derywat
  • nazwy przypadków
    24.03.2015
    24.03.2015
    Jaka jest etymologia nazw przypadków w języku polskim? Domyślam się, że nazwy mianownika, narzędnika, miejscownika i wołacza są tłumaczeniami łacińskich: nominativus, (ablativus) instrumentalis, locativus i vocativus. A co z dopełniaczem, celownikiem i biernikiem?

  • O archaizmie bożocielski (od Boże Ciało)

    4.12.2016
    4.12.2016

    Szanowni Państwo,

    w tej poradzie pojawia się przymiotnik Bożocielny. Frapuje mnie, dlaczego pisany wielką literą. Czy chodzi o to, że traktujemy go jako przymiotnik dzierżawczy? A jeśli tak, to dlaczego bożonarodzeniowy” piszemy od małej litery?


    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • obiad i objadać
    14.04.2008
    14.04.2008
    Ciekawi mnie, z czego wynika różnica w pisowni wyrazów obiad i objadać się – dlaczego, skoro podstawa słowotwórcza jest taka sama, w jednym wyrazie pozostało j, a w innym mamy i?
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
  • Od zenit przymiotnik zenitalny
    17.12.2018
    17.12.2018
    Szanowni Państwo,
    ostatnio miałem wątpliwość, czy przymiotnik od słowa zenit to zenitalny czy zenitarny. Czy istnieją jakieś konkretne reguły, kiedy tworzymy przymiotnik przy użyciu jednego formantu, a kiedy drugiego?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Oficjalny słownik polskiego scrabblisty
    10.10.2002
    10.10.2002
    1. Czy formy takie, jak robiłoś, robiłom, to wymysł scrabblistów, czy też ma to jakieś „głębsze” uzasadnienie?
    2. Dlaczego poprawnie jest huj i chuj, a z przymiotników tylko chujowy (według OSPS [Oficjalnego słownika polskiego scrabblisty – Red.])?
    3. Dlaczego w słowniku jest np. peugeot, a łada i wiele innych nie?
  • O przegłosach
    14.07.2020
    14.07.2020
    Proszę o wyjaśnienie i podanie nazwy procesu, który zaszedł w języku polskim, wskutek którego „e” bądź jać zamieniają się w „io” i porównanie go z podobnym zjawiskiem w języku rosyjskim i wyjaśnienie ewentualnego pokrewieństwa. Zjawisko w obydwu językach nie zawsze lub wręcz rzadko się pokrywa, np. pl pieśń piosenka, ale ru piesnia piesenka; pl. anioł, ale ru angieł; pl miotła, ale ru mietła. Czasem jednak pokrywa się, np. w imieniu Piotr bądź słowie pomiot.
    Dziękuję za info!
  • ortografia a historia języka
    13.05.2015
    13.05.2015
    Dzień dobry,
    dlaczego w językach słowiańskich podobne słowa mają różną ortografię? Np. skoro po rosyjsku pułkownik to połkownik, to dlaczego w tym słowie piszemy u zwykłe? Dlaczego mamy puchar przez u zwykłe i ch, a Czesi maja pohár przez samo h? Albo dlaczego polski chuligan jest przez ch, a inni huligani są przez samo h?
    Pozdrawiam
    Zdzisław K.
  • owatować
    14.04.2006
    14.04.2006
    Istnieje zgrabny czasownik oznaczający 'obłożyć podatkiem VAT'. Ale jak go zapisywać: ovatować czy owatować (tu niefortunna homonimia)? Ze względu na komunikatywność narzuca się też postać oVATować (oVAT-ować?) – trochę na bakier z ortografią, ale przecież dawniej iPod, CorelDRAW czy InterCity też były nie do pomyślenia…
    Pozdrawiam
    Michał Gniazdowski – Warszawa
  • O wyrazie uchetany i jego związku z czasownikiem tachać
    11.05.2018
    11.05.2018
    Szanowni Państwo,

    czy od czasu porady https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/uchetany-czy-uhetany;14758.html wiadomo coś więcej o tym wyrazie, czy nadal trudno stwierdzić, jak go zapisywać?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik

  • pani dyrektor, ale pani księgowa

    21.01.2009
    21.01.2009

    Proszę o skorygowanie form:

    • pan dyrektor finansowy, pani dyrektor finansowy
    • pan kontroler finansowy, pani kontroler finansowy
    • pan księgowy, ale pani księgowa
    • pan asystent i pani asystentka (???)

    Czy jest jakaś prawidłowość?

    M. Lemańska

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego