drugi
  • Który mamy rok?
    2.06.2014
    2.06.2014
    Mam pytanie odnośnie zapisu dat, a dokładnie chodzi mi o zapis lat. Z tego co wiem, tylko dwie ostatnie cyfry mają postać liczebników porządkowych. Np. w roku tysiąc dwadzieścia [chyba dwieście – Red.] pięćdziesiątym piątym. W przypadku roku 2000 powiemy: w roku dwutysięczym, a w 2002 – w roku dwa tysiące drugim. Moje pytanie brzmi: czy możliwe jest powiedzenie: w roku dwu tysięcznym drugim?? Czy trzeba pozostać konsenkwentnym i odmieniać tylko ostatnie dwie cyfry?
  • Nazwy tatrzańskich hal i przełęczy – raz jeszcze

    12.05.2023
    12.05.2023

    Dzień dobry! Mam wątpliwości w kwestii hal. Otóż co zrobić, kiedy obok siebie pojawiają się np. Hala Lipowska i hala Rysianka (trasa: Hala Lipowska – hala Rysianka)? W przewodnikach (na mapach, pieczątkach itp.) mamy zapis dużymi literami. Myślę, że ta kwestia budzi nie tylko moje wątpliwości. W Poradni PWN znalazłam taką odpowiedź prof. Bańki (dotyczącą pisowni nazw tatrzańskich): „Zasady ortografii pozwalają we wszystkich wymienionych nazwach używać małej litery, tzn. pisać hala, wąwóz, dolina, traktując te wyrazy jako określenia gatunkowe. Zwyczaj językowy może być jednak inny i jeśli jest poparty autorytetem znaczących lub odpowiednio licznych publikacji, to należy mu dać pierwszeństwo” (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/nazwy-tatrzanskie;14842.html). Czy zatem błędem będzie pójście za wieloletnią tradycją wydawnictw górskich (oraz autorytetami takimi jak choćby Władysław Krygowski) i napisanie Hala Rysianka? Tym bardziej, że w praktyce ten drugi człon jest odmieniany: Byłem na Hali Rysiance. Kwestia 2: przełęcz. Oczywiście, przełęcz Krowiarki, ale Przełęcz Salmopolska; a co z PRZEŁĘCZĄ pod Tarnicą? Analogicznie do Przełęczy pod Chłopkiem słownik każe pisać Przełęcz pod Tarnicą. Czyli traktujemy to jako nazwę własną, a nie jako lokalizację (przełęcz bez nazwy, znajdująca się pod Tarnicą)? Czy w takim razie napiszemy również Przełęcz między Szczelińcami?

    Z poważaniem BT

  • powtórzony spójnik szeregowy
    9.12.2005
    9.12.2005
    Wiam!
    „Wróciłam do domu i zdjęłam czapkę i szalik” czy raczej „Wróciłam do domu i zdjęłam czapkę, i szalik”? Czy za każdym razem, kiedy występuje powtórzenie spójnika i, stawia się przecinek, czy są jakieś wyjątki?
  • Przecinek
    2.12.2015
    2.12.2015
    Czy w takich konstrukcjach zdaniowych należy użyć drugiego przecinka? Zakładamy, że w każdym zdaniu część po spójniku nie jest wtrąceniem, tylko jest równoważna części przed spójnikiem.
    1. Znacząca większość Szkotów, a także Irlandczyków(,) nie zna języka swoich celtyckich przodków.
    2. Szeryf, a zarazem stróż prawa(,) nie może sobie pozwolić na takie ekscesy.
    3. Niedoświadczony, acz inteligentny człowiek(,) powinien dać sobie z tym radę bez trudu.

  • rodzaj gramatyczny skrótowców
    30.11.2011
    30.11.2011
    Dzień dobry,
    Czy np. „PKN ORLEN SA osiągnęła zysk …”, czy „… osiągnął zysk…”? Podobnie z PKO BP SA.
    Dziękuję za odpowiedź.
  • Tytuły ścieżek dydaktycznych

    25.10.2023
    25.10.2023

    Dzień dobry,

    chciałbym zapytać, jak należy zapisywać wyrażenie „ścieżka dydaktyczna piaskowego gacka” jako nazwę ścieżki dydaktycznej? Gdzie należałoby użyć wielkich liter?

  • dezautonomizacja

    20.11.2023
    20.11.2023

    Szanowni Państwo, prosiłabym o udzielenie odpowiedzi na następujące pytanie: Czy jest możliwe (i poprawne) użycie w j. polskim (naukowym) terminów - deautonomizacja i egzonomizacja, dla uzyskania negacji od słowa autonomizacja (i uchwycenia sensu, który wskazywałby pojęciowo na utratę autonomii przez podmiot). Z góry dziękuję za wyjaśnienie.

  • Jazyd czy jazyda?

    24.04.2017
    24.04.2017

    Jazydzi to przedstawiciele wyznawanej głównie przez irackich Kurdów religii łączącej elementy islamu, chrześcijaństwa i innych wierzeń. Jak w liczbie pojedynczej powinna brzmieć nazwa wyznawcy tego kultu: jazyd czy jazyda?

  • różności
    30.10.2002
    30.10.2002
    1. Moim zdaniem związek fitness klub jest stały, jednak często w tekstach spotykam postać następującą: klub fitness. Czy ta druga forma jest poprawna?
    2. Dlaczego aktorkę amatorkę należy pisać bez łącznika? Jeśli drugi człon potraktuję jako uszczegółowienie pierwszego, to czy można mówić również o aktorce profesjonalistce?
    3. W jakich konkretnych przypadkach powinnam używać cudzysłowu (oprócz wypowiedzi cytowanych i tytułów, rzecz jasna)? Mam wrażenie, że jest on często nadużywany. Poza tym sekretarze redakcji często przywracają wyrzucony przeze mnie cudzysłów.
    IWONA
  • trzy pytania
    22.11.2014
    22.11.2014
    Czytając książkę Milana Kundery, natrafiłam na pewne konstrukcje, których poprawności nie jestem pewna. Czy może, biorąc pod uwagę, że to proza artystyczna, są jednak poprawne?
    1. Schlebiony i poruszony tą nocną wizytą. (brak słowa schlebiony w słowniku)
    2. I jeden, i drugi wie, czego szuka na twarzy przed sobą; i jeden, i drugi wie, że szukają tego samego. (dlaczego nie szukają, wiedzą?)
    3. Położył kres próżnym próbom przywoływania jej do życia, jaką była. (taką, jaką była?)
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego