Co sądzą Państwo o konstrukcjach siedemdziesięciolecie urodzin i siedemdziesiąta rocznica urodzin? Spotkałem się z opinią, że są to pleonazmy, ale moim zdaniem jest nieraz zręczniej posłużyć się nimi niż prostszym siedemdziesiąte urodziny; por. tytuły ksiąg jubileuszowych (np. Pejzaże kultury. Prace ofiarowane Jackowi Kolbuszewskiemu w 65. rocznicę Jego urodzin).

1. Dlaczego porubstwo pisze sie przez u, a nie ó? Jak to wytłumaczyć?
2. Dlaczego rzężenie pisze się przez rz, a nie ż? Jak to wytłumaczyć, opierając się na znajomości gramatyki historycznej naszego języka?
3. Dlaczego pożępolić pisze sie przez ż, a nie rz? Jak przeprowadzić analizę historyczną w tym wypadku?

Szanowni Państwo!
Od dłuższego czasu słowo rzekomy pojawia się w mediach w znaczeniu 'prawdopodobny, przypuszczalny'. Przykład: „W Katowicach trwa ewakuacja dworca kolejowego z powodu podłożonej rzekomo bomby”. Słowniki podają, że rzekomy to 'pozorny, nieprawdziwy', zatem z powyższej informacji wynikałoby, że ewakuacja jest niepotrzebna, bo bomby nie ma. Czy media popełniają błąd, czy może znaczenie słowa ewoluowało i można go używać także w sensie domniemany?
Łączę ukłony,
Stefan Warecki

Ciekawi mnie to od dłuższego czasu – skąd się wzięło powiedzenie „Nie idź(cie) tą drogą”?

Oczywiście wiem, że jest to słynna wypowiedź Kwaśniewskiego. Ale czy to powiedzenie jest jego własnym wynalazkiem, to on je wymyślił i ukuł, a inni tylko od niego je przejęli? Czy też może powiedzenie to funkcjonowało już przed nim, a on je tylko spopularyzował (i dorzucił do niego psa Sabę?)

Czy poprawne jest użycie wyrazu szaroszeregowiec (członek Stowarzyszenia Szarych Szeregów)?
Pozdrawiam
A.P.

Szanowni Państwo,
prawdopodobnie pod wpływem języka angielskiego poszerza się zakres stosowania słowa technologia. Wydaje mi się, że kiedyś oznaczało ono raczej sposób produkcji (łącznie z używanym do niej sprzętem). W USJP mówi się o „przetwarzaniu” i „wiedzy”. Obecnie jednak technologią powszechnie nazywa się np. funkcje komputerów i telefonów komórkowych, np. Bluetooth, USB, Wi-Fi itp. Czy użycie takie jest poprawne, a jeżeli nie, to czy nie należałoby go już uznać za dopuszczalne?

Szanowna Poradnio,

słowniki języka polskiego podają zgodnie jeden przykład haplologii: sześcian zamiast sześciościan (wzorem: ośmiościan). Przykład znakomity, ale i chyba nader odosobniony…

Czy istnieje w polszczyźnie więcej takich wyrazów? Czy, przykładowo, można dopatrzyć się haplologii w następujących wyrazach: skoczogonek (skoczoogonek), scenopis (scenoopis), mięsopust (mięsoopust); ewentualnie haplologii „głoskowej”: dysonans (dyssonans), falstart (falsstart)?

Michał Gniazdowski

Witam.
Mam pytanie dotyczące wielu Państwa odpowiedzi; wielokrotnie spotykam się ze zdaniem, iż jedno wyrażenie lub słowo jest bardziej poprawne od drugiego tylko dlatego, że jest częściej używane. Jak to stwierdzenie zastosować do słowa włączać, które jest stosowane bardzo rzadko (zazwyczaj mówi się [włanczać])? Niepoprawnie mówią nawet osoby wykładające na uczelniach, chociaż to od nich powinniśmy się uczyć. Oczywiście nie jest to jedyny przykład.
Z wyrazami szacunku
Angelika Kowaska

Szanowni naukowcy,

od długiego czasu zastanawiam się, czy w wyrazach z literą ę w środku, np. będę, brzęk, kręcone, rębajło, wewnętrzny, należy wymawiać czyste [ę], czy może zmiękczone przez „…e-m…”, „…e-n…”, „…e-ń…”.

W sąsiedztwie jakich głosek należy wymówić: „…e-m…”, „…e-n…”, „…e-ń…”?

Jakiego podziału wymaga poprawna ich wymowa? em” czy jw.?

Jakie słownikowe zasady określają poprawną wymowę, gdy mamy do czynienia z literą ę w środku wyrazu?

Proszę o pomoc.

Szanowni Państwo,
w żadnym słowniku nie znalazłam słowa wzmożymy, jedynie wzmożemy. Biorąc jednak pod uwagę fakt tak częstego używania słowa wzmożymy, zaczęłam się zastanawiać, czy słowo to nie stało się już lub stanie za chwilę uzusem. Z góry dziękuję za wyjaśnienie.
Beata Anczarska