dobro
  • Dzięki… a przecinek
    17.10.2013
    17.10.2013
    Czy w zdaniu „Dzięki bardzo dobrej znajomości zasad działania aparatu i biegłej znajomości Photoshopa(,) praca fotografa nie ma przede mną tajemnic” jest niezbędny przecinek?
  • dżdżysty

    27.11.2023
    27.11.2023

    Szanowni Państwo,

    zastanawia mnie, czy słowa dżdżysty — skoro pochodzi od słowa „deżdż” — nie należałoby wymawiać jako [d-żdżysty, drzdżysty]. Tzn. pierwsze „dż” jak [drz] (np. w „drzewie”), a drugie „dż” - już normalnie, czyli tak jak się je teraz wymawia. I czy tak samo nie należałoby wymawiać dżdżownicy: [d-żdżownica].

    Czy taka wymowa nie była pierwotna? Sami Państwo piszą, że w języku górnołużyckim mówi się „dešćownica”, więc wydaje mi się to oczywiste.


    Z poważaniem

    Andrzej M. Sołtan

  • egoizm
    12.10.2009
    12.10.2009
    Szanowni Państwo!
    Trzytomowy słownik języka polskiego PWN z 1988 roku podaje, że egoizm to postawa człowieka myślącego wyłącznie o sobie, kierującego się jedynie własnym interesem ze szkodą dla innych. Element „szkody dla innych” nie występuje już w definicji proponowanej przez Poradnię PWN. Czy oznacza to, że zmianie uległo znaczenie tego słowa i na przykład można już być egoistą na bezludnej wyspie? Co z pojęciem zdrowy egoizm?
  • Erbel
    14.10.2002
    14.10.2002
    Dyrektor liceum nazywał się Erbel. Kolejne pokolenia uczniów chodziły do Erbla. Czy wszyscy popełnialiśmy błąd? Czy w dopełniaczu powinno być Erbla czy Erbela (Engel – Engela)? Jeśli powinno być Erbela, to czy forma powszechnie przyjęta może być uznana za warunkowo poprawną?
    Z poważaniem,
    Wojciech Kurek
  • Fan a hejter
    31.03.2017
    31.03.2017
    Szanowni Państwo,
    antonimy to wyrazy przeciwstawne takie jak dobro – zło czy jasno – ciemno. Czy zatem antonimem wyrażenia fan jest idol, skoro nie widać tu przeciwstawienia jak w dobro – zło, czy może raczej antonimem prędzej byłby hejter (przyjmując w uproszczeniu że: fan – ‘ktoś, kto kocha X-a’, hejter – ‘ktoś, kto nienawidzi X-a’)?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Gerlach czy Gierlach?
    12.05.2003
    12.05.2003
    Są dwie formy polskiej pisowni nazwy najwyższego szczytu Tatr: Gierlach i Gerlach. Ta pierwsza forma przez ostatnie stulecie była częściej używana (Taternik, Pamiętniki Tow. Tatrzańskiego, Wierchy, przewodniki). Słowniki języka polskiego podają różne formy jako poprawne (!), niektóre uznają nawet z pewnoscią błędną nazwę Garłuch. Ponieważ nazwa pochodzi z niemieckiej nazwy własnej Gerlach, jest też tak pisana w języku słowackim, czeskim i węgierskim, a równoczesnie „dobrze mi to brzmi” i dominuje w użyciu codziennym wsród turystów, nie widzę powodów, dlaczego wprowadzono formę Gierlach.
    Ale z drugiej strony Kežmarok ma polską formę Kieżmark (a nie Keżmark), a Mengušovce mają formę Mięguszowce (też z ie zamiast e). Co prawda Kieżmark dla mnie brzmi równie dobrze jak Gerlach, ale powoduje moją konfuzję brak jednoznacznej reguły tworzenia polskiej formy obcej nazwy.
    Po tym przydługim wstępie moje pytania są następujące:
    1. Jaka forma (Gerlach vs. Gierlach) jest poprawna?
    2. Jakie jest tego uzasadnienie?
    Z góry dziękuję za odpowiedź,
    Andrzej Górski
  • Gitara stroi
    30.10.2006
    30.10.2006
    Pytanie dotyczy czasownika stroić w odniesieniu do instrumentów muzycznych. We wszystkich słownikach, do jakich zajrzałem, w tym kontekście jest mowa tylko o strojeniu instrumentów (czynności), a nie ma nic na temat stroić w znaczeniu 'być nastrojonym (o instrumencie)'. Od lat przecież powszechnie mówi się np. o tym, że gitara stroi lub nie stroi.
  • Henkel
    5.12.2002
    5.12.2002
    Szanowni Państwo,
    Jak powinno się odmieniać słowo Henkel? Henkla czy Henkela?
    Pozdrawiam
  • Heuvelmans
    24.05.2010
    24.05.2010
    Szanowni Państwo,
    moje pytanie dotyczy Belga, który nazywał się Heuvelmans. Pisał w języku francuskim. Podejrzewam, że jego nazwisko należy wymawiać [ewelmą] (z akcentem na ostatniej sylabie). Początkowo je odmieniałem, bo dobrze to wyglądało, ale przestałem. Skoro to [ewelmą], to dlaczego miałbym pisać o książce [ewelmąa] bądź [ewelmąsa]? Czy dobrze robię, traktując nazwisko Heuvelmans tak jak np. Dubois? Dodam jeszcze, że holenderskie nazwisko Oudemans mam zamiar odmieniać.
    Z góry dziękuję i pozdrawiam,
    Łukasz Berlik
  • Jak daleko sięga wpływ przeczenia?
    25.05.2010
    25.05.2010
    Jak dalece sięga wpływ przeczenia? Chodzi mi o konieczność zastosowania dopełniacza w dalszej części zdania, kiedy to nie, które jak najbardziej jej dotyczy, jednak już wybrzmiało i rzeczownik w dopełniaczu wygląda mi jakoś dziwnie. Słowem – które z poniższych zdań jest poprawne?
    Zło nie zawsze musi mieć postać ogra, a dobro przypominać tańczącą w deszczu rusałkę.
    Zło nie zawsze musi mieć postać ogra, a dobro przypominać tańczącej w deszczu rusałki.

    Dziękuję i pozdrawiam.
    Anna
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego