do-dziś-dzień
  • ani (nie)
    26.03.2010
    26.03.2010
    Dzień dobry,
    obecnie po ani (też) używa się czasownika z formie przeczącej. Czy kiedykolwiek w historii języka polskiego stosowano ten spójnik z czasownikiem w formie twierdzącej? Na przykład: „Nie trap się brakiem sukcesu ani zawierzaj pieniądzom” czy „Nie dotrą nigdy do bram raju ani też wejdą”. Może jest też jakaś różnica pomiędzy ani i ani też, jeśli chodzi o użytą formę czasownika.
    Pozdrawiam serdecznie,
    Joanna Repec
  • aspan, mopan itp.
    25.12.2011
    25.12.2011
    Dzień dobry,
    WSO podaje, że jedynym prawidłowym celownikiem od rzeczowników jaśniepan i sobiepan jest ten z końcówką -u. Z kolei w SJP pod red. M. Szymczaka przy hasłach aspan, jespan, jeśpan i waćpan mamy „C. -u, a. -owi”. W przypadku mospana I mopana słowniki konsekwentnie pomijają trudną odmianę. Czy można założyć, że końcówka celownika -owi jest poprawna dla każdego dawnego rzeczownika zakończonego na -pan?
  • Birmingham
    3.01.2010
    3.01.2010
    Dzień dobry!
    Mam pytanie dotyczące odmiany miasta Birmingham. Otóż piszę opowiadanie z akcją rozgrywającą się w tej miejscowości. Oto cytaty wprost z mojego wypracowania: „Osiadł na stałe w Birmingham (Birminghamie)”, „Udał się do Zarządu Rodzinnego Ogrodu Działkowego w Birmingham (Birminghamie)”. Jeśli to możliwe, prosiłbym o odpowiedź jeszcze w dniu dzisiejszym (choć jest niedziela i nie wiem czy ktoś ma jakikolwiek dyżur).
    Z góry bardzo dziękuję i pozdrawiam.
  • BMW czy bmw?
    24.04.2012
    24.04.2012
    Dzień dobry,
    chciałbym raz jeszcze zapytać o skrótowiec BMW, gdyż dotychczasowe opinie wydają się nierozstrzygające. Znana mi redakcja zamienia wszystkie wystąpienia BMW na bmw. W moim odczuciu zapis bmw (czy ibm) jest dziwny, wygląda wręcz na błąd. Wobec niezgodności dwóch zasad (skrótowce/nazwy własne) należy chyba przyznać prymat skrótowcom i zapisywać BMW. Zapis bmw wygląda na bezrefleksyjne stosowanie reguł. Czy wersja BMW („Podjechał BMW”, „IBM stał na stole”) jest niepoprawna?
    Pozdrawiam
  • być za kimś
    24.06.2002
    24.06.2002
    Dzień dobry!
    Chciałabym się dowiedzieć, czy poprawne jest wyrażenie być za kimś oznaczające czyjś pozytywny stosunek do kogoś, przyjaźń, miłość. Często słyszę to wyrażenie, ale podejrzewam, że jest to regionalizm. Pochodzę z okolic Łodzi. Z góry dziękuję za pomoc.
  • choćby tylko zachwycić się czymś
    19.03.2012
    19.03.2012
    Dzień dobry!
    Mam dwa pytania do Państwa:
    1. Czy poprawnie jest zachwycać się nad czymś, czy raczej zachwycamy się czymś?
    2. Czy wyrażenie choćby i tylko jest poprawne, czy jest to niepoprawne skrzyżowanie dwóch wyrażeń: choćby tylko oraz choćby i?
    Dziękuję z góry za rozwianie wątpliwości
    Magdalena SJ
  • chodzący ideał
    9.05.2012
    9.05.2012
    Dzień dobry,
    USJP podaje, że ideał jako osoba podziwiana może przyjmować w dopełniaczu końcówkę -a lub -u. Byłem przekonany, że w takich przypadkach osoby zawsze przyjmują końcówkę -a. Czy istnieją inne tego typu wyrazy z obocznością? Dlaczego akurat ideał jest taki wyjątkowy?
    Pozdrawiam.
  • Feminatyw (ta) doktora i jego skrót

    22.04.2023
    22.04.2023

    Dzień dobry,

    jak wygląda odmiana skrótu od feminatywu „(ta) doktora”?

    Z góry dziękuję za odpowiedź

    DN

  • gżegżółka w dżdżu
    8.01.2014
    8.01.2014
    Dzień dobry,
    słowo gżegżółka funkcjonuje już chyba tylko jako przykład ciekawostki lub trudności ortograficznej. Wszystkie siedem wystąpień w zrównoważonym NKJP ma takie znaczenie, rzut oka na wyniki w Google to potwierdza. Czy gdyby moja obserwacja była poprawna, Pana zdaniem takie słowo, nie mające już znaczenia pierwotnego, zasługuje na podawanie w słownikach? Znane są inne takie przykłady?
    Pozdrawiam,
    Jarek Hirny
  • Haiti
    25.09.2018
    25.09.2018
    Szanowni Państwo,
    Jestem zainteresowany nazwą wyspy, na której położone są Haiti oraz Republika Dominikany. Dlaczego w języku polskim nazywamy ją Haiti, a w większości języków, po dziś dzień, funkcjonuje nazwa Hispaniola? Dlaczego na gruncie języka polskiego zaszła zmiana z Hispaniola na Haiti w XIX wieku? Czy jest to kwestia związana z językiem czy może raczej z polityką?

    Z wyrazami szacunku
    Paweł S.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego