drzwi
  • Dziób

    21.01.2021
    21.01.2021

    Szanowni Państwo,

    czy indywidualne imiona nadawane rzeczom (np. broni - w historii i literaturze nie brak imion nadawanym mieczom, szablom etc.) należy odmieniać męskoosobowo, czy rzeczowo? Przykład: miecz o imieniu Dziób. Wyjął z pochwy Dziób czy Dzioba? I czy słusznie piszę to imię dużą literą? Wprawdzie najnowsze tendencje każą pisać "szczerbiec" małą, ale imię psa, kota, konia piszemy dużą. Czy dlatego, że "szczerbiec" to nie imię, a określenie?

  • Imiesłowowe równoważniki zdań
    14.02.2020
    14.02.2020
    Które ze zdań jest niepoprawne?
    Wróciwszy ze szkoły zjadłem obiad.
    Idąc przez most, wiatr zerwał mi czapkę.
    Wychodząc w pośpiechu nie zapomnij, zamknąć drzwi.
  • jak jako synonim kiedy i jeśli

    9.02.2023
    9.02.2023

    Używanie przysłówka „jak” zamiast „gdy/'kiedy” lub „jeśli”" bardzo mnie irytuje. Ale czy słusznie? Nie jestem ekspertem językowym, więc dopuszczam ewentualność, że nie mam racji. Przykłady:

    „Jak wrócimy z wycieczki, zjemy obiad"

    „Jak byłem małym chłopcem...”

    „Jak przeżyje tę noc, to będzie żył”.

    Gdy ktoś mówi: „Jak przyjdę...” – nie wiem, co ma na myśli: „Gdy przyjdę...” czy „Jeśli przyjdę...”; a może zastanawia się „W jaki sposób przyjdę...”.

    Czy słusznie się „czepiam”?

  • Jak wymawiamy wyraz dżdżownica

    11.07.2021
    25.06.2021

    Ciekawi mnie, jak wymówić wyraz dżdżownica. Ostatnio usłyszałem, jak ktoś (lektor filmu) wymówił ten wyraz, jako [drzdżownica], gdzie "drz" brzmiało, jak w wyrazie "drzwi". Ponieważ nie znalazłem bezpośredniej odpowiedzi w internecie, poszukałem wskazówek w pokrewnych językach.

    -w rosyjskim deszcz to dożd

    -w bułgarskim - dyżd

    -w c-s - dożg

    W tych przykładach d i ż to osobne dźwięki rozdzielone smgł., która u nas wypadła. Tak więc czy rozdzielenie między d i ż nie powinno być i u nas zachowane?

  • koniowate czy koniowaty?
    30.09.2004
    30.09.2004
    Czy nazwy taksonów (np. koniowate) uznaje się za rzeczowniki i czy w liczbie pojedynczej można używać wszystkich rodzajów? Np. zebra to będzie koniowata w paski, koniowate w paski czy koniowaty w paski?
  • krótko czy długo po spójniku?
    4.01.2005
    4.01.2005
    Wiadomo, że na początku zdania używamy dłuższych form zaimkowych (mnie, tobie, ciebie), a wewnątrz zdania (z wyjątkiem sytuacji, kiedy są one pod akcentem) – krótszych. A jakiej formy powinniśmy użyć w zdaniu złożonym po spójniku? Przykładowe zdanie: „Powiedział, że jest bardzo ładna, a mnie/mi się ona wcale nie podobała”.
  • Lekarz medycyny
    25.10.2019
    25.10.2019
    Szanowni Państwo,
    chciałbym spytać o poprawność skrótu, a właściwie całego tytułu lekarza medycyny (lek.med.). Niejednokrotnie słyszałem, że jest to błąd, a tytuł lekarza medycyny nie istnieje, i powinno używać się po prostu tytułu lekarza (lek.), aczkolwiek niejednokrotnie w placówkach służby zdrowia można zauważyć (np. na drzwiach) wspomnianego lekarza medycyny (np: lek.med. Jan Kowalski). W związku z tym, czy stosowanie takiego tytułu (wraz ze skrótem) jest zgodne z zasadami języka polskiego?
  • liczba i ilość

    9.06.2023
    9.06.2023

    Dzień dobry,

    czy zasada podziału na rzeczowniki policzalne i niepoliczalne w języku polskim już nie istnieje? Wciąż spotykam się z określeniami: „ilość drzwi”, „ilość uczniów”...

    Będę ogromnie wdzięczna za odpowiedź.

    Agata Lipkowska

  • Liczebniki zbiorowe
    15.02.2018
    15.02.2018
    Intryguje mnie odpowiedź udzielona niedawno przez Państwa na pytanie o odmianę wyrażenia dwoje dzieci:

    C. Dziękuję dwojgu dzieciom.
    N. Idę z dwojgiem dzieci.
    Msc. Rozmawiam o dwojgu dzieciach.

    Widzę pewną niekonsekwencję. W przypadkach C. i Msc. słowo dzieci zachowuje końcówki właściwe dla tych przypadków, lecz w N. już nie. Gdyby liczebnik dwoje zastąpić rzeczownikiem para, to końcówka dzieci w N. stałaby się zrozumiała, ale
    wtedy końcówki w pozostałych przypadkach przestałyby pasować.
  • Liczebniki zbiorowe w odwrocie?
    9.07.2020
    9.07.2020
    Ostatnio prawie w ogóle nie widuję liczebników zbiorowych – rodziny mają dwójkę czy piątkę dzieci, nie dwoje czy pięcioro. Dotyczy to nawet polszczyzny oficjalnej. Wydaje się, że w języku pisanym powinny jednak być stosowane liczebniki zbiorowe, a sformułowania typu dwójka czy piątka dzieci ma charakter potoczny. Czy mam rację?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego