dopełnienie
  • Nie interesowały jej samochody czy: Nie interesowały ją samochody?
    7.12.2017
    7.12.2017
    Znalazłem w książce frazę: Już ją nie interesowały samochody. Czy zamiast celownika () nie powinien być użyty celownik (jej)?
  • Niejednolitość określeń jednego wyrazu
    4.10.2016
    4.10.2016
    Mam pytanie o poprawność wyrażeń z elipsą (wyrzutnią). Proszę spojrzeć na przykłady:
    otrzymałam informacje o pacjencie i diagnostyczne
    w książce do geografii lub popularnonaukowej
    kiedy jedziesz po drodze na wsi lub miejskiej
    wyjaśnij pojęcie kognitywizm oraz co oznacza
    .

    Wydaje mi się, że przykłady są niepoprawne, nie wiem jednak, dlaczego. Może wcale więc niepoprawne nie są? Poszukuję zasad, według których można by jednoznacznie to określić.
  • nie, które zmienia przypadek
    31.07.2002
    31.07.2002
    Zastąpić (kogo, co) – niby tak, a jednak … Bardzo proszę o wskazanie, które z poniższych zdań jest zdaniem poprawnym:
    1. Nikt nie może JEJ (Agnieszki) zastąpić.
    2. Nikt nie może JĄ (Agnieszkę) zastąpić.
    Ja zdecydowanie skłaniam się ku zdaniu pierwszemu, drugie brzmi jakoś obco, wręcz mnie razi. Z uwagi na to, że posiadam wykształcenie techniczne, a koleżanki-humanistki twierdzą, że nie mam racji, zaczęłam mieć wątpliwości.
    Jednak nie nasz spór, ale poprawność językowa jest tutaj najważniejsza. Będę bardzo wdzięczna za pomoc.

    Z poważaniem,
    Grażyna Bożek
  • Nie pozwól mu przejąć kontroli
    31.01.2018
    31.01.2018
    Która forma jest poprawna: Nie pozwól mu przejąć kontroli czy Nie pozwól mu przejąć kontrolę? Wydawałoby się, że mam tu do czynienia z biernikiem, ale intuicja podpowiada, że to jednak dopełniacz. Nie potrafiłbym tego jednak uzasadnić. Czy mogę poprosić o pomoc?

    Serdeczne pozdrowienia.
  • obejdziony ponownie
    4.12.2013
    4.12.2013
    Chciałbym poruszyć jeszcze raz kwestię imiesłowu biernego od obejść. W wydanym w 1847 r. dziele Teodora Narbutta Dzieje narodu litewskiego w krótkości zebrane… znalazłem następujący fragment: „(…) obrał stanowisko odporne najdogodniejsze, jakie taktyka wojenna może nastręczyć: tył i skrzydła tak były w mocném położeniu, że ani okolonym, ani obejdzionym z tyłu być nie mógł”. Czy Narbutt mógł się spotkać z tą formą gdzieś w piśmiennictwie, czy raczej próbował utworzyć ją sam?
  • orzeczenie przed podmiotem
    15.05.2011
    15.05.2011
    Witam
    Szukałem dużo informacji na ten temat. Wiem, że w niektórych przypadkach (w j. polskim) orzeczenie może występować przed przedmiotem. Jakie to przypadki? Często spotykane zdania: „Lepsza okazała się Wisła”, „Listy musi zatwierdzić rada krajowa” (a nie „Wisła okazała się lepsza” itd.).
    Dziękuję
  • orzeczenie przy tzw. podmiocie szeregowym
    11.09.2009
    11.09.2009
    Drodzy Eksperci,
    jaką formę powinno mieć orzeczenie w zdaniach typu:
    1. Po przestąpieniu progu widzimy, że znajdują się (znajduje się?) tam fotel, ława i stary kominek.
    2. Aby to osiągnąć przydadzą się (przyda się?) pomysłowość i poczucie humoru.
    3. Dopełnieniem całości (jest?) efektowny stoliczek, miękka kanapa.
    4. Jest tam piękny stół i sofa (a może: tam piękny stół i sofa?)
    Z poważaniem, AP
  • paradygmat
    7.02.2013
    7.02.2013
    Czy można użyć słowa paradygmat w odniesieniu do działalności firmy, np. „Paradygmatem jest fakt, że produkujemy klocki, a piłki są dopełnieniem produkcji”?
  • Pominięcie elementu porównania

    20.11.2020
    20.11.2020

    Przymiotniki w stopniu wyższym służą do porównania różnic pomiędzy dwoma elementami. Używa się ich w zdaniach, w których porównuje się dwa rzeczowniki w następujący sposób:


    Rzeczownik (podmiot) + czasownik + przymiotnik w stopniu wyższym + rzeczownik (dopełnienie).


    Czy drugi element porównania (dopełnienie) może zostać pominięty, jeżeli jest zrozumiały z kontekstu?

  • Przechodniość oświadczać i oświadczyć

    1.01.2021
    1.01.2021

    Czy czasownik oświadczyć jest przechodni? Wikipedia podaje go na liście czasowników przechodnich, ale trudno znaleźć zdanie, w którym miałby on dopełnienie bliższe albo ewentualnie użyć go w stronie biernej.


    W rozmaitych korpusach najczęściej pojawia się składnia oświadczył, że. A zatem jak jest z przechodniością tego czasownika?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego