dra
  • teraz stoły, przedtem psy
    1.05.2015
    1.05.2015
    Dzień dobry.
    Mam pytanie odnośnie do form wyrazów, które wchodzą w związek z liczebnikami. Interesuje mnie, dlaczego liczebniki główne od 1 do 4 łączą się z rzeczownikiem w mianowniku (jeden stół, dwa, trzy, cztery stoły), podczas gdy liczebniki od 5 wzwyż łączą się z dopełniaczem (pięć, sześć, siedem etc. – stołów). Czy istnieją wyjątki od takiego użycia?
  • Trzech było i trzej byli
    29.12.2012
    29.12.2012
    Szanowna Poradnio,
    czemu nie tylko „są trzej autorzy”, ale też „jest trzech autorów”?
    Z najlepszymi życzeniami
    Kacper
  • Tychy i Rysy
    5.02.2003
    5.02.2003
    W związku z ostatnią tragedią w Tatrach pojawiają się takie oto sposoby odmiany: „Lawina zeszła z Rysów”, „Grupa przyjechała z Tychów”. Czy nie powinno być raczej: z Rys, z Tych?
  • tytuły
    22.02.2002
    22.02.2002
    Czy tytułem naukowym jest, pisane po nazwisku, wyrażenie prof. UW lub prof. PK [Politechniki Krakowskiej]? Czy można uznać, że tytułem naukowym danej osoby jest profesor, jeśli podpisuje się ona [dane niezgodne z prawdą]: dr hab. Marek Kowalski (prof. UW)? Jak należy zapisać tytuły tak podpisującej się osoby?
  • UK i GB
    23.03.2010
    23.03.2010
    Dzień dobry,
    otrzymałam do redakcji tekst, w którym występuje takie zdanie: „Każdego roku w UK ludzie zgłaszają ponad 200 tys. pogryzień przez psy”. Skrótowiec UK opatrzony został przypisem, który wyjaśnia czytelnikowi, że „UK – ang. United Kingdom, Zjednoczone Królestwo, nazwa odnosi się do czterech krajów: Anglii, Szkocji, Irlandii Północnej i Walii”. Proszę Państwa o opinię, czy zaproponowany przez tłumacza zapis jest prawidłowy?
    Magda Urban
  • ukończonych / nieukończonych 18 lat

    14.01.2023
    12.12.2022

    Dzień dobry,

    proszę o informację, która forma (ukończone/ukończonych) jest poprawna i jaka zasada tym rządzi:

    „ubezpieczony, który ma ukończone 18 lat, dziecko, które ma nieukończone 18 lat”;

    „ubezpieczony, który ma ukończonych 18 lat, lub dziecko, które ma nieukończonych 18 lat”.

    Ogromnie dziękuję i pozdrawiam

  • Vyszmyenyty
    15.05.2019
    15.05.2019
    Szanowny Panie Profesorze,
    jak należy tłumaczyć słowo vyszmyenyty w XV-wiecznym oto cytacie: „Qui proceri, vyszmyenytego, corporis elegancia te sentis in giganteam quantitatem procrescere 1466 R XXII 10”, który podaje Słownik staropolski (t. X, s. 576) jako jeden z przykładów użycia w haśle wyśmienity? Bo jeśli ono, w tym zdaniu, oznacza ‘wysoki’ (Brückner), a nie ‘doskonały itp.’ (Urbańczyk), to już mielibyśmy rozwiązanie naszego problemu, który nakreśliłem w swoim pytaniu?

    Z poważaniem
  • Wartałoby coś zrobić
    20.05.2011
    20.05.2011
    Niektórzy mawiają: wartałoby (coś zrobić). Czy to jest zniekształcone w wymowie sformułowanie warto by, czy też istnieje/istniał w języku polskim czasownik wartać? Skądinąd do jakiej kategorii gramatycznej należy wyrażenie warto by?
  • Węgierskie ó w zapisie odmiany
    1.06.2016
    1.06.2016
    Szanowni Państwo,
    chciałem dopytać o użycie znaku diakrytycznego, który wygląda jak nasze o z kreską, w nazwisku matematyka George'a Pólyi. Dlaczego w tej poradzie dr Grzenia zachowywał go w formie mianownikowej, a w przypadkach zależnych już nie? Czy to przeoczenie, czy jakaś zasada mówiąca, że tak należy postępować?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • wielką literą czy z wielkiej litery?
    14.03.2003
    14.03.2003
    Sprowokowały mnie pytania zadawane Poradni. Czy można pisać już coś z małej/dużej litery? Gros pytań ma taką właśnie formę – Państwo zaś konsekwentnie odpowiadacie, że np. małą (czy od małej). Czy uzus już wkrótce nie wymusi (co sygnalizował już w Innym słowniku… dr Bańko) zaakceptowania tego rusycyzmu?
    Urszula
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego