie jest wtedy wiadome (a często trudne do sprawdzenia), KTO zrobił błąd i jak NAPRAWDĘ jest napisany ten tytuł, a co za tym idzie – w jakiej formie powinien on zostać wydrukowany np. w bibliografii.
    Będę bardzo wdzięczna za pomoc.
  • Funkcje akcentu wyrazowego

    30.01.2024
    30.01.2024

    Proszę o pomoc w odpowiedzi na poniższe pytanie:


    Akcent uwydatniający określone sylaby w wyrazie pełni funkcję:

    a) delimitacyjną

    b) kulminacyjną

    c) żadne z powyższych


    Wcześniej prosiłam, aż 8 nauczycieli od języka polskiego o pomoc w odpowiedzi na powyższa pytanie i otrzymałam odpowiedź,

    że poprawna jest odpowiedź b) kulminacyjną.

    Pisząc test niestety okazało się, że jest to błędna odpowiedź. Od samego początku miałam duże wątpliwości co do treści tego pytania, dlatego posiłkowałam się wiedzą polonistów.

    Być może nie rozumiem tego pytania tzn. tego co autor miał na myśli...

    Uprzejmie proszę o wyjaśnienie i pomoc.

  • Galicyzmy sous vide i amuse bouche
    14.03.2019
    14.03.2019
    Dzień dobry,
    chciałabym zapytać o pisownię zaczerpniętych z francuskich terminów dotyczących gotowania. Chodzi o sous vide i amuse-bouche. W słowniku ortograficznym PWN z 2016 roku ich nie ma, a oryginalna pisownia jest taka, jakiej użyłam. Najczęściej spotykam się jednak z zapisem obu tych określeń z dywizem. Czy jest on poprawny?
    Z poważaniem
    Magdalena Weiss
  • Gentamycyna po raz kolejny
    20.04.2017
    20.04.2017
    Szanowna Pani Katarzyno,

    dziękuję za odpowiedź, niemniej obawiam się, że się nie zrozumiałyśmy. Nadal nie wiem, czy poprawną nazwa jest gentamycyna czy gentamicyna. A to było esencją mojego pytania. Ten antybiotyk nie ma nic wspólnego z grzybami.
    Pozdrawiam
    M.D.
  • Gościu
    25.07.2017
    25.07.2017
    Jak odmienić potoczne słowo gościu? Tak samo jak gość?

    Z poważaniem
    Paweł
  • Historii pisowni nie z formacjami typu imiesłowowego
    9.01.2018
    9.01.2018
    Szanowna Poradnio!
    Chciałbym zapytać czy wyraz nie ściganych piszemy razem czy oddzielnie w następującym zdaniu?

    Art. 44. Bieg przedawnienia w stosunku do przestępstw, nie ściganych z przyczyn politycznych, popełnionych przez funkcjonariuszy publicznych lub na ich zlecenie, ulega zawieszeniu do czasu ustania tych przyczyn.

    Wydaję mi się, że jest to liczba mnoga imiesłowu przymiotnikowego, więc jego pisownią powinna być forma nieściganych, tak jak nieścigany.
    Powyższy tekst pochodzi z Konstytucji RP. Została ona wprawdzie uchwalona dnia 2 kwietnia 1997 roku, a pierwsza uchwała Rady Języka Polskiego tycząca się właśnie imiesłowów weszła w życie 9 grudnia tego samego roku, jednak powyższa zasada pisowni istniała już wcześniej. Użycie pisowni rozdzielnej w przypadku tego słowa jest obecne w źródłach, jednak datowane są one na XIX w. bądź wczesne lata XX wieku. Ze względu na datę powstania przedmiotowego zdania oraz na jego treść trudno jest się doszukać w powyższym tekście sensu użycia pisowni rozdzielnej, czy „świadomej” intencji jej użycia, o której wspomina Rada.
    Również na stronie PWN jest zasada nr [168] 45.3., oparta o powyższą uchwałę, która określa, że przed wejściem w życie tej uchwały, regułą było pisać imiesłowy przymiotnikowe łącznie. W obu przypadkach, użycie pisowni rozdzielnej w przedmiotowym zdaniu wydaje się nieuzasadnione.
    Z pozdrowieniami i życzeniami pomyślnego Nowego Roku,
    Łukasz Pawlikowski
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego