drogą
-
jeszcze raz o transkrypcji z rosyjskiego15.02.200215.02.2002Chciałbym jeszcze raz spytać o Czewengur. Rozumiem, że tłumacz powinien był zgodnie z zasadami transliteracji napisać Czewiengur, ale stało się, książka została w Polsce wydana pod tytułem przez we, i w dodatku jest to chyba jedyne polskie wydanie.
Zwykle używamy tego, co jest polskim tłumaczeniem, choćby było ono przez tłumacza/wydawcę zniekształcone – np. piszemy Rewolwer i melonik czy Cmentarzysko Bezimiennych Statków, co nijak się ma do oryginalnych The Avengers czy La carta esférica.
Do tego dochodzi problem następujący: transliteracja transliteracją, a w „Nowym słowniku ortograficznym PWN” mamy pierepałki i pierestrojkę przez re oraz pieriedwiżników i pieriedyszkę przez rie – a więc ten sam przypadek, a różne rozstrzygnięcia. Do tego dochodzi Peczora przez Pe. Czy w tych przypadkach zadziałały jakieś inne mechanizmy, nadrzędne w stosunku do zasad transliteracji? Czy „fakt wydawniczy” jest wystarczającym usprawiedliwieniem, by pisać zgodnie z tym, co na okładce, czyli że przeczytałem jednak Czewengur?
Dziękuję i pozdrawiam,
Jerzy Buczek
-
na kocią łapę25.09.200625.09.2006Droga Poradnio,
skąd wywodzi się zwrot żyć na kocią łapę? Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
Mest -
adres powitalny3.07.20093.07.2009Droga Poradnio,
co myślisz o zwrocie adres powitalny, występującym jako określenie krótkiego wystąpienia otwierającego konferencję, zebranie, zgromadzenie itd., wygłaszanego przez jakąś ważną osobę, przewodniczącego, gościa honorowego itd.? Po angielsku – welcome address – czy to nie jest kalka z angielskiego? Czym to zastąpić? Czy radzisz unikać tego zwrotu?
Pozdrawiam,
Krystian Ignasiak
-
Cerefisko21.02.201421.02.2014Mieszkam w niewielkiej miejscowości Parzymiechy, położonej na Północnych krańcach województwa śląskiego. Zagroda moja jest zlokalizowana u podnóża niewielkiego wzniesienia, które na mapie nosi nazwę Góra Cerefiska”. W związku z tym mam pytanie: co oznacza słowo Cerefisko, od którego najprawdopodobniej powstała nazwa tego wzniesienia?
Andrzej Dzieciaszek -
chawira6.06.202330.11.2012W słownikach nie ma słowa (c)hawira. Czy mogliby Państwo zalecić któryś z zapisów?
-
Dotyczy… w pismach urzędowych30.05.201230.05.2012Dzień dobry.
Często w pismach urzędowych umieszczany jest nagłówek brzmiący mniej więcej tak:
Dotyczy: budowy nowej drogi przy ulicy Kazimierza
albo
Dotyczy: pisma Rady Nadzorczej nr 2
Czy postawienie dwukropka po słowie dotyczy jest prawidłowe? Przyznam, że moim zdaniem wygląda to dość dziwnie.
-
Dzierżawczość w języku polskim 22.03.201622.03.2016Drodzy sąsiedzi,
chciałbym zapytać o wyrażanie relacji dzierżawczych w języku polskim. W moim języku (czeskim) i w języku polskim są interesujące podobieństwa i różnice dotyczące posesywności.
- Dzierżawczość jest wyrażana zaimkiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
Oba języki mają zaimki dzierżawcze: můj/mój, tvůj/twój, svůj/swój, náš/nasz, váš/wasz, čí/czyj .
Oba języki mają też dopełniacz dzierżawczy w 3. osobie: jeho/jego, její/jej, ich/ich.
- Dzierżawczość jest wyrażona odmienionym rzeczownikiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
W obu językach jest tu dopełniacz: můj otec – dům mého otce, mój ojciec – dom mojego ojca, drahý přítel – dům drahého přítele, drogi przyjaciel – dom drogiego przyjaciela - Oprócz tego w języku czeskim są przymiotniki dzierżawcze: otec – otcův dům, přítel – přítelův dům, których nie ma w polskim. Co ciekawe, język czeski odróżnia wyrażenia typu otcův dům od wyrażeń typu dům mého otce – nie możemy powiedzieć můj-otcův dům.
Zauważyłem w języku polskim takie słowa jak Kraków (= ‘należący do Kraka?), Janów (dom), Cieszyn.
W związku z tym mam pytania:
- Jakie są historyczne formy wyrażania dzierżawczości w dawnym języku polskim (rzeczowniki, przymiotniki dzierżawcze, dopełniacz dzierżawczy)?
Czy używaliście kiedyś wyrażeń typu ojców dom? - Kiedy i jak rozwinęły się one do obecnej postaci?
- Co się kryje za dychotomią zaimków (dopełniacz dla 3. osoby versus zaimki dzierżawcze dla pozostałych osób)?
Jan Zidek - Dzierżawczość jest wyrażana zaimkiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
-
gejsza i tsunami24.01.200524.01.2005Jestem ze Słowenii, studiowałem język polski. Czy możecie mi Państwo powiedzieć, dlaczego Polacy piszą tsunami, a nie cunami jak Słoweńcy i Czesi? Piszecie jak Anglicy, ale dlaczego piszecie gejsza, a nie geisha? Tu też moglibyście się wzorować na Anglikach. Można pisać rock, jazz, blues, ale to są wyrazy angielskiego pochodzenia. A jeśli chodzi o tsunami, to – Polacy – potrzebujecie pomocy Anglików, aby zapisać wyraz japoński?
-
Kiedy w pół, a kiedy wpół 22.05.201822.05.2018Mam pytanie w związku z pisownią łączną połączenia w+pół. Wg podpunktu a) reguły [145] piszemy w pół w znaczeniu ’w połowie’. Jednak zgodnie z b) napiszemy wpół w znaczeniu ’na połowę, w połowie’. Podane przykłady co nieco wyjaśniają, jednak wydaje mi się to pewną sprzecznością. Czy można uznać, że zakres użycia wpół wyczerpuje hasło słownikowe wpół z dopiskiem „(objąć, przekroić, zgiąć)”? A jeśli nie, to w jakich jeszcze kontekstach napiszemy łącznie w znaczeniu ’w połowie'?
-
list do biskupa i kardynała21.03.200821.03.2008Witam serdecznie Panią Profesor. Mam pytanie co do pisowni. Jak należy napisać w tytule, pisząc list do wysokiego hierarchy: czy Drogi Ekscelencjo!, czy Droga Ekscelencjo!, która wersja jest właściwa?
Dziękuję i życzę Radosnych Świąt Zmartwychwstania Pańskiego.