Czy w dzienniku radiowym (Tok Fm) można (prawidłowo) powiedzieć: „Rusztowanie było zabezpieczone kawałkiem druta…”? Nie drutu?
ukłony jt

Polonistka córki mojej znajomej zwróciła jej uwagę, że tytuł Ferdydurke odmienia się przez przypadki (Ferdydurki, o Ferdydurce itd.). Z kolei uczennica (i ja) byliśmy święcie przekonani, że Ferdydurke jest nieodmienne, co potwierdził przegląd kilku opracowań literackich i podręczników. Jednakże lektura fragmentów Dzienników Gombrowicza wykazała, że sam autor tytuł Ferdydurke odmieniał. No i jesteśmy w kropce. Jak to więc jest – odmieniać czy nie?
Z uszanowaniem,
W.T.

Wymieniając jeden element w zdaniu ze skrótem m.in., nie używa się dwukropka. Czy w przypadku, gdy wymieniamy więcej elementów za skrótem m.in., należy postawić dwukropek? Na przykład: „Wydajemy dużo gazet m.in.: dzienniki i tygodniki”.

Dzień dobry! Jak to jest z odmianą zagranicznych tytułów czasopism? W szkole uczono, iż są one nieodmienne, a w celu uniknięcia niezręczności warto dodawać przed nimi słowa typu magazyn, tygodnik, dziennik. Jednak przez ostatnie 15 lat doczekaliśmy się wielu polskich odpowiedników i powszechna stała się odmiana. Mówimy na przykład często: w Newsweeku, w Playboy‘u, w Forbes‘ie. Czy to już dopuszczalne (w mowie i piśmie)?

Szanowni Państwo,

chciałbym zapytać o odmianę słowa „szczegółowy” – „szczegółowey”, funkcjonującą w pisowni jeszcze w latach 30. XIX w. Czy możliwe jest ustalenie, kiedy w zapisie taka odmiana zmieniła końcówkę na współczesną i kiedy instytucje (np. rady szczegółowe szpitali) musiały zmodernizować swoje nazwy polskojęzyczne?

Dziękuję,

Przemek

Szanowni Państwo,
jak należy pisać: powieść-parabola (jak powieść-dziennik) czy powieść parabola (jak powieść rzeka)?
Dziękuję za odpowiedź
Ignacy Miś

Dzień dobry,
dziękując za Pańską – niezwykle budującą – odpowiedź (poniżej↓),
w związku z interpretacją:
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Rok-do-roku-w-raportach-finansowych;17065.html
proszę Pana (lub oddelegowaną przez Pana osobę) o ustosunkowanie się do poniższych kwestii.
Odpowiadam (jako ekonomistka z wykształcenia i filolożka z zamiłowania, co niezwykle utrudnia mi wykonywanie pracy zawodowej) za korektę różnego rodzaju dokumentacji, w tym za ostateczną cenzurę okresowych raportów giełdowych (które udostępniane są do publicznej wiadomości, czyli na wielu portalach internetowych).
Ww. interpretacja – nader liberalna w moim odczuciu – rozpowszechnia mylny pogląd ekonomistów nieposiadających żadnego zaplecza językowego: cokolwiek napiszemy, a jest to w miarę zrozumiałe, może być stosowane (z takich tez tworzy się przeświadczenie o poprawności nagminnego zapisu „2017r.” lub „2017r”).
Poniżej przedstawiam moje wątpliwości.
1) Przywołany w przykładzie wskaźnik C/Z (cena na zysk) nie jest skrótem i trudno raczej rozpatrywać go w kategoriach ortografii. Jest to działanie matematyczne, w którym cenę jednej akcji dzielimy na zysk pozyskany z tej akcji (wynik równania wyraża zatem stopień opłacalności inwestycji w ów papier wartościowy). C oraz Z (ang. P i E) nie są wówczas skrótami, a symbolami (tak jak w fizyce: W – praca, R – opór elektryczny). Zatem o żadnej niepoprawności językowej (czy dopuszczaniu/niedopuszczaniu pisowni z kropkami i ukośnikiem) nie może być – moim zdaniem – mowy.
2) Przytoczony kazus zapisu obr/s dotyczy zaś jednostki miary, a tam występują uniwersalne zasady (bez kropki): m, s, kg (taki też status nadano obr – w wersji angielskiej r).
3) Jednakże nie mogę się zgodzić z wykładnią dla powszechnie stosowanego zapisu r/r lub (a chyba nigdy się z takim zapisem nie spotkałam) k/k. To nie są ani symbole, ani jednostki miary. Zapis r./r. po pewnej frazie oznacza działanie matematyczne, w którym porównano dany parametr (np. C – cena) z 2015 roku (r.) z tym samym parametrem w 2016 roku (r.). Czyli w skrócie „cena chleba wzrosła o 20% r./r.” (jeśli chodzi o kwartał, to przychylam się raczej do zapisu kw./kw., a już q/q na pewno nie wzbudza wątpliwości, bo jest i angielski, i bez kropki (o którą się niniejszym awanturuję): – )).
4) Moim zdaniem zaproponowane przez Państwa skróty typu rdr. są optimum niewzbudzającym wątpliwości (bez dyskusji: – )). Jednak poprawnym zapisem jest r./r., a ze względu na rozpowszechnienie formy r/r może być ona po prostu tolerowana.
Z góry dziękuję za odpowiedź. Przepraszam, jeśli opisałam sprawę zbyt zawile. Chętnie kwestię moich dylematów doprecyzuję
Pozdrawiam
Agnieszka

Jak prawidłowo – tzn. wielką czy małą literą – powinno się pisać poszczególne elementy nazwy ustawy: zgodnie z Ustawą z dn. 29.08.97 o Ochronie Danych Osobowych, Dz.U. Nr 133, poz. 883 czy też zgodnie z Ustawą o ochronie danych osobowych z dn. 29.08.97, Dz.U. Nr 133, poz. 883. A może jeszcze inaczej? I czy skrót Dz. U. jest prawidłowy? Widziałam już tyle wariantów pisowni, że jestem mocno zdezorientowana…

Dziekuje za pomoc i pozdrawiam!

Czy zapis „Dz. U. z 2023 r., poz. 16" jest poprawny? Czy po „r." stawiamy przecinek?

W pismach urzędowych, powołując przepis prawny, wskazuje się miejsce jego publikacji. Dyskusja w gronie przyjaciół skupiła się wokół tematu wskazywania w pismach urzędowych miejsc publikacji ustaw i rozporządzeń. Stąd pytanie, która forma zapisu jest właściwa: „Dz.U. nr xx poz. xx z póżniejszymi zmianami” czy „Dz.U. nr xx poz. xx ze zmianami”?
Pozdrawiam,
Barbara Biegańska