-
LaTeX (ponownie)
22.03.201722.03.2017Chciałem uzupełnić poradę https://sjp.pwn.pl/szukaj/latex.html informacją, że autorzy tego programu – jak i wcześniejszego programu, a w zasadzie języka zapisu dokumentów, zwanego TEX (przy czym E zapisywane było w rejestrze dolnym), którego ten program jest modyfikacją – wyraźnie zaznaczali zawsze, że jedyną poprawną wymową jest [latech] (niepoprawna jest też wymowa [lejtech]), ale po polsku może to być TYLKO [latech], nie [lateks], bo lateks to coś zupełnie innego (zob. https://pl.wikipedia.org/wiki/LaTeX i https://pl.wikipedia.org/wiki/Lateks).
Podobnie mieliśmy wcześniej problem z programem ChiWriter, który polscy użytkownicy z uporem nazywali [czi-rajterem], pomimo że jego autor, notabene Niemiec, zawsze zaznaczał, że ma być czytane [kaj], bo takie jest jego imię (Kay Horstmann) i zarazem tak po angielsku czyta się grecką literę chi (X) – z tego ostatniego względu po polsku można by czytać [chi-rajter] ale nigdy [czi-rajter].
Poza tym nie wiem, dlaczego Pani uważa, że nazwy programów nie są nazwami własnymi. Czy dlatego, że każdy taki program może istnieć w setkach czy tysiącach egzemplarzy jak egzemplarze samochodów marki „ford”? Chyba byłaby to fałszywa analogia. Oprogramowanie jest wynikiem aktu twórczego, jak książka, więc jego nazwa jest czymś bardziej analogicznym do tytułu dzieła literackiego niż do marki samochodu itp. (Zresztą dowolne dzieło literackie, np. „Czarodziejka z jeziora”, jako książka też może istnieć i istnieje w tysiącach egzemplarzy).
Wszystkie nazwy programów, typu Word, WordPerfect, ChiWriter powinniśmy chyba zatem pisać wielką literą (ja to zresztą jest praktykowane, ale nie wiem, czy ze względu na wpływ angielskiego, czy na rzeczywistą refleksję językową typu przeprowadzonej przez mnie).
Pisownia, która „małe zawiera w środku i na końcu wielkie litery”, jest nietypowa nie tylko dla polszczyzny, ale w zasadzie dla wszystkich nowożytnych języków zachodnich (w tym i angielskiego) – oprócz klingońskiego.
Wydaje mi się także, że nie mówi się po polsku o wynalazcy oprogramowania, tylko o jego twórcy. Ale może się mylę?
Maciej St. Zięba
-
lipowy i lipny
10.11.202018.12.2008Witam!
Jaka jest etymolgia przymiotnika lipny? Ma ono coś wspólnego z lipą (mówi się też „Ale lipa!”)? Wygląda na to że tak, ale od lipy przymiotnik jest chyba lipowy (np. miód lipowy), a nie lipny.
Pozdrawiam
-
łącznik w nazwach gatunków muzycznych14.12.200514.12.2005Dzień dobry. Chciałbym się dowiedzieć, jak należy pisać terminy art-rock, prog-rock i podobne nazwy gatunków muzycznych. Największe zagraniczne serwisy muzyczne przyjęły właśnie taki zapis (z łącznikiem), ale jeśli chodzi o serwisy i magazyny polskie, to stosowana jest trojaka pisownia (art rock' / art-rock / artrock). Czy istnieje jakaś reguła, według której tylko jedna z tych form jest poprawna, czy też jest to kwestia indywidualnego wyboru?
-
Mieć czegoś na lekarstwo 25.10.201725.10.2017Szanowni Państwo,
frapuje mnie frazeologizm mieć czegoś na lekarstwo, czyli ’mieć czegoś bardzo mało’. Chodzi może o to, że substancje zawarte w lekarstwach występują w bardzo małych ilościach, rzędu mikrogramów? Czy to zupełnie fałszywy trop?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
Na krzywy ryj
26.12.202026.12.2020Szanowni Państwo!
Co to znaczy na krzywy ryj? I skąd się to wzięło? Wydaje się, że chodzi o picie alkoholu bez zapłaty, dołączenie do towarzystwa i picie na ich konto, ale w takim razie jak rozumieć tytuł książki : Rejs na krzywy ryj (biograficzna o Himilsbachu)?
Z poważaniem - Dociekliwy
-
oceniać coś po czymś14.04.200614.04.2006Wielce szanowni Państwo,
czy poprawną jest forma oceniać po (wyglądzie, owocach, jakości usług), analogiczna do sądzić po, czy też jest błędna i można mówić (i pisać) wyłącznie oceniać według, oceniać pod względem etc.?
Z wyrazami szacunku
Jacek v. Dehnel
-
palcyma?5.09.20075.09.2007Szanowni Państwo,
proszę o wyjaśnienie częstego występowania w mowie (rzadziej w piśmie) słowa palcyma.
Pozdrawiam, Arek -
Pies merda ogonem
20.12.202120.12.2021Zwrócono mi uwagę, że nie mówi się pies merda ogonem. Podobno wystarczy powiedzieć, że pies merda. Jaka jest prawidłowa forma?
-
podpis wielką czy małą literą?1.02.20151.02.2015Proszę wybaczyć niezręczność, ale kogo mam spytać, jeśli nie Państwa? Podpisując się jako czytelnik, zawsze mam wątpliwość co do wielkiej litery. (Abstrahuję od tego, że mamy prawo do wyróżnienia siebie). Z jednej strony skromność w korespondencji przemawia za małą, z drugiej szacunek do adresata wiąże się z szacunkiem do samego siebie. Kiedy podpisujemy się wielką, to tak jakbyśmy nadawali naszej wypowiedzi wartość, zaznaczając, że adresatowi nie zawraca głowy byle kto, tylko konkretna osoba.
-
pokoje z łazienką czy z łazienkami?27.05.200327.05.20031 – Hotel oferuje pokoje z łazienkami, klimatyzacją i minibarkami.
2 – Hotel oferuje pokoje z łazienką, klimatyzacją i minibarkiem.
Które z powyższych zdań jest właściwsze?