Szanowna Poradnio,
piszę w sprawie dość błahej, która jednak ostatnio poróżniła mnie z jedną osobą. Czy w zadanie: „Fertycznie wyskoczyłem przez rozwarte drzwi” jest poprawne? Ktoś zwrócił mi uwagę, że przecież nie można wyjść przez zamknięte drzwi, a poza tym osoba ta miała wątpliwości co do użycia czasownika rozwierać zamiast otwierać. Proszę o odpowiedź, za co z góry dziękuję.
MK

Na stronie Poradni Językowej PWN, tuż pod zakładką Prenumerata nowości, znajduje się reklama książki Poprawnie po polsku, prowadząca pod adres https://ksiegarnia.pwn.pl/Poprawnie-po-polsku-Poradnik-jezykowy-PWN,68433070,p.html z osobliwą niespodzianką. Otóż proszę spojrzeć na belkę (pasek tytułowy) tego okna: „Książka Poprawnie po polsku – super rabat: 20%”. Rozumiem, że reklama rządzi się swoimi prawami, ale przytoczony ciąg słów ma raczej walor satyryczny niż perswazyjny. Jeśli ma być poprawnie, to niechże będzie superrabat!

Szanowni Państwo,
czy istnieją jakieś argumenty natury poprawnościowej, które przemawiałyby przeciwko używaniu słowa szarmancja (zamiast szarmanckość i/lub szarmanteria)?

Czy w języku polskim istnieją zasady określające kolejności przymiotników, tak jak ma to miejsce w języku angielskim? Czy powinno być tabletki dojelitowe twarde czy tabletki twarde dojelitowe. Najpoprawniej zapewne powinno być twarde tabletki dojelitowe (obstawiam, że cechą nadrzędną jest twardość, a nie „dojelitowość”), ale ta opcja nie wchodzi w rachubę w języku specjalistycznym (farmacja).

Znalazłam informację, że po uzupełnieniu zdania: „Chodziło o powieść Mniszkówny, która nie cieszyła się powodzeniem” o zaimek tę („tę powieść…”) stanie się ono jednoznaczne, ponieważ wyrazu która nie będzie już można odnieść do Mniszkówny. Dlaczego? Czy zdanie to w pierwotnej postaci jest nieprawidłowe, czy też kontekst może je usprawiedliwiać?

Szanowni Państwo,
Proszę o wyjaśnienie kwestii poprawności tworzenia akronimu od nazwy Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych. Samo zainteresowane dowództwo używa skrótu DO RSZ, podobnie jak DG RSZ (Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych), jednak na etapie opracowywania reformy ustanawiającej oba dowództwa skróty te były pisane łącznie: DORSZ i DGRSZ.
Korzystając z okazji, pozdrawiam wszystkich Państwa serdecznie, a szczególnie prof. Mirosława Bańko, którego byłam studentką w 1990 r.

Dzień dobry,
mam pytanie odnośnie rożnicy w tworzeniu konstrukcji biernej przy użyciu słów: być/zostać + imiesłów. Jaka jest np. różnica w zdaniach „Mur został zbudowany z cegły”, „Mur jest zbudowany z cegły”? Albo w zdaniach „Rada zostanie powołana przez burmistrza”, „Rada będzie powołana przez burmistrza”? Kiedy i dlaczego bardziej uzasadnione jest wybranie jednej z tych konstrukcji?

Jedna z porad (odp. J. Grzenia) brzmi: „W podanych przykładach wyraz to występuje w funkcji łącznika (…). Nie postawimy więc przecinka w zdaniach «Błędy ortograficzne to rzadkość» (…)”. Tymczasem w Słowniku ortograficznym PWN ([398], s. 147) jest napisane: „Myślnik może być również użyty zamiast domyślnych czasowników jest, są przed zaimkiem to – wprowadzającym orzecznik, np. «Warszawa – to stolica Polski»”. Czy obie wersje zapisu (z myślnikiem i bez) są poprawne, czy tylko opcja z myślnikiem?

Czy spotykany w słownikach pojęć zapis, w którym hasło i pierwsza część jego wyjaśnienia pisane są małą literą, a uzupełnienie definicji to nowe zdanie, jest poprawny? Przykładem jest hasło ze słownika Terminy i pojęcia historyczne (Warszawa 1990): „niewolnik, człowiek pozbawiony wolności i ubezwłasnowolniony. W staroż. Grecji i Rzymie niewolnicy…”. Skoro po ubezwłasnowolniony mamy kropkę, to czy słowo niewolnik nie powinno być pisane wielką literą, z pauzą po nim, a nie z przecinkiem?

Szanowni Państwo!
1. Czy świadome posługiwanie się wielkimi literami w nazwach traktatów w zamiarze tworzenia zwyczaju językowego (np. w publikacjach naukowych czy zbiorach dokumentów) jest rażąco niepoprawne, czy jednak dopuszczalne?
2. Czy zgodzą się Państwo, że jest pewne uzasadnienie dla pisowni nazw aktów prawa międzynarodowego (nawet o charakterze tzw. prawa „miękkiego”) o szczególnym znaczeniu, np. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Karta Praw Podstawowych UE?
Dziękuję i pozdrawiam,
M. Balcerzak