dziesiąta
  • kierpec czy kierpeć?
    6.10.2009
    6.10.2009
    Kierpeć (pisany przez ć, jako oboczność dla formy kierpec) jest w Małym słowniku języka polskiego M. Arcta oraz w Słowniku języka polskiego S. Skorupki. Jednak inni słownikarze, od Brücknera przez Doroszewskiego aż po Dubisza, formy tej nie wspominają. Czy zatem te dwa wspomniane na wstępie źródła odnotowały formę rzadką, czy też przytrafił im się błąd?
  • lata dwutysięczne
    10.03.2011
    10.03.2011
    Coraz częściej spotykam się w odniesieniu do minionej dekady z określeniem lata dwutysięczne. Czy formacja ta może, mimo pewnej nielogiczności, liczyć na choćby tymczasową aprobatę normatywną? W grę wchodzą tu kwestie ekonomii językowej. Wygodniej przecież powiedzieć lata dziewięćdziesiąte i dwutysięczne niż lata dziewięćdziesiąte i pierwsza dekada dwudziestego pierwszego wieku. Poza tym, odkąd jest to okres zamknięty, frekwencja formy krótszej zdaje się rosnąć.
  • Matematyczne policzyć
    17.05.2018
    17.05.2018
    Matematycy posługują się często słowem policzyć tam, gdzie odpowiedniejsze byłoby raczej obliczyć, np. proszę policzyć następujące całki. Co ciekawe, policzyć pojawia się również tam, gdzie nie ma mowy ani o liczeniu, ile czegoś jest, ani o obliczaniu czegoś, np. policzyć grupy homologii (chodzi o wyznaczanie pewnych obiektów). Czy należy uznać to za element żargonu i nie przejmować się, czy jednak lepiej nie szafować słowem policzyć niejako wbrew jego znaczeniu w języku naturalnym?
  • na 25. kilometrze i 600. metrze

    16.04.2021
    16.04.2021

    Jak prawidłowo odmienić jednostki (km) w poniższych zapisach:

    Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest rzeka Xxxx na 43,909 kilometrze, odprowadzająca je dalej poprzez rzekę Xxxx na 25,6 kilometrze do rzeki Xxxx na 587 kilometrze.

    W przypadku pełnych wartości sprawa jest prosta - "na 587 kilometrze", ale co, kiedy występują wartości po przecinku? Czy jakimś rozwiązaniem byłby zapis "na 43,909 km"? Będę bardzo wdzięczny za poradę.

  • niezły kontrakt
    6.12.2014
    6.12.2014
    Dzień dobry,
    bardzo proszę o poradę dotyczącą pisowni rzeczowników milion i miliard. W jaki sposób powinno się je odmieniać w wyrażeniach: „Na 26,3 miliarda zł opiewa kontrakt” czy też „Na 26,3 miliardów zł opiewa kontrakt”?
    Bardzo dziękuję i pozdrawiam
  • otwarcie i otworzenie
    11.03.2002
    11.03.2002
    Czy istnieje uzasadnienie dla stosowania dwóch następujcych form: otworzenie i otwarcie? Np. otwarcie restauracji, ALE otworzenie pliku.
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
  • pisownia liczebników porządkowych
    25.03.2009
    25.03.2009
    Czy w jednym tekście (np. recenzji, artykule) należy liczebniki porządkowe pisać albo za pomocą liczb, albo słownie, czy też można je mieszać? Moja znajoma jest zdania, że nie powinno się pisać raz w latach 80., a raz w latach czterdziestych, tylko trzeba wybrać któryś sposób. Ja zaś stosuję różny zapis, a nawet wolę daty zakończone na -dziestych zapisać słownie, a na -dziesiątych liczbowo (o ile, rzecz jasna, nie występują w jednym zdaniu).
  • Polszczyzna aktów prawnych
    26.03.2001
    26.03.2001
    Czytając ustawy, rozporządzenia ministrów i inne przepisy, nabieram przekonania, że nikt ich nie sprawdza pod kątem poprawności językowej. Myślę, że inicjatywa Rady Języka Polskiego zmierzająca do uporządkowania tego problemu byłaby bardzo cenna. Tysiące osób codziennie zagląda do różnych aktów prawnych. Z pewnościa język, jakim są pisane, odciska swoje piętno na codziennych obyczajach językowych nie tylko prawników, dziennikarzy, ale także – za ich pośrednictwem – ogółu społeczeństwa, powinien zatem być wzorem. Czy istnieje funkcja sekretarzy sejmowych czuwających nad ostateczną formą zapisanego prawa? Podejrzewam, że niestety nie. Jestem przekonana, ze Rada może zaproponować jakieś skuteczne rozwiązanie tego problemu.
    Proszę o rozstrzygnięcie sprzeczności zapisanej w Nowym slowniku poprawnej polszczyzny: Hasło art.: „Decyzję podjęto na podstawie art. 20 [bez kropki] kodeksu cywilnego.” Hasło par.: „Został skazany na podstawie art. 148. [kropka], par. 2 [bez kropki] kodeksu karnego”. Będę niezwykle wdzięczna za jednoznaczną opinię dotycząca stawiania lub niestawiania kropek po takich zapisach. (…)
    Czy powinno się stosować przecinki w zapisie art. 20 §10 ust. 7 pkt 2 (…)?
    Jest umowa kupna, umowa sprzedaży. Czy określenie umowy zwiazanej ze zleceniem to umowa zlecenia czy umowa-zlecenie?
    Z niecierpliwością czekam na rozstrzygnięcie moich wątpliwości i zaręczam, że dzielę je z co najmniej kilkoma tysiącami osób. Bardzo proszę o odpowiedź. Przesyłam ukłony
    Agnieszka Balcerak
  • Procent

    6.06.2021
    6.06.2021

    Proszę o wyjaśnienie poprawnej odmiany procent w przypadku liczby ułamkowej

    np. 5,3 = pięć i trzy dziesiąte procenta czy procent?

  • promil
    11.03.2003
    11.03.2003
    Nikt dotychczas nie pytał, a sprawa nie jest wcale jasna. Wg słownika promil w liczbie mnogiej nie odmienia się – z wyjątkiem liczb ułamkowych. Ale czy przez ułamek rozumie się np. 0,5 czy takze 2,5? Pozdrawiam i gratuluję pomysłu utworzenia PJ PWN.
    S.Z.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego