ewentualnie
  • świadek koronny

    4.11.2023
    4.11.2023

    Skąd pojawił się w polszczyźnie termin świadek koronny? Sama instytucja ma ponoć korzenie w prawodawstwie anglosaskim, ale tam nazywa się „King's/Queen's evidence” (czyli „świadek króla/królowej”), ewentualnie "state's evidence" w Ameryce („świadek stanu” albo „państwa”). Czy nasz zwrot jest wobec tego kalką z innego języka (np. niemieckiego „Kronzeuge”)?

  • Temperatura uniemożliwiająca zamrożenie/zamarzanie

    3.01.2021
    3.01.2021

    Dzień dobry,

    w instrukcji jednego z urządzeń do regulacji temperatury w wymienionych funkcjach jest podana taka fraza:

    "temperatura przeciwzamarzowa: możliwość włączenia/wyłączenia funkcji przeciwzamarzowej ON/OFF", czy taka forma (przeciwzamarzowa) jest poprawna?

    Ewentualnie jak poprawna forma powinna brzmieć?

    Dziękuję i pozdrawiam

  • Ten superfortress czy ta superfortress?
    31.12.2015
    31.12.2015
    Szanowni Państwo,
    moje pytanie dotyczy nazwy amerykańskich samolotów Superfortress i Stratofortress. Przede wszystkim chciałbym prosić o pomoc w ustaleniu, jaki to rodzaj gramatyczny: męski czy żeński. Czy Stratofortress się rozbił (jak battledress), czy się rozbiła (jak miss)? A także czy słowo to jest odmienne? Ze Stratofortressem (jak z battledressem) czy ze Stratofortress (jak z miss)?
  • testament

    14.11.2023
    9.11.2023

    Dzień dobry,

    czy użycie słowa testament w znaczeniu «dowód czegoś» jest poprawne? Np. jako testament siły, jak w tym wypadku:


    """

    Adam Bielan podkreślił, że powstanie w getcie "było znakiem nadziei dla świata, że Żydzi nie odejdą w noc w milczeniu". - Będą walczyć o przeżycie i o wartości, które czynią nas ludźmi. To testament siły, jakim jest solidarność i wspólnota - skonkludował eurodeputowany PiS.

    """

  • tłumaczenie nazw geograficznych
    28.11.2005
    28.11.2005
    Moje pytanie jest może i nietypowe, i… może niespecjalnie na miejscu, ale nie bardzo wiem, kogo o to pytać. Chodzi mi o zasadę (jeżeli takowa istnieje) umieszczania polskich nazw miejscowych w tekstach obcojęzycznych przeznaczonych dla obcokrajowców przebywających w Polsce (np. w programach festiwalowych pisanych w j. polskim, niemieckim i angielskim). Tłumaczenie np. nazw ulic nie wydaje mi się rozsądnym rozwiązaniem. Większy problem z nazwami miast (zwłaszcza na Pomorzu i Śląsku, które często mają swoje odpowiedniki).
    Pozdrawiam
    Janek Dokurno
  • tłumaczenie obcych nazw własnych
    16.11.2012
    16.11.2012
    Szanowni Państwo,
    moje pytanie dotyczy obcych nazw własnych ulic, placów, dzielnic, parków, kościołów, dworców itd. – czy w tekście beletrystycznym należy je tłumaczyć, czy zostawiać w oryginalnym brzmieniu? Przykłady: Place de la Cathédrale, Rue des Chanoines, katedra Saint Jean Baptiste… Czy ma to jakieś znaczenie, że nazwy te są fikcyjne? Może należy wybrać wariant pośredni: plac Marie de Bourgogne, plac de la Cathedrale, ulica des Chanoines?
    Z poważaniem
    Ewa Kaniowska
  • To nie haplologia…

    8.04.2016
    8.04.2016

    Szanowna Poradnio,

    słowniki języka polskiego podają zgodnie jeden przykład haplologii: sześcian zamiast sześciościan (wzorem: ośmiościan). Przykład znakomity, ale i chyba nader odosobniony…

    Czy istnieje w polszczyźnie więcej takich wyrazów? Czy, przykładowo, można dopatrzyć się haplologii w następujących wyrazach: skoczogonek (skoczoogonek), scenopis (scenoopis), mięsopust (mięsoopust); ewentualnie haplologii „głoskowej”: dysonans (dyssonans), falstart (falsstart)?

    Michał Gniazdowski

  • topliwny czy topliwy?
    23.10.2006
    23.10.2006
    W firmie, gdzie pracuję, budowane są piece szklarskie. Każdy piec dzielony jest na części, a raczej strefy, gdzie następują etapy przemiany zasypanych komponentów w gotową masę szklaną. Strefę pieca, w której następuje topienie zasypanego zestawu szklarskiego, nazywamy częścią topliwną. Moje pytanie brzmi: czy jest to prawidłowa forma? Proszę o wyjaśnienie.
    Pozdrawiam
    Zbigniew Barzyk
  • Transmisja na żywo

    2.01.2022

    Szanowni Państwo, ręce mi opadają gdy Facebook i inne serwisy społecznościowe piszą o „transmisji na żywo”. W szkole uczono mnie, że transmisja sama w sobie jest na żywo, a po niej pozostaje ewentualnie retransmisja. Czy „transmisja na żywo” wciąż jest błędnym określeniem? Mnie ono drażni, tym bardziej, że piszą o niej teraz chyba już wszyscy, łącznie z dziennikarzami.


    Pozdrawiam,

    Kamil Wróblewski

  • trzy kreski powyżej zera
    21.05.2003
    21.05.2003
    Witam serdecznie!
    Chciałbym prosić o wyjaśnienie pewnego problemu radiowego. Otóż w ostatnim czasie pojawiła się w naszej rozgłośni pewna wątpliwość zgłoszona przez jednego ze słuchaczy: czy poprawne, ewentualnie dopuszczalne jest używanie formy kreski powyżej (poniżej) zera przy podawaniu aktualnej temperatury? O ile mi wiadomo, forma ta jest obecnie dość powszechnie stosowana zarówno w radio jak i telewizji.
    Pozdrawiam, Jerzy Piekarczyk
    PS. Bardzo zależy mi na szybkiej odpowiedzi, więc jeżeli jest to możliwe, prosiłbym bardzo o rychłą reakcję.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego